Βία, πολλή βία...(του Γιώργου Καρανάσιου)

Γράφει ο Γιώργος Καρανάσιος...

¨Οι άνθρωποι είναι το μεγαλείο και τα αποβράσματα του σύμπαντος¨

B. Pascal, Γάλλος φιλόσοφος, 1658.

Τα Χριστούγεννα, μάλλον, δεν έχουν σχέση με τα διδάγματα του Χριστού. Όχι μόνο φέτος. Η θρησκεία που κυριάρχησε, λέγεται καπιταλισμός και το νεογέννητο είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Όλα είναι σε λάθος δρόμο. Φυσικά, θερίζει η κατάθλιψη, παρέα με την αποκτήνωση, βία, βία, βία…

Οπαδική βία, μαφιόζικη βία, ενδοοικογενειακή βία, έμφυλη βία, σχολική βία, λεκτική βία, ρατσιστική βία, σωματική βία, διαδικτυακή βία, γυναικοκτονίες, πατροκτονίες, αυτοκτονίες από εξώσεις, γενικά βία. Πολλή βία.

Έχουμε αύξηση των περιστατικών ανθρώπινης βαρβαρότητας.

Διαβάζουμε στα ελληνικά ΜΜΕ: ¨στη σύλληψη 6 ανηλίκων προχώρησαν αστυνομικοί της Ομάδας ΔΙΑΣ, άγριος ξυλοδαρμός 17χρονου μαθητή από 20 ανήλικους, στη Λαμία, 17χρονες κλωτσούσαν πεσμένη στο έδαφος 13χρονη, καταδρομική επίθεση από 30 άτομα σε μαθητές Γυμνασίου, άγριο περιστατικό βίας μεταξύ ανηλίκων καταγράφηκε σε βίντεο από τη Ρόδο, μαθητές δημοτικού στη Θεσσαλονίκη υποχρέωσαν συμμαθήτριά τους να γλείψει την τουαλέτα, στου Ζωγράφου μαθητές γυμνασίου έβγαλαν μαχαίρι στην αυλή του σχολείου, 16χρονος μαχαίρωσε τον πατέρα, μαχαίρωσε τον αδελφό του, 16χρονος λήστεψε τράπεζα, κ.λ.¨

Η βία είναι παρούσα με διάφορους τρόπους στην κοινωνία, βρίσκεται κοντά μας, ακόμη και στο διπλανό τραπέζι μας και μας καλεί καθημερινά να τη διαχειριστούμε: στους δρόμους, στο αυτοκίνητο, στα γήπεδα, στους χώρους διασκέδασης.

Και λιμνάζει και σ’ άλλους χώρους, που παραδοσιακά θεωρούνται υγιείς, όπως είδαμε στα σχολεία, σε σχολές, σε αθλητικά σωματεία, σε εκκλησίες, αλλά και στο ιατρικό περιβάλλον

Το ότι δεν βλέπουμε τους ανθρώπους να εκτονώνονται στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για αυτά που συμβαίνουν, θα πρέπει να μας βάζει σε υποψίες για το τι συμβαίνει στο άμεσο περιβάλλον.

Στο σύνολό της η εγκληματικότητα ανηλίκων εμφανίζει έντονη αυξητική τάση, με σχεδόν 40% περισσότερα κρούσματα φέτος απ’ ό,τι πέρυσι. Συγκεκριμένα, η ΕΛ.ΑΣ. κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2023 επιλήφθηκε 1.720 υποθέσεων και έθεσε υπό κράτηση 2.402 δράστες.

Οι αντίστοιχοι αριθμοί για το 2022 ήταν 1.244 κρούσματα με πρωταγωνιστές 1.889 ανηλίκους. Η ποσοστιαία διαφορά είναι 38,26% στα επεισόδια βίας και παραβατικότητας και 27,15% στον αριθμό των εμπλεκόμενων ανηλίκων.

Μόνο τον Σεπτέμβριο είχε 1.353 συλλήψεις. Το 2022, η ελληνική αστυνομία σχημάτισε 11.500 δικογραφίες για το άλλο θέμα την ενδοοικογενειακή βία. 11.500 ζευγάρια μηνύθηκαν στη συντριπτική πλειοψηφία τα θύματα είναι γυναίκες.

Τα καταγεγραμμένα στοιχεία από την ΕΛΑΣ, είναι ενδεικτικά των διαστάσεων, του προβλήματος. Υπάρχουν παράλληλα περιστατικά, που απασχολούν την κοινή γνώμη και δημιουργούν αίσθηση ανασφάλειας σε ανηλίκους και οικογένειες.

Τα περιστατικά της βίας ανηλίκων κατά ανηλίκων αυξάνονται και ανηλίκων κατά ενηλίκων ως αγέλη. Μένουν κατάπληκτοι υποτίθεται οι ειδικοί και μη στα τηλεοπτικά πάνελ, πέφτουν δηλ. από τα σύννεφα, επιμερίζοντας ευθύνες, κυρίως, στην οικογένεια και δευτερευόντως στο σχολείο, υπαινισσόμενοι, ότι οι ανήλικοι θύτες προέρχονται κυρίως από ακατάλληλα ή κακοποιητικά περιβάλλοντα, γεγονός, που δεν ισχύει σύμφωνα με διεθνείς έρευνες.

Στη σημερινή Ελλάδα, αντί το θέμα να είναι οι διαλυμένες ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, η διαλυμένη Υγεία, η διαλυμένη Παιδεία και οι διαλυμένες υποδομές της χώρας, είναι θέμα το τι είπαν στα πρωινάδικα των καναλιών.

Δεν παλεύεται η ηλιθιότητα. Και φέρνει και βία.

Είναι στη φύση του ανθρώπου η βία και η καταστροφή;

Μάλλον οφείλουμε να το παραδεχθούμε. Φαντάζομαι πως όλοι κουβαλάμε όλα τα συναισθήματα, τα ένστικτα και τα ορμέμφυτα στο DNA μας, άλλα ζωντανά, άλλα εν υπνώσει και όλοι υπό συγκεκριμένες συνθήκες μπορούμε να τα ενεργοποιήσουμε ή να καταφύγουμε σ’ αυτά. Επομένως και στη βία. Και να αποκτηνωθούμε.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ψυχολόγος, για να ξέρει ακόμη, πως η βία είναι συμπεριφορά και, άρα, μαθαίνεται. Κανείς δεν γεννιέται βίαιος.

Η βία, όπως και όλα τα άλλα, τα πρώτα βήματα ξεκινούν από την οικογένεια, αλλά ¨χτίζεται¨, η μετεκπαίδευση συνεχίζεται στο κοινωνικό περιβάλλον.

Και μην ξεχνάμε στην εποχή της ηλεκτρονικοποίησης, ότι οι νέοι έλκονται από βίαια παιχνίδια στον υπολογιστή τους, που ενίοτε αναπαράγουν την βία, σαν τρόπο εκτόνωσης και έκφρασης. Και όσο πιο πολύ παίζουν, τόσο πιο σαδιστές γίνονται *.

Αλλά και η ταχύτητα διάδοσης της είδησης και η δύναμη της εικόνας βάζουν με τη βοήθεια των τεχνολογικών μέσων μέσα στα σπίτια όλο το φάσμα της αποκτήνωσης του ανθρωπίνου είδους, όταν ο σεβασμός σε πανανθρώπινες αξίες υποχωρεί και δίνει τη θέση του στο φανατισμό, την αυτοδικία, στον νόμο του Lynch (λυντσάρισμα).

Η πηγή του κακού μάλλον οφείλεται στις μεγάλες ανατροπές αξιών και αρχών, που έχουν επέλθει στην κοινωνία μας. Η αλληλεγγύη, ο σεβασμός και η αποδοχή του άλλου, η συλλογικότητα υποτιμώνται. Η ανθρώπινη ζωή χάνει την αυταξία της.

Στη χώρα μας προηγήθηκε μια δεκαετία οικονομικής κρίσης, γενικευμένης φτώχειας, ανασφάλειας και φόβου, που συνεχίζεται, ακολούθησε ο εγκλεισμός της πανδημίας, που ανέδειξε τις παθογένειες, που υπήρχαν και έφερε ανασφάλεια, μειωμένη ανοχή στη δυσφορία και θυμό στους κόλπους της οικογένειας. Σ’ αυτό βοήθησε εκτός από τη συνεχιζόμενη κρίση και η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, που έχει επικρατήσει, επιτείνοντας το δόγμα της ατομικής ευθύνης και την αντίληψη, ότι ο ισχυρός είναι αυτός που επιβιώνει. Ο νόμος της ζούγκλας.

Σήμερα η φτώχεια της χρεοκοπημένης χώρας μας, εξακολουθεί να πλήττει ένα στα τέσσερα νοικοκυριά, ενώ ο φόβος για την επιβίωση και για το μέλλον κυριαρχεί στην πλειονότητα των νέων.

Όποιος επιθυμεί μια ειλικρινή συζήτηση για τη βία οφείλει να ξεκινήσει από την κρατική βία (πολιτικήκαι οικονομική). Αυτή η βία γεννάει και αυτή βία στην κοινωνία.

Η πολιτεία με τις πολιτικές της δεν επιθυμεί ένα κοινωνικό μοντέλο προστασίας αυτών των παιδιών, που να υλοποιείται στην κοινότητα όπου ζουν, μέσω νέων και ενισχυμένων κοινωνικών δομών και υπηρεσιών (σε δήμους, στα υπουργεία, σε εισαγγελίες και πρωτοδικεία ανηλίκων, σε αστυνομικά τμήματα κ.λ.).

Η υλοποίηση χρειάζεται αποφάσεις πολιτικές,για χιλιάδες προσλήψεις εξειδικευμένων επιστημόνων, κοινωνικών λειτουργών, παιδοψυχολόγων, παιδοψυχιάτρων κ.λπ.

Δηλαδή μια επανάσταση στην οργάνωση των δήμων, των περιφερειών, των εισαγγελιών, των αστυνομικών τμημάτων. Η κυβέρνηση δεν επενδύει κεφάλαια για πολιτικές ειλικρίνειας, που να αφορούν τα παιδιά. Προτιμάει ψηφαλάκια για απευθείας αναθέσεις κολλητών, μετακλητούς, αστυνομικούς και ρουσφέτια.

Χθες διαβάσαμε πάλι περιστατικό οικονομικής βίας : ¨ Έβαλε φωτιά στο σπίτι του για να μην το πάρει η τράπεζα και αυτοκτόνησε¨. Η έξωση απ’ το σπίτι είναι οικονομική βία, η κατάσχεση του σπιτιού είναι βία σε φτωχούς άνεργους ανθρώπους, που μόνο η μια πλευρά η δυνατή κάνει κατασχέσεις.

Η απόλυση από την εταιρεία, ο μειωμένος μισθός, ο μισθός της πείνας, η σύνταξη χαρτζιλίκι, το κομμένο ρεύμα, που δεν μπορεί να πληρωθεί, το να μην μπορεί να πάει το παιδί στο γιατρό, να μη μπορεί να αγοράσει τα φάρμακα και να αργοσβήνει, το άδειο τραπέζι στο σπίτι, το χαρτόκουτο για στέγη, κ.λ. είναι βία, όπου η μια, η δυνατή οικονομικά πλευρά την επιβάλει.

Άνθρωποι που καταδικάζουν τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται, χωρίς να έχουν μελετήσει την Ιστορία και ρωτηθούν, αν καταδικάζουν τη βία της Επανάστασης του 1821 ή της Γαλλικής Επανάστασης, τότε ίσως κάτι αρχίζουν να τους προβληματίζει, γιατί έχουν στον νου τους, αναίμακτες και ειρηνικές επαναστάσεις.

Αυτοί που εύχονται οθωμανικούς βαρβαρισμούς, αν ήταν έστω και ελάχιστα κοινωνικά αποδεκτό, θα συμμετείχαν με ευχαρίστηση, όπως συνέβαινε και σε προγενέστερες κοινωνίες. Στο ¨Ο Χριστός ξανασταυρώνεται¨ ο Καζαντζάκης βάζει το Μανωλιό να δολοφονείται από το πλήθος, με άγρια χαρά και παράφορη ικανοποίηση για το δίκιο, που αποδίδουν.

Όσο και να εξελισσόμαστε, είμαστε φοβισμένα όντα (ζώα), έτοιμα να κατασπαράξουν ή να κατασπαραχθούν. Μας τρομάζει. Αν όμως, δεν τρομάζεις με το πρόσωπο του τέρατος, μάλλον είσαι κοντά στην εικόνα του.

Η ζωή είναι σκληρή, η αλήθεια και αυτή είναι σκληρή, αλλά εμείς μπορούμε να επιλέξουμε να μην είμαστε.

Υ.Γ.*Αντίστοιχο άρθρο στα ΜΜΕ στην αρχή της πανδημίας, που τόνιζε τις επιπτώσεις, που θα έρθουν, με θέμα:Ο έγκλειστος “ψηφιακός μαθητής”,17 Δεκεμβρίου 2020.

Καρανάσιος Γ. - [email protected]