Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Α΄ στην Ιερά Μονή Αγάθωνος της Ι. Μ. Φθιώτιδος!

Το ιστορικό γεγονός της επίσκεψης του Οικουμενικού μας Πατριάρχη στην Μητρόπολη Φθιώτιδος και την Μονή Αγάθωνος προσδίδει μια ξεχωριστή λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια στην τοπική μας Εκκλησία, καθώς και στην ιστορική Ιερά Μονή του Οσίου Αγάθωνος στην Υπάτη Φθιώτιδας! Και αυτό διότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, και ιδιαίτερα το σεπτό πρόσωπο του Πατριάρχη μας, εκφράζει αναμφισβήτητα την ιστορία, τους αγώνες, τις θυσίες, τις αγωνίες, αλλά και τους οραματισμούς και τις ελπίδες όλων των ορθοδόξων χριστιανών. Επιπλέον, όμως, η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη μάς πλημμυρίζει με χαρά και αισιοδοξία, αφού στο πρόσωπό του οι χριστιανοί αναγνωρίζουν τον Ποιμένα όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών της Ανατολής, ο οποίος με ταπείνωση, σύνεση, υπομονή και επιμονή πηδαλιουχεί το σκάφος της Μητέρας Εκκλησίας. Και εκτός, βεβαίως όλων αυτών, διακατεχόμαστε από ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση, διότι η παρουσία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου Α΄, κατόπιν ευγενικής προσκλήσεως του Σεπτού Ποιμενάρχου μας κ.κ. Συμεών, συνδέεται με την προσκύνηση του σκηνώματος του Οσίου Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτη, το σώμα του οποίου ο Θεός αξίωσε να παραμείνει άφθαρτο, ακέραιο και ευωδιάζον! Διακατεχόμενοι, λοιπόν, από αυτές τις σκέψεις θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε το πορτραίτο του Οικουμενικού Πατριάρχη από τα πρώτα του βήματα, στο νησί της Ίμβρου, μέχρι και σήμερα.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος γεννήθηκε το 1940 στην όμορφη Ίμβρο και το κοσμικό όνομά του ήταν Δημήτριος Αρχοντώνης. Ήταν το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας και παρέμεινε στο νησί -το οποίο αριθμούσε στην εποχή του περί τους 8.000 Έλληνες Ορθοδόξους, ενώ σήμερα δεν ξεπερνά κάποιες εκατοντάδες Έλληνες- μέχρι την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο. Στη συνέχεια, με τη μεσολάβηση του τότε αρχιεπισκόπου Ίμβρου και Τενέδου Μελίτωνα, φοίτησε στο Ζωγράφειο Λύκειο της Πόλης και κατόπιν στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε, με άριστα, το 1961. Όπως ο ίδιος έχει πει, οι παιδικές αναμνήσεις από το νησί του θα τον συνοδεύουν για πάντα στη μετέπειτα πορεία του, καθώς και η νοσταλγία για τους απλούς και καλοκάγαθους ανθρώπους του νησιού και φυσικά η αγάπη του για τους γονείς του. Θυμάται πάντα τον ιερέα του χωριού του, τον πατέρα Αστέριο, ο οποίος, αν και ολιγογράμματος, ήταν μια φωτισμένη μορφή που δεν παρέλειπε, σχεδόν καθημερινά, να λειτουργεί σε κάποιο από τα πολλά ξωκλήσια, τα διάσπαρτα στην περιοχή του χωριού τους και σε ολόκληρη την Ίμβρο. Όσο διάστημα, μάλιστα, ήταν στο νησί ο νεαρός τότε Δημήτριος, συνόδευε ανελλιπώς τον ηλικιωμένο ιερέα για να τον βοηθάει στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας, καθώς και των άλλων ιερών ακολουθιών. Θυμάται νοσταλγικά τα παιδικά του χρόνια στο νησί και αγαπά ιδιαίτερα τα παιδιά, τα παιδιά όλου του κόσμου. Έχει τον δικό του τρόπο να τα πλησιάζει. «Τα παιδιά σώζουν κάτι από τον Παράδεισο», όπως λέγει χαρακτηριστικά.

Μετά την αποφοίτησή του από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, χειροτονείται διάκονος και παίρνει το όνομα Βαρθολομαίος. Υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία στον τουρκικό στρατό ως έφεδρος Αξιωματικός και στη συνέχεια, με την παρότρυνση του Πατριάρχη Αθηναγόρα, σπουδάζει σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης. Περνά για τρία χρόνια από το Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης, συνεχίζει στο Οικουμενικό Ινστιτούτο Bossey στην Ελβετία και καταλήγει στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Η διδακτορική του διατριβή με θέμα την «Κωδικοποίηση των Ιερών Κανόνων και των Κανονικών Διατάξεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας» πραγματοποιείται στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Η επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη σηματοδοτεί σημαντικές εξελίξεις. Αναλαμβάνει, αρχικά, Βοηθός Σχολάρχης στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, και στη συνέχεια, το 1969, χειροτονείται πρεσβύτερος, ενώ λίγο αργότερα λαμβάνει το αξίωμα του Αρχιμανδρίτη από τον Πατριάρχη Αθηναγόρα.

Μετά την εκλογή του Δημητρίου του Α΄ στον πατριαρχικό θρόνο, αναλαμβάνει διευθυντής του Πατριαρχικού Γραφείου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία, αφού ο ίδιος γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον τα θέματα του Πατριαρχείου και συγχρόνως μιλάει επτά γλώσσες: ελληνικά, λατινικά, τουρκικά, γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά και γερμανικά. Συνοδεύει τον Πατριάρχη σε όλες τις επίσημες αποστολές, συντάσσει τα επίσημα μηνύματά του και ασκεί με επιτυχία τα νέα του καθήκοντα. Το 1973 χειροτονείται επίσκοπος και παίρνει τον τίτλο του Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, ενώ το 1990 εκλέγεται Μητροπολίτης Χαλκηδόνος και ονομάζεται πρώτος στην τάξη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Μετά το θάνατο του ταπεινού Πατριάρχη Δημητρίου του Α΄, το 1991, η Ιερά Σύνοδος θα εκλέξει παμψηφεί τον Βαρθολομαίο, Πατριάρχη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.

Από την πρώτη στιγμή της εκλογής του ο Οικουμενικός Πατριάρχης διαβεβαιώνει ότι αποστολή του είναι να συνεχίσει να διακονεί και να μαρτυρεί την ορθόδοξη πίστη, καθώς και να εργάζεται για την ενότητα των χριστιανών. Με στεντόρεια φωνή επισημαίνει ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραμείνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο μακριά από κάθε πολιτική ή κοσμική εξουσία, υπογραμμίζοντας τον πνευματικό του χαρακτήρα και την ειρηνοποιό του αποστολή. Διακηρύσσει, επίσης, προς όλους τους εκπροσώπους των μεγάλων θρησκειών ότι επιθυμεί την ανάπτυξη αγαθών σχέσεων για τη διάσωση των αξιών του όντως πολιτισμού. Ωστόσο, δεν παραλείπει να απευθυνθεί και προς όλους εκείνους τους ανθρώπους, οι οποίοι για διάφορους λόγους αρνούνται ή αποδοκιμάζουν τη χριστιανική πίστη. Απέναντι σε όλους αυτούς προσφέρει τον διάλογο και τους προσκαλεί σε επικοινωνία, θεωρώντας ότι είναι υποχρέωση της Εκκλησίας να μαρτυρεί την αγάπη του Ιησού Χριστού, όχι μόνο για τα ενενήκοντα εννέα πρόβατα της ποίμνης, όπως λέγει η Παραβολή, αλλά και για το ένα, διότι και γι΄ αυτό σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Ιησούς Χριστός.

Τα χρόνια που ακολουθούν μετά την εκλογή του στον πατριαρχικό θρόνο αποδεικνύονται καρποφόρα και αποδοτικά και διακρίνονται για τον πολυμέτωπο αγώνα, τον οποίο δίδει καθημερινά προς διάφορες κατευθύνσεις. Πολλαπλασίασε τις προσπάθειες για να στερεωθεί η ενότητα της Ορθοδοξίας είτε μέσω της πραγματοποίησης κοινών συνάξεων με τους εκπροσώπους των άλλων Εκκλησιών είτε μέσω των επισκέψεων που πραγματοποίησε σ΄ αυτές, διακηρύσσοντας ότι ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως είναι ο πρώτος μεταξύ ίσων στην ιεραρχία της Εκκλησίας και υπεύθυνος για τον συντονισμό των αδελφών Εκκλησιών. Μεγάλη υπήρξε και η συμβολή του στον Οικουμενικό διάλογο, αφού ο ίδιος δεν αρνήθηκε να έλθει σε επικοινωνία με όλες τις ετερόδοξες χριστιανικές Εκκλησίες, προκειμένου οι χριστιανοί να αναζητήσουν κοινή γλώσσα επικοινωνίας. Επεδίωξε, επίσης και προώθησε τον διάλογο με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ζητήματα, όπως η οικοδόμηση της ευρωπαϊκής ενότητας χωρίς αποκλεισμούς, το φλέγον ζήτημα της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, το οποίο απασχολεί ιδιαίτερα τον Πατριάρχη, ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης κ.ά..

Επίσης, δεν τον άφησαν αδιάφορο ζητήματα τα οποία απασχολούν την ανθρωπότητα και στα οποία ο διαθρησκειακός διάλογος μπορεί να συνεισφέρει. Απευθύνθηκε στους ηγέτες των άλλων θρησκειών και τους ζήτησε να στραφούν με την ίδια ένταση και αποφασιστικότητα, όπως και εκείνος, κατά των σύγχρονων ψευδοπροφητών, τους οποίους ταυτίζει με τους εμπόρους ναρκωτικών, τους αρχηγούς των διαφόρων αιρέσεων, οι οποίοι εξαπατούν και παρασύρουν τους νέους ανθρώπους, τους τρομοκράτες, οι οποίοι χρησιμοποιούν ως δόλωμα τη θρησκεία, καθώς και με όλους εκείνους που χρησιμοποιούν την παραφροσύνη του εθνικισμού για να διεξάγουν πολέμους και να προκαλούν δυστυχία στους ανθρώπους. Συνεργάστηκε μαζί τους και για προβλήματα, όπως η πείνα, η μόλυνση του περιβάλλοντος, οι μολυσματικές ασθένειες, η ανισοκατανομή του πλούτου κ.ά.. Δεν δίστασε, μάλιστα, να επισημάνει ότι και οι ποιμένες, όπως όλοι οι άνθρωποι, κινδυνεύουν από την ψευδαίσθηση της ισχύος της κοσμικής εξουσίας, ενώ θεωρεί ότι κύριο μέλημα των ποιμένων, οφείλει να είναι η μαρτυρία του τρόπου της όντως ζωής.

Γι’ αυτό και το σύνθημα του Οικουμενικού Πατριάρχη είναι «να αρέσουν οι άνθρωποι πρωταρχικά στον Θεό και όχι να επιδιώκουν το θαυμασμό και την αναγνώριση αποκλειστικά και μόνο από τους ανθρώπους». Ένας τέτοιος άνθρωπος υπήρξε ο όσιος Βησσαρίων ο Αγαθωνίτης, καύχημα της Ιεράς Μονής Αγάθωνος, της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, της Φθιωτικής και Μεσσηνιακής γης, των Ορθοδόξων Χριστιανών της Ανατολής, αλλά και της εκατόχρονης Εκκλησιαστικής Σχολής Λαμίας που φέρει το όνομά του, ο οποίος κατετάγη στις Αγιολογικές Δέλτους της Εκκλησίας με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 14 Ιουνίου 2022 επί των ημερών του κ. Βαρθολομαίου. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο του Θεού, λοιπόν, τον Όσιο Βησσαρίωνα τον Αγαθωνίτη, ο οποίος έζησε ταπεινά, αθόρυβα, ήσυχα, φιλάνθρωπα σε αυτόν τον κόσμο, έρχεται σήμερα, Κυριακή, 25 Ιουνίου 2023, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης στην Ιερά Μονή Αγάθωνος!

Καλώς να ορίσει ο Πατριάρχης του Γένους!

(Αντλήθηκαν στοιχεία από το βιβλίο ενός σύγχρονου Θεολόγου, του Olivier Clement στο βιβλίο του «Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς, Συνομιλώντας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α΄», καθώς και από την ιστοσελίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου).