Τι οδηγεί τους Έλληνες στον παράνομο τζόγο;

Το προϊόν και η υψηλή φορολογία οδηγούς τους παίκτες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και το εξωτερικό να επιλέγουν τον παράνομο τζόγο. Αυτό έδειξε πρόσφατη έρευνα.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα για την ομαλοποίηση της κατάστασης γύρω από τις στοιχηματικές εταιρίες και τα online casino. Με τη θέσπιση νομοθεσίας το 2021, ουσιαστικά το κράτος έδωσε στην ΕΕΕΠ (Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων) τη δυνατότητα να ελέγχει την αγορά των τυχερών παιγνίων στη χώρα μας. Αφενός για να μπουν στα ταμεία χρήματα -από μια αγορά που για δεκαετίες ήταν ανεξέλεγκτη- και αφετέρου για να προστατεύσει τους παίκτες. Κι όμως! Αυτοί εξακολουθούν να επιλέγουν εταιρίες χωρίς αδειοδότηση και να διακινδυνεύουν τόσο τα χρήματα τους, όσο και τα στοιχεία τους. Τι τους οδηγεί σε αυτό;

Αυτό ήταν το αντικείμενο πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου σε συνεργασία με την Επιτροπή Παιγνίων, που δημοσιεύτηκε μέσα στον Ιανουάριο. Αυτή αποκλύπτει τους λόγους που ωθούν τους Έλληνες να στραφούν προς τις παράνομες στοιχηματικές πλατφόρμες.

Τα δεδομένα από το εξωτερικό

Παρότι μιλάμε για έρευνα που αφορά τους Έλληνες, αυτή δεν βασίστηκε σε αμιγώς ελληνικό δεδομένα. Συγκεκριμένα, αναλύθηκαν στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και από βαλκανικές χώρες όπως η Ρουμανία, η Κροατία και η Σλοβενία. Χώρες δηλαδή με ανάλογο βιοτικό επίπεδο του ελληνικού και με εξίσου μεγάλη δραστηριότητα των κατοίκων τους στα τυχερά παιχνίδια. Και τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Πρόκειται για πρόβλημα που -προφανώς- δεν έχει εθνική ταυτότητα. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, με την κατάσταση να είναι πιο δραματική όσο αυξάνεται η οικονομική ανασφάλεια.

Συγκεκριμένα, ένα ποσοστό του ύψους των 50% των παικτών στα Βαλκάνια και ένα 43% στο Ηνωμένο Βασίλειο παραδέχτηκαν ότι επιλέγουν παράνομους παρόχους για να παίξουν στοίχημα. Κύρια αιτία στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι η υψηλή φορολογία που επιβάλλεται στις νόμιμες στοιχηματικές εταιρίες. Γεγονός που τις καθιστά αυτόματα λιγότερο ελκυστικές επιλογές.

Πώς η φορολογία ωθεί τους παίκτες σε εναλλακτικές λύσεις;

Πρόκειται για το πιο σημαντικό εύρημα της συγκεκριμένης έρευνας. Ακολουθώντας τον νόμο, οι στοιχηματικές με νόμιμη άδεια λειτουργίας, είναι υποχρεωμένες να φορολογούν «βαριά» τα κέρδη των μελών τους. Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση όπου οι παίκτες αναζητούν εναλλακτικές επιλογές. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, όπου η φορολογία των τυχερών παιχνιδιών θεωρείται από τις πιο υψηλές στην Ευρώπη, ένα στους δύο παίκτες προτιμούν να ποντάρουν σε πλατφόρμες που δεν είναι αδειοδοτημένες από την ΕΕΕΠ. Αυτές είναι οι λεγόμενες παράνομες.

Ποιες ηλικίες έχουν μεγαλύτερη ροπή προς τις παράνομες στοιχηματικές;

Από εκεί και πέρα, ένα ακόμα σημαντικό, αλλά αναμενόμενο εύρημα, αφορά τις ηλικίες των παικτών που επιλέγουν να... παρανομίσουν. Και εδώ τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα! Υπάρχει σαφής τάση των νεαρότερων ηλικιακών ομάδων να επιλέγουν στοιχηματικές και καζίνο που δεν λειτουργούν νόμιμα στην χώρα τους. Αυτό το διακρίνουμε κυρίως σε ηλικίες μεταξύ 18 και 35 ετών. Πράγμα που όμως έχει λογική, αφού μιλάμε για ανθρώπους που είναι πιο εξικοιωμένοι με το διαδίκτυο και άρα μπορούν να αναζητήσουν εναλλακτικές με μεγαλύτερη ευκολία. Αντίθετα, η προδιάθεση για τις ηλικίες άνω των 50 ετών, είναι σε μεγάλο ποσοστό πιο μικρή.

Δημογραφικά ενδιαφέρον αποτελεί και η ένδειξη πως οι άνδρες παίζουν πολύ πιο συχνά σε παράνομες στοιχηματικές σε σχέση με τις γυναίκες, καθώς θεωρούν ότι έχουν περισσότερο έλεγχο στις κινήσεις τους και είναι διατεθειμένοι να πάρουν μεγαλύτερα ρίσκα.

Τι κινδύνους διατρέχουν όσοι παίζουν παράνομο στοίχημα;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι εύκολα κατανοητή. Δεν υπάρχει κάποιος για να ελέγχει την δραστηριότητα των εταιριών αυτών. Ακόμα κι αν μιλάμε για στοιχηματικές κολοσσούς σε παγκόσμιο επίπεδο, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί σε όσους τις επιλέγουν, πως δεν θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Και ο λόγος έχει να κάνει με το γεγονός πως οι εγχώριες Επιτροπές δεν έχουν δικαιοδοσία πάνω τους.

Αν πάντως θέλουμε να συνοψίσουμε, οι κυριότερες επιπτώσεις είναι οι εξής:

Δεν τηρείται η νομοθεσία: Σε αντίθεση με τις νόμιμες στοιχηματικές που ελέγχονται αυστηρά, οι παράνομες δεν ακολουθούν κανόνες δικαιοσύνης και προστασίας των παικτών, καθώς κανείς δεν έχει δικαιοδοσία να τις επιτηρεί.

Καμία εγγύηση ασφάλειας: Οι παίκτες δεν έχουν καμία εγγύηση ότι τα χρήματά τους είναι ασφαλή ή ότι θα λάβουν τυχόν κέρδη. Χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα πως θα τους εξαπατήσουν, ακόμα και σε μια λάθος συναλλαγή, κανείς δεν εγγυάται πως θα βρεθεί λύση.

Απουσία μέτρων υπεύθυνου στοιχηματισμού: Οι νόμιμες πλατφόρμες διαθέτουν εργαλεία αυτο-αποκλεισμού και όρια απωλειών, υποχρεώνονται για αυτό από το Κράτος. Κάτι που δεν ισχύει στις παράνομες στοιχηματικές εταιρίες.

Πώς μπορεί να περιοριστεί το φαινόμενο;

Σύμφωνα με την έρευνα, οι κυβερνήσεις των χωρών που συμμετείχαν σε αυτήν, με εξαίρεση τη Σλοβενία, συμφωνούν ότι χρειάζεται αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου. Οι βασικές προτάσεις περιλαμβάνουν:

●     Μείωση της φορολογίας στα νόμιμα τυχερά παιχνίδια, ώστε να είναι πιο ανταγωνιστικά έναντι των παράνομων.

●     Επιβολή αυστηρότερων ποινών σε όσους διαχειρίζονται ή προωθούν παράνομες στοιχηματικές εταιρίες.

●     Περιορισμοί στις ευπαθείς ομάδες, όπως οι ανήλικοι και οι εθισμένοι στον τζόγο.

Το δίλημμα των παικτών και η ανάγκη για αλλαγή

Η κακή φορολογική πολιτική φαίνεται να είναι ο κύριος λόγος που οι Έλληνες παίκτες καταφεύγουν σε παράνομα δίκτυα τυχερών παιχνιδιών. Η ίδια τάση παρατηρείται σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Κροατία, όπου η δυσπιστία απέναντι στο κράτος και η αίσθηση ότι τα φορολογικά έσοδα δεν επιστρέφουν στην κοινωνία οδηγούν τους παίκτες να επιλέγουν μη αδειοδοτημένες πλατφόρμες.

Η επιλογή των παικτών να στραφούν σε παράνομες στοιχηματικές πλατφόρμες δεν είναι απλώς θέμα προτίμησης, αλλά και ανάγκης. Όσο βέβαια μπορεί να χαρακτηριστεί ως ανάγκη η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια. Το ζήτημα είναι πως γίνεται σαφές ότι όσο η φορολογία στις νόμιμες εταιρίες παραμένει υψηλή και η εμπιστοσύνη προς το κράτος είναι χαμηλή, οι παίκτες θα συνεχίσουν να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις.