Εμβολιασμοί: Τι πρέπει να γνωρίζετε για κάθε ηλικία και κατάσταση

Οι εμβολιασμοί παραμένουν ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψης σοβαρών ασθενειών, προστατεύοντας μικρούς και μεγάλους. Κάθε ηλικιακή ομάδα, καθώς και άτομα με ειδικές υγειονομικές ανάγκες, έχουν διαφορετικές απαιτήσεις όσον αφορά την εμβολιαστική κάλυψη.

Ο Καθηγητής Νίκος Τζανάκης, Πνευμονολόγος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, εξηγεί στο Newsbeast.gr τι πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για τα εμβόλια σε κάθε φάση της ζωής τους, από την παιδική μέχρι την τρίτη ηλικία.

Ποια είναι η σημασία του εμβολιασμού στα παιδιά;

Ο παιδικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος για να αναπτυχθεί η κατάλληλη ανοσολογική απόκριση σε μια πληθώρα παιδιατρικών παθήσεων, πολλές από τις οποίες έχουν σοβαρή και καμιά φορά θανατηφόρα έκβαση.

Επομένως είναι λίαν απαραίτητος ο πλήρης εμβολιασμός, έτσι όπως ακριβώς προτείνεται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού. Οι παιδίατροί μας γνωρίζουν πολύ καλά αυτή τη διαδικασία και θα πρέπει σε αυτούς να απευθυνόμαστε.

Επίσης, σε περίπτωση που δεν υπάρχουν παιδίατροι σε κάποια περιοχή, οι γενικοί γιατροί μας ή οι παθολόγοι γνωρίζουν ακριβώς πώς να εμβολιάσουν συστηματικά ένα παιδάκι. Καλό θα είναι όμως, ιδιαίτερα για τα βρέφη και τα μωρά, να απευθύνονται σε παιδιάτρους για το σωστό εμβολιασμό και την προτεραιοποίηση των εμβολίων.

Στους ενήλικες τι προβλέπεται;

Όσον αφορά τους ενήλικες, υπάρχουν συγκεκριμένες ντιρεκτίβες σε εμβολιασμό που αφορούν και μικρόβια, αλλά κυρίως ιούς, και εξατομικεύονται. Υπάρχουν εμβόλια που πρέπει κανείς να τα κάνει ανεξαρτήτως ηλικίας και εφόσον πάσχει από συγκεκριμένα νοσήματα, όπως αιματολογικά, ογκολογικά, ή άλλες χρόνιες παθήσεις όπως είναι η κυστική ίνωση, που προτείνονται πάλι από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού.

Επίσης, προτείνεται μια πληθώρα εμβολίων που αφορούν τους ηλικιωμένους, η προτεραιοποίηση των οποίων ποικίλει ανάλογα με την ηλικία και τα υποκείμενα νοσήματα.

Επομένως, δεν μπορεί να μιλήσει κανείς γενικά για το πρόγραμμα εμβολιασμού. Θα πρέπει με τον προσωπικό του γιατρό ή τον γιατρό που έχει για την κύρια πάθηση κάποιος ενήλικας ή ηλικιωμένος, να συζητήσει την προτεραιοποίηση του προγράμματος εμβολιασμού του.

Υπάρχουν κάποιες κατηγορίες ανθρώπων που δεν μπορούν να εμβολιαστούν;

Υπάρχουν γενικές αντενδείξεις και ειδικές αντενδείξεις. Οι γενικές αντενδείξεις αφορούν κυρίως αλλεργικές αντιδράσεις στα έκδοχα των εμβολίων ή άλλες δυσανεξίες στα εμβόλια, ενώ οι ειδικές αντενδείξεις αφορούν κυρίως την προτεραιοποίηση του εμβολιασμού σε ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται σε συγκεκριμένη φάση κάποιας ασθένειας και ακολουθούν θεραπεία, οπότε την απόφαση παίρνει ο θεράποντας γιατρός. Για παράδειγμα, καλό θα είναι το εμβόλιο της γρίπης ή του κορωνοϊού να γίνεται συγκεκριμένη στιγμή σε σχέση με τη θεραπεία κάποιου ο οποίος παίρνει φάρμακα που καταστέλλουν το λεμφοποιητικό σύστημα.

Όλα αυτά θα πρέπει να τα συζητήσει κανείς με τους ειδικούς γιατρούς, για να γίνει η σωστή προτεραιοποίηση και να μην πάει «το εμβόλιο τσάμπα».

Τι γίνεται, όμως, με το εμβόλιο της γρίπης; Υπάρχει καθυστέρηση στον εμβολιασμό λόγω της παρατεταμένης καλοκαιρίας;

Το εμβόλιο της γρίπης, επειδή ακριβώς η περίοδος της ενδημίας του ιού της γρίπης ξεκινά στην Ελλάδα μετά τις 15 Δεκεμβρίου, άρα οι δύσκολοι μήνες είναι Γενάρης, Φλεβάρης και Μάρτης, καλό θα είναι να καθυστερήσει να γίνει.

Να μην τρέξουν, δηλαδή, όλοι τον Οκτώβριο να κάνουν το εμβόλιο. Καλό είναι να γίνει προς το τέλος του Νοεμβρίου. Επειδή η αποτελεσματικότητα του εμβολίου δεν είναι πολύ μεγάλη -είναι γύρω στο 60% και φθίνει πάρα πολύ γρήγορα- καλό είναι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου να συμπεριλαμβάνει τους μήνες που ανέφερα πιο πριν.

Τέλος, θα θέλαμε να μας πείτε πόσο σημαντικός είναι ο εμβολιασμός στην αποφυγή επιδημιών και πανδημιών;

Αυτό που αναφέρετε είναι ένα εργαλείο για να αποφύγουμε προβλήματα στη δημόσια υγεία, όμως το μεγάλο πρόβλημα είναι σε επίπεδο ατομικό, δηλαδή πρέπει π.χ. να εμβολιαστεί η γιαγιά ή η μητέρα ενός βρέφους ώστε αυτό να προστατευτεί.

Είναι δηλαδή αφενός θέμα ατομικής προστασίας και προστασίας των μελών του κοινωνικού ή οικογενειακού μας περιβάλλοντος και αφετέρου, μακροεπιδημιολογικά, οι εμβολιασμένοι λειτουργούν ως ανάχωμα στο να ανασχεθεί η εξάπλωση ενός λοιμογόνου παράγοντα, ο οποίος θα κάνει επιδημία ή θα προκαλέσει πανδημία ή επιδημική έξαρση. Επομένως, και αυτό θα πρέπει να το έχουμε στο μυαλό μας, αλλά πολύ περισσότερο θα πρέπει να εμβολιαζόμαστε για να προφυλάξουμε συγγενείς ή κοινωνικό περιβάλλον ή βρέφη, τα εγγονάκια και τα παιδάκια μας που θα πρέπει να προστατευτούν μέσα από εμάς.