Γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν: Ελένη, Ερατώ, Γαρυφαλλιά, Ντόρα - Οι μητέρες τους στο Μarie Claire

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μητέρες των κοριτσιών που έχασαν τις ζωές τους άδικα, περνούν τα δικά τους μηνύματα σ' εκείνες που βιώνουν τη βία αλλά και στους θεατές τέτοιων καταστάσεων - «Το θέμα είναι η εξάλειψη της βίας πρώτα και μετά η τιμωρία».

Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, μας αφορά όλους και όλες και είναι χρέος μας το λιγότερο, να δίνουμε το παρών με οποιοδήποτε τρόπο, κυρίως σε δράσεις πρόληψης. Καθιερώθηκε επίσημα με απόφαση που έλαβε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ωστόσο είχε οριστεί από το 1981 από γυναικείες οργανώσεις ως φόρος τιμής στην απάνθρωπη και φριχτή δολοφονία των 3 αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών ακτιβιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο στις 25 Νοεμβρίου 1960. Μόλις πέρυσι μάλιστα έγινε κι ένα σημαντικό βήμα στη χώρα μας, καθώς δημοσιεύτηκε η 1η Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών στην Ελλάδα , με αφορμή αυτή την Παγκόσμια Ημέρα και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη της Ελένης Τοπαλούδη, που βιάστηκε και δολοφονήθηκε με απάνθρωπο τρόπο. Η έκθεση ήταν χωρισμένη σε 3 μεγάλες ενότητες: το θεσμικό πλαίσιο, τη βία κατά των γυναικών και τις δράσεις της ΓΓΟΠΙΦ, καθώς και τις δράσεις αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών κατά την περίοδο του 1ου lockdown, αφού όπως έγινε γνωστό εκείνη την περίοδο, δυστυχώς η ενδοοικογενειακή βία έγινε πιο έντονη. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την περσινή έκθεση εδώ. Σήμερα πρόκειται να δημοσιευτεί και η δεύτερη ετήσια έκθεση από τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.

Δυστυχώς ο όρος γυναικοκτονία, έχει μπει στις ζωές μας για τα καλά. Για πρώτη φορά μάλιστα τον ακούσαμε φέτος ν’ αναφέρεται κι από τον τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλη Πλιώτα, μετά από παρέμβασή του με εγκύκλιο επιστράτευσης που απέστειλε στους συναδέλφους του με την οποία ζήτησε να παρεμβαίνουν άμεσα, προκειμένου να προστατεύονται πρωτίστως οι γυναίκες και τα «ευάλωτα πρόσωπα» της οικογένειας (ανήλικοι, ανήμποροι και υπερήλικες) και οι υπαίτιοι να οδηγούνται στο αυτόφωρο, εφόσον διαπράττουν πλημμεληματικού χαρακτήρα αδικήματα. Συγκεκριμένα ανέφερε μεταξύ άλλων: «Με αφορμή αυτές τις καταστάσεις και στη χώρα μας, ευρέως, οι περιπτώσεις αφαίρεσης της ζωής γυναίκας, ιδίως από σεξιστικά κίνητρα, «λόγους τιμής», σκοπούς εμπορίας ανθρώπων και οικονομική εκμετάλλευση, αποδίδονται με τον όρο «γυναικοκτονία» και γίνεται λόγος για ανάγκη διακριτής τυποποιημένης ποινικής πρόβλεψης ή και για αναγωγή αυτής ως διακεκριμένης παραλλαγής της ανθρωποκτονίας του άρθρου 299 ΠΚ. Διεθνώς, σε αρκετές χώρες, καθώς το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά έχει προσλάβει παγκόσμιες διαστάσεις, υιοθετήθηκε και νομοθετικά η θεώρηση αυτή. Η θλιβερή πραγματικότητα που βιώνουμε, αξιώνει επιτακτικά, στα πλαίσια της λειτουργικής σας αρμοδιότητας και αποστολής για την τήρηση της νομιμότητας και την προστασία των πολιτών, και τη δική σας, υπερβάλλουσα εγρήγορση, σημαντική παρέμβαση και συμβολή.»

Και γιατί γυναικοκτονία; Γιατί το συγκεκριμένο είδος βίας, στοχοποιεί τη γυναίκα εξαιτίας του φύλου της. Γιατί τα στοιχεία του ΟΗΕ για τις δολοφονίες των γυναικών από τον οικογενειακό κύκλο, είναι σοκαριστικά. 137 στο σύνολο, σε καθημερινή βάση. Γιατί σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), «γυναικοκτονία είναι η ανθρωποκτονία από πρόθεση γυναικών επειδή είναι γυναίκες». Κι έχουμε πολλές τέτοιου είδους ανθρωποκτονίες. Δεκάδες είναι και στην Ελλάδα οι γυναίκες που έχουν δολοφονηθεί από τα χέρια των συζύγων, συντρόφων ακόμα και τον ίδιο τους τον πατέρα. Μόνο για το 2021 στην Ελλάδα μετράμε 13 και η χρονιά δεν έχει τελειώσει.

Tέτοιου είδους γεγονότα συνέβαιναν πάντα, απλά πλέον δεν τα “βαφτίζουμε” εγκλήματα πάθους, οικογενειακές τραγωδίες ή δεν δικαιολογούμε το δολοφόνο λέγοντας πως τη σκότωσε από έρωτα ή αγάπη. Γιατί αυτό δεν είναι αγάπη. Η κοινωνία άλλαξε, οι εποχές άλλαξαν. Δεν ανεχόμαστε κανένα είδος βίας στην καθημερινότητά μας και είμαστε εδώ για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους.

Νεαρές γυναίκες, σύντροφοι, σύζυγοι, μητέρες, χάνουν τη ζωή τους από τα χέρια ανθρώπων που θέλησαν να τη μοιραστούν μαζί τους, που εμπιστεύτηκαν, που νόμιζαν πως τις αγάπησαν. Φεύγουν και πίσω μένουν γονείς, παιδιά, αδέρφια, με την απορία αν θα μπορούσαν να έχουν κάτι αλλιώς, αν θα μπορούσαν να έχουν προλάβει αυτά τα τραγικά γεγονότα. Τέσσερις μητέρες νεαρών γυναικών που έχασαν έτσι βίαια τη ζωή τους, η Αλέκα Ψαρράκου, η Κατερίνα Κώτη, η Ελένη Κρεμαστιώτη και η Κούλα Αρμουτίδου, μιλούν σήμερα στο Marie Claire έχοντας ως στόχο να κινητοποιήσουν όλες εκείνες που βρίσκονται σε μια κακοποιητική σχέση, να φροντίσουν να προστατέψουν τους εαυτούς τους και να φύγουν εγκαίρως. Ευελπιστούν όμως και στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι σ’ ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις, που διαπερνά όλους τους πολιτισμούς και όλες τις κοινωνίες.

Yπόθεση Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου

Οι καλοκαιρινές διακοπές της 26χρονης φαρμακοποιού στη Φολέγανδρο με τον 30χρονο σύντροφό της, έμελλαν να είναι οι τελευταίες. Όπως υποστήριξε ο ίδιος τον τελευταίο καιρό της σχέσης τους τσακώνονταν κι έγινε το ίδιο και το μοιραίο μεσημέρι της 16ης Ιουλίου, ενώ βρίσκονταν εν κινήσει στο αυτοκίνητο. Εκείνος έβγαλε εκτός δρόμου το όχημα και το έριξε σε μια βραχώδη πλαγιά. Η Γαρυφαλλιά βγήκε έξω, την ακολούθησε και όπως είπε, την έσπρωξε με αποτέλεσμα να χτυπήσει στα βράχια και να καταλήξει στη θάλασσα. Υποστήριξε δε ότι βούτηξε και αυτός στην θάλασσα για να την βοηθήσει αλλά όταν την βρήκε αναίσθητη σηκώθηκε κι έφυγε. Μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά πως “ήταν η κακιά η ώρα”. Το σοκαριστικό είναι ότι όπως η Ελένη Τοπαλούδη ήταν ζωντανή στο νερό, το ίδιο συνέβη και μ’ εκείνη. Είτε είχε χάσει τις αισθήσεις της όταν έπεσε στη θάλασσα, είτε είχε τραύματα που την καθιστούσαν ανήμπορη να κολυμπήσει, με αποτέλεσμα να πνιγεί.

Η μητέρα της Αλέκα Ψαρράκου, πριν από λίγες ημέρες συγκίνησε το πανελλήνιο με τον λόγο της παραλαμβάνοντας το μεταπτυχιακό της δίπλωμα στο πλαίσιο εκδήλωσης για τις «Γυναικοκτονιες» που διοργανώθηκε στη μνήμη της, αλλά και χθες στο συνέδριο της εκστρατείας “Γίνε άνθρωπος”, μιλά σήμερα στο Marie Claire: «Θα συμβούλευα τις γυναίκες ν’ ανοίξουν τα στόματα τους. Αν τα θύματα βίας δεν καταγγείλουν τη βία δεν θ’ αλλάξει τίποτα. Ας μιλήσουν και ας ζητήσουν βοήθεια από κάποιον που εμπιστεύονται ώστε αυτός που είναι κοντά τους να βοηθήσει απέναντι σε αυτό το έγκλημα. Να σπάσει η αλυσίδα της βίας. Καμία ανοχή! Έχεις αξία και η βία είναι αδικαιολόγητη. Η γυναίκα πρέπει να προστατεύεται, όχι να την εκμεταλλεύονται και να γίνεται αντικείμενο βίας. Μιλήστε κι εμείς θα είμαστε δίπλα σας.Έχετε και φωνή και δύναμη.»

«Όταν μια οικογένεια έχει υποστεί μια τέτοια απώλεια, με ένα τόσο βίαιο τρόπο με ένα ξερίζωμα που σου αφήνει ένα τεράστιο κενό, με έναν πόνο που σου τρώει την ψυχή. Τι να ζητήσει! Αυτό που ζητάμε είναι τα ισόβια, να είναι ισόβια. Σε ισόβια “καταδίκασε” την κόρη μου. Σε ισόβια να καταδικαστεί κι εκείνος και να μπει για πάντα στη φυλακή. Στην πιθανότητα να βρεθεί αυτός έξω θα είναι άσχημο για μας. Θα είναι σα να παίζουν με τον πόνο μας. Εδώ υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα που αφορά την πρόληψη, το οποίο είναι και πιο σοβαρό. Γιατί το θέμα είναι η εξάλειψη της βίας πρώτα και μετά η τιμωρία.

«Η Γαρυφαλλιά μου ήταν ένα υπέροχο πλάσμα. Γεμάτη ζωή. Η χαρά του σπιτιού, η χαρά της παρέας! Ένα φωτεινό πρόσωπο με δυο υπέροχα μάτια που σε κοιτούσαν κι ένιωθες το αγγελικό της βλέμμα! Χαμογελούσε κι ένιωθες την ζεστή ψυχή της. Αγαπούσε τόσο πολύ την επιστήμη της, αγαπούσε τόσο πολύ τα ταξίδια. Είχε τόσα όνειρα.»

Υπόθεση Ντόρας Ζαχαριά

Η Ντόρα ήταν δασκάλα ειδικής αγωγής κι έχασε τη ζωή της στα 31 της χρόνια τον περασμένο Σεπτέμβρη στη Ρόδο, από τον πρώην σύντροφό της. Σύμφωνα με μαρτυρίες δεν της άφηνε καμία στιγμή ελευθερίας, όσο ήταν σε σχέση κι εκείνη αποφάσισε να βάλει τέλος στη δυστυχισμένη ζωή της, λέγοντάς του να χωρίσουν. Δέχθηκε δυο πυροβολισμούς από κυνηγετική καραμπίνα τη στιγμή που έβγαινε από το αυτοκίνητό της, δέκα ημέρες μετά από τον χωρισμό τους. Λίγες ώρες μετά, έβαλε ο δολοφόνος της, τέλος στη ζωή του.

Η μητέρα της Κατερίνα Κώτη μιλά στο Marie Claire: «Aυτό που θα ήθελα να πω στις γυναίκες που βιώνουν βία, είναι να μιλάνε. Nα μην τους κλείνει κανείς το στόμα, ούτε ο φόβος. Nα μην παραμένουν σε μια κατάσταση όπου καταπιέζονται σωματικά και ψυχικά, είτε πρόκειται για το περιβάλλον της εργασίας τους, είτε για κάποια σχέση, πουθενά. Nα συμβουλεύονται τους ανθρώπους που τις αγαπάνε αλλά και κάποιον ειδικό. Να φεύγουν γρήγορα και να μη θυσιάζουν ούτε μια μέρα από την όμορφη ζωή τους καταπιεσμένες. Eκτός όμως από τις γυναίκες που υφίστανται τη βία, θα ήθελα να παρακαλέσω όποιον γνωρίζει πως κάποιος άνθρωπος, είτε γυναίκα, είτε άντρας, είτε παιδί, βιώνει βία, να μιλάει και να προσπαθεί να βοηθήσει. Επίσης, εμείς οι γονείς οφείλουμε να μεγαλώνουμε τα μας και να τα μαθαίνουμε ν’ αγαπάνε πρώτα τον εαυτό τους, αλλά και όλους τους άλλους. Να τους μάθουμε να σέβονται το σώμα, την ψυχή και τα θέλω των γύρω τους. Nα τους διδάξουμε πως δεν μας ανήκει η ζωή κανενός άλλου ανθρώπου. Kι αν κάποτε καταλάβουμε πως το παιδί μας ξεπερνάει τα όρια και φέρεται ανάρμοστα, να το βοηθάμε! Να μην το αφήνουμε στην τύχη του.

Μια ανάμνηση με τη Ντόρα: Θυμάμαι έντονα μια μέρα, όταν η Ντόρα πήγαινε πρώτη δημοτικού. Έγραφε στο τετράδιό της, όταν ξαφνικά σταμάτησε για να σβήσει με τη γόμα ένα μικρό λάθος που έκανε. “Είδαμε και πάθαμε” μέχρι να ξαναβρεί ακριβώς το σημείο της μύτης του μολυβιού που έγραφε πριν, για να συνεχίσει, μη τυχόν και τα γράμματα ήταν πιο έντονα μετά. Τελειομανής από μικρή.

«Από τη δικαιοσύνη περιμένω να πράξει το σωστό. Να επιρριφθούν ευθύνες σε όποιον μπορεί να γνωρίζει οτιδήποτε. Όποιος ήξερε πως η Ντόρα μου κινδύνευε, έπρεπε να μιλήσει. Εμπιστεύομαι τη δικαιοσύνη και περιμένω να πράξει το σωστό. Aυτό που θέλω είναι να υπάρξει δικαίωση για το παιδί μου. Mια νέα γυναίκα έχασε τη ζωή της άδικα. Ένας λόγος ακόμη για τον οποίο προσφύγαμε στη δικαιοσύνη, είναι για να μην έχει κανείς την εντύπωση στο μέλλον, πως μπορεί να πράττει όπως θέλει και να μην τιμωρείται. Το παιδί μου δεν μπορώ να το φέρω πίσω, όμως όσο περνάει από το χέρι μου θα κάνω ό,τι μπορώ για να μη νιώσει άλλη μάνα αυτό που νιώθω. Για να μην υπάρξει ποτέ ξανά, άλλη Ντόρα.»

Υπόθεση Ερατούς Μανωλακέλλη

Το Μάιο του 2019 ακόμη μία γυναικοκτονία στη Μυτιλήνη, συγκλονίζει τη χώρα. Η 24χρονη Ερατώ Μανωλακέλλη χάνει τη ζωή της από τα χέρια του εν διαστάσει συζύγου της, με το δύο ετών μωρό τους να κοιμάται στο διπλανό δωμάτιο. Λίγες ημέρες πριν, η μητέρα της Ερατούς, Ελένη Κρεμαστιώτη, βρισκόταν στο νησί ώστε να τη βοηθήσει με τη μετακόμιση (εκείνη τότε ζούσε στο Λεωνίδιο) κι έμελε να επιστρέψει για ν’ αντικρύσει το παιδί της νεκρό, από τα χέρια του ανθρώπου που εμπιστευόταν. Τον περασμένο Ιούλιο και την ημέρα που μαθεύτηκε η γυναικοκτονία της Γαρυφαλλιάς, δημοσιεύεται στην έντυπη έκδοση του περιοδικού, συνέντευξή της για την κόρη της και τη σχέση με τον δολοφόνο της.

Σήμερα μιλά και πάλι στο marieclaire.gr, προσπαθώντας κι εκείνη να σταματήσουν να υπάρχουν άλλα θύματα και μητέρες στην ίδια θέση μ’ εκείνη: «Καμία γυναίκα δεν αξίζει, την οποιαδήποτε μορφή βίας. Δεν πρέπει ο φόβος να υπερισχύει της απόφασης να φύγουν από μια τοξική σχέση. Να μιλάνε. Να μην σκέφτονται τι θα πει ο περίγυρος. Κανένας από αυτούς που σταματάει μια γυναίκα στο να φύγει, δεν είναι αρκετός. Όλοι είναι μια τρίχα στο ζυμάρι. Την βγάζεις και την πετάς.»

«Η κόρη μου, η Ερατώ μου ήταν μια από όλες αυτές τις γυναίκες που φώναξαν “αρκετά ως εδώ”. Η φωνή της, της στοίχισε την ζωή. Η φωνή εκείνη που ήταν βροντερή, συνειδητή και με θέληση για ζωή. Για την ζωή που της στέρησε ο φονιάς της. Για τ’ ανεκπλήρωτα όνειρά της, για το το ότι της στέρησε την ευκαιρία να μεγαλώσει το παιδί της, για το ότι στέρησε από αυτό το παιδάκι το πιο σημαντικό πρόσωπο της ζωής του… τη μαμά της. Ένα είναι το δεδομένο για μένα και για όλες τις μαμάδες που τους “έφυγαν” έτσι τα παιδιά τους. Τα ισόβια να είναι ΙΣΟΒΙΑ.

Υπόθεση Ελένης Τοπαλούδη

Η 21χρονη φοιτήτρια Μεσογειακών Σπουδών με καταγωγή από το Διδυμότειχο ‘Εβρου, βιάστηκε στις 28 Νοεμβρίου του 2018 και δολοφονήθηκε από δύο άντρες στο νησί της Ρόδου. Συγκεκριμένα αφού τη βίασαν, τη χτύπησαν με σιδερένιο αντικείμενο και την πέταξαν στη θάλασσα, όσο ήταν ακόμη ζωντανή. Η ποινή για τους δύο δράστες ισόβια κάθειρξη και 15 χρόνια έκαστος χωρίς ελαφρυντικά. Ωστόσο, καμία τιμωρία δεν είναι αρκετή για τους γονείς της. Η μητέρα της, Κούλα Αρμουτίδου, σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση καθώς συμπληρώνονται τρία χρόνια από τη δολοφονία της Ελένης, μιλά στο Marie Claire.

«Αυτό που θέλω να πω είναι να μην ανέχεται το κάθε κορίτσι και η κάθε γυναίκα μέσα στα πλαίσια του γάμου και της οικογένειας, κακοποιητές συζύγους, συντρόφους, φίλους. Να μπορεί να εξερευνά, να αναγνωρίζει τον κακοποιητή σύζυγο/ σύντροφο, να αναγνωρίζει τα δείγματα της κακοποιητικής του συμπεριφορά –γιατί δείχνει σημάδια- και να μπορεί να τα αισθάνεται, να τα καταλαβαίνει και να μην δικαιολογεί την πρώτη πράξη και τα συγγνώμη του. Γιατί σίγουρα θ’ ακολουθήσει και δέυτερη φορά και δεύτερο χτύπημα και μώλωπες και εκδορές… Και αυτά τα σημάδια μπορεί να φύγουν, τα σημάδια της ψυχής δεν φεύγουν όμως μ’ ευκολία όσα χρόνια και αν περάσουν.

Για τις γυναίκες που βιώνουν βία: «Να μην δέχεται η γυναίκα να είναι υποχείριο του άντρα. Είμαστε ισότιμα και ισάξια φύλα και σε τίποτα δεν διαφέρουμε από τους άνδρες. Κάθε γυναίκα πρέπει να μάθει να σέβεται τον εαυτό της, να έχει τρομερή αυτοπεποίθηση, να πιστεύει ότι μπορεί να καταφέρει πράγματα στη ζωή της. Να μην αισθάνεται καθόλου αδυναμία κι εγκλωβισμένη σε μια κακοποιητική σχέση αλλά να σηκώνει το ανάστημά της, γιατί σήμερα η γυναίκα μπορεί. Σήμερα η γυναίκα μορφώνεται, κατακτά μεγάλα και απόρθητα κάστρα, έχει πολλά μεταπτυχιακά και διδακτορικά και μια ζωή είναι σε μια διαρκή προσπάθεια. Για ποιο λόγο να κακοποιείται; Η σχέση με τον άνδρα είναι αγάπη, είναι έρωτας, είναι αποδοχή, είναι να σου δίνει τα χέρια και να βαδίζετε σε αυτόν τον δρόμο της ζωής μαζί. Μέσα από το φως και από την αγάπη, όχι από το ξυλοφόρτωμα, την υποτίμηση – είτε την σωματική, είτε την ψυχική, είτε την σεξουαλική, είτε την οικονομική. Να μην κάθεται λοιπόν μια γυναίκα και να σηκώνεται να φεύγει. Να μάθει να σέβεται τον εαυτό της. Σεβασμός του εαυτού της! Είναι πολύ βασικό αυτό. Και να μην δίνει δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες. Ο κακοποιητής θα συνεχίσει να είναι κακοποιητής.

Η γυναίκα γεννά, είναι η ίδια η ζωή. Οι γυναίκες ανταπεξέρχονται σε όλη αυτή τη διαδικασία και βγαίνουν νικήτριες, μαχήτριες και αγωνίστριες και ξενυχτούν και χίλια δύο κάνουν, θηλάζουν, ξενυχτούν, νανουρίζουν, πηγαίνουν στη δουλειά, φέρνουν βόλτα ένα σπίτι. Άρα μιλάμε για πολύ άξια πλάσματα.

Γλυκές αναμνήσεις με την Ελένη: «Η Ελένη ήταν από τα καλά κορίτσια, τα φιλότιμα και αναγνώριζε το καλό. Αν της έκανες ένα καλό, το αναγνώριζε. Θυμάμαι στη Γ’ Λυκείου – αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου – που διαβάζαμε μαζί και ετοιμαζόμασταν για τις πανελλήνιες και όταν τελείωσε το τελευταίο μάθημα των πανελληνίων εξετάσεων, ήρθε μέσα στην κρεβατοκάμαρα, όπου εγώ κάτι διόρθωνα και μου λέει: «Μαμά, σε ευχαριστώ πολύ για όλο σου τον κόπο, για όλη σου την βοήθεια. Έπρεπε κι εσύ να έδινες πανελλήνιες γιατί είχες μάθει καλά την ύλη» Και εγώ λέω ποιο ευχαριστώ; Εγώ είμαι η μαμά σου και όφειλα… Γιατί τα παιδιά της λέω, Ελένη, είναι κομμάτια του εαυτού μας. Περνώντας εσύ είναι σαν να περνάω εγώ, ικανοποιείς κι εμένα και την ψυχή μου και το μέλλον το δικό σου. Δεν θέλω τα ευχαριστήριά σου.

Και ένα άλλο πολύ χαρακτηριστικό ήταν ότι τον Σεπτέμβριο του 2018, έσπασα το πόδι μου και η Ελένη πήγε κάτω στην παλιά την πόλη και φωτογράφιζε κολιέ και διάφορα άλλα κοσμήματα, μου τα έστελνε κι έλεγε: «Μαμά πες μου ποιο απ’ όλα σου αρέσει; Ποιο; Από την πρώτη σειρά το τρίτο από αριστερά, το πέμπτο από δεξιά; Το προτελευταίο;» Γιατί συνηθίζαμε όταν κάποιος αρρώσταινε ή πάθαινε το οτιδήποτε να παίρνουμε ένα δώρο. Το θυμάμαι αυτό πολύ χαρακτηριστικά. Σε μια γιορτή της μητέρας όμως δε με ρώτησε και με το χαρτζιλίκι της και πήγε πρωί πρωί και μου έφερε ένα μενταγιόν για τον λαιμό, που γιατί μου άρεσαν πολύ. Μαζί μου έφερε και μία τσάντα και μια κάρτα με ευχές για την γιορτή της μάνας. Τι να πρωτοθυμηθώ, είναι πολλές οι ωραίες στιγμές αλλά αυτές δείχνουν πόσο φιλότιμη ήταν. »

Ο νόμος πρέπει ν’ αλλάξει: «Η δικαιοσύνη εμένα δεν με καλύπτει. Ούτε οι νόμοι, ούτε τίποτα. Και πρόσφατα ο υπουργός δικαιοσύνης βγήκε και είπε «Τα ισόβια θα γίνουν πιο αυστηρά κατά δύο χρόνια». Τα ισόβια δεν θα γίνουν πιο αυστηρά κατά δύο χρόνια, τη στιγμή που εκτίονται τα τρία πέμπτα της ποινής. Πρέπει να καταργηθεί ο όρος «ισόβια κάθειρξη» γιατί δεν είναι ισόβια κάθειρξη. Η Κύπρος, που είναι μια μικρή χώρα, ένα μικρό νησί, θα συμπεριλάβει στον ποινικό κώδικά της και τον όρο γυναικοκτονία που εδώ δεν τον συμπεριλαμβάνουμε. Γιατί δεν θέλουν όμως να τον συμπεριλάβουν. Γιατί; Σίγουρα είναι ανθρωποκτονία. Έτσι; Άνθρωπο σκοτώνεις. Δεν θέλουν όμως να παραδεχτούν, γιατί είναι ένας τρόπος, άμεσος και έμμεσος ότι παραδέχονται την πατριαρχία. Η πατριαρχία είναι αυτή που σκοτώνει. Γιατί έμαθαν μια ζωή, η γυναίκα να είναι κατώτερη του άνδρα, δεν έχουμε ισότητα των δύο φύλων. Δεν υπάρχει ισότητα των δύο φύλων, πάντα την γυναίκα προσπαθούν να την υποτιμήσουν και να την θίξουν, δεν είναι στη θέση που πρέπει η γυναίκα. Και προσπαθούν μάλιστα να δημιουργήσουν πολλές φορές και την ενοχοποίηση των θυμάτων, ότι αυτές έφταιγαν και σαν συνέπεια έχουμε και την ατιμωρησία των θυτών. Άρα αν δεν υπάρχει αυστηροποίηση των νόμων, εμένα δεν με καλύπτουν αυτά που ακούω. Θέλω αυστηροποίηση των νόμων και παραδειγματική τιμωρία. Δεν μπορεί εμένα να με έχουν βάλει να ζω σε μια ζωή που δεν ονειρευόμουν, σε μια ζωή μέσα στην καταδίκη, μέσα στην ισόβια κάθειρξη και να βγαίνουν μετά από λίγο αυτά τα τέρατα, οι στυγνοί δολοφόνοι και να κάνουν πάλι την ζωή τους. Δεν υπάρχει σεβασμός, δεν υπάρχει πόνος. Γιατί; Γιατί αυτοί που νομοθετούν και αυτοί που ψηφίζουν τους νόμους, απλώς, δεν βιώνουν το θάνατο παιδιού. Αν νιώσουν το θάνατο παιδιού, θα αλλάξουν μέσα σε μια νύχτα τους νόμους. Δεν μπορεί να είναι ατιμώρητα αυτά τα εγκλήματα και να βγαίνουν από τη φυλακή, στα εννέα χρόνια οι δολοφόνοι.

Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους, όταν αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται σε κακοποιητικές σχέσεις: «Να μην αφήσουν στιγμή το κορίτσι και να μην το παροτρύνουν να κάνει υπομονή, για χάρη των παιδιών αν έχει) κλπ. Εγώ έτσι έχω μάθει από την ζωή μου και από την εμπειρία μου, γιατί δεν ζούσα μέσα σε γυάλα. Έχω δει και κακοποιητικούς συντρόφους, έχω βρεθεί μπροστά και σε ξυλοφορτώματα γυναικών απ’ τους άνδρες τους, μπήκα ανάμεσα να χωρίσω ζευγάρια, δεν ζούμε γυάλα, σε μια κοινωνία αγγελικά πλασμένη. Εγώ λέω από την στιγμή που σηκώνει κάποιος χέρι, που βλέπεις το παιδί σου να μην ζει καλά, να μην περνάει καλά, να το “πάρεις”. Αυτό οφείλεις σαν γονιός! Οφείλεις να το πάρεις, να το υποστηρίξεις, να είσαι δίπλα του, να το βοηθήσεις με κάθε τρόπο, είτε με ψυχολογική υποστήριξη, είτε με άλλους διάφορους φορείς αν υπάρχουν. Και να μην υπάρχουν να πληρώσουμε εμείς σαν γονείς για να «φτιάξουμε» την ψυχή του δικού μας του παιδιού. Μην το αφήσουμε ποτέ μέσα σε ένα περιβάλλον τέτοιο, να ζει μες τον φόβο, την ανασφάλεια, την υποτίμηση. Πρέπει να έχουμε στις αποσκευές στο ταξίδι αυτό της ζωής, της συμπόρευσης, την αποδοχή, την αγάπη, τον σεβασμό, την αλληλεγγύη, την βοήθεια, τον έρωτα, όλα αυτά… Και να μην έχουμε την υποτίμηση, τον χλευασμό, τ’ αρνητικά σχόλια, το ξύλο. Καμιά φορά νιώθεις ότι ο άνθρωπος με τον οποίο ζεις, σε μισεί. Κι αυτός είναι ο πατέρας των παιδιών σου και ο άνδρας που κοιμάσαι το βράδυ; Είναι ποτέ δυνατόν; Να σε χτυπήσει, να σου έχει κατασπαράξει την ψυχή και το κορμί και το βράδυ να βρεθείς μαζί του; Δεν μπορεί να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα.

Από την άλλη, πρέπει να δημιουργήσουμε και καλές δομές σαν κράτος, αν θέλουμε να λεγόμαστε κράτος υποστηρικτικό και βοηθητικό. Όχι να δέχονται γυναίκες σε κέντρα φιλοξενίας που είναι χωρίς επιχορηγήσεις, χωρίς χρήματα, να τις κρατούν για ένα διάστημα και μετά να τις διώχνουν, επειδή θα έρθουν οι επόμενες. Να υπάρχει βοήθεια πραγματική, να την στηρίξουμε την γυναίκα, ψυχικά, οικονομικά, να της βρίσκουμε δουλειά, να μπορεί να σταθεί στα πόδια της, αν θέλουμε να λεγόμαστε κράτος πρόνοιας, κράτος που βοηθάει.»

Πηγή: marieclaire.gr