Σαντορίνη: Έρευνες στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος από διεθνή επιστημονική ομάδα

Παρακολούθηση του ενεργού υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπου με χρήση του Ε/Σ Φιλία και του Υποβρύχιου Τηλεκατευθυνόμενου Οχήματος.

Μια σημαντική συνεργασία μεταξύ του Δήμου Θήρας, του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) επισφραγίστηκε με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με στόχο την παρακολούθηση του ενεργού υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπου.

Η παρακολούθηση θα γίνειμε χρήση του Ε/Σ Φιλία και του Υποβρύχιου Τηλεκατευθυνόμενου Οχήματος (Max Rover) που διαθέτει το ΕΛΚΕΘΕ, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Σε αυτό το πλαίσιο και με προτεραιότητα την υψηλή τεχνογνωσία και την επιστημονική αρτιότητα σε ζητήματα ηφαιστειακής επικινδυνότητας, πραγματοποιήθηκε ωκεανογραφική αποστολή στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου με σκοπό, σύμφωνα με την ανακοίνωση του δημάρχου Αντώνη Σιγάλα, «την πόντιση εξιδεικευμένων επιστημονικών οργάνων του ερευνητικού προγράμματος SANTORini seafloor's observatorY-SANTORY (Υποθαλάσσιο Παρατηρητήριο Σαντορίνης, χρηματοδότηση ΕΛΙΔΕΚ) για την οπτική καταγραφή του ηφαιστείου, την μέτρηση της θερμοκρασίας των υδροθερμικών καμινάδων, την παρακολούθηση των φυσικών παραμέτρων του υδροθερμικού πεδίου και την επιτόπια μέτρηση των υδροθερμικών ρευστών και αερίων» και «τη συλλογή υλικού από την κολώνα του νερού με την χρήση ειδικών δειγματοληπτών τύπου Niskin, από τον μικροβιακό τάπητα καθώς και ιζημάτων από τον πυθμένα του προτεινόμενου υδροθερμικού πεδίου με το υποβρύχιο όχημα MaxRover».

Επιπλέον, η επιστημονική ομάδα προχώρησε «στη συλλογή γεωλογικών δειγμάτων για γεωχημικές αναλύσεις για την μελέτη της μαγματικής δραστηριότητας του ηφαιστείου».

Όπως αναφέρει σε σχετικό δελτίο Τύπου, ο Δήμος Θήρας, τα υποθαλάσσια ηφαίστεια μικρού βάθους, όπως ο Κολούμπος στο Αιγαίο, έχουν πολύπλοκη γεωλογία και η έρευνα των υδροθερμικών τους συστημάτων είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο. «Αυτά τα ρηχά υποθαλάσσια, υψηλής ενέργειας, δυναμικά, υδροθερμικά συστήματα συνδέονται με σημαντική και δυνητικά επικίνδυνη ηφαιστειακή δραστηριότητα» εξηγεί ο Δήμος Θήρας σε σχετική ενημέρωση, προσθέτοντας ότι «για πρώτη φορά στη Μεσόγειο Θάλασσα, δημιουργείται ένα ρηχό υποθαλάσσιο ηφαιστειακό παρατηρητήριο (SANTORY) στον κρατήρα του Κολούμπο με τη συμβολή και την οικονομική στήριξη του δήμου».

Ταυτόχρονα, ο δήμος αναφέρει ότι θα χρησιμοποιηθούν, με άξονα την ανάπτυξη, «καινοτόμες θαλάσσιες τεχνολογίες οι οποίες αφενός θα διευρύνουν τις γνώσεις για τη δυναμική και τους κινδύνους των υδροθερμικών πεδίων, παρέχοντας ελεύθερα δεδομένα τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και στην κοινωνία, και αφετέρου θα δημιουργήσουν ένα πρότυπο σύστημα για την ανάπτυξη υποθαλάσσιων παρατηρητηρίων σε παγκόσμιο επίπεδο».

Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ πρόκειται να αναλάβει την υλοποίηση του ερευνητικού προγράμματος και την οργάνωση και πραγματοποίηση των ερευνητικών αποστολών και των βιολογικών δειγματοληψιών, την καταγραφή του οπτικού υλικού από το βυθό και την ανάλυση των μικροβιολογικών δεδομένων, με Υπεύθυνη την Ερευνήτρια Β Δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου.

Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Φυσικής Γεωγραφίας του ΕΚΠΑ, με υπεύθυνη την αναπληρώτρια καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού (υπεύθυνη του SANTORY), πρόκειται να αναλάβει την πραγματοποίηση των γεωλογικών δειγματοληψιών, την ανάλυση των γεωλογικών δεδομένων και την τοποθέτηση των επιστημονικών οργάνων σε συνεργασία με το Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), το Istituto Nazionale Geofisica e Vulcanologia (INGV) του Παλέρμου και το Departement de Geosciences (ENS) στο Παρίσι. Τέλος, ο Δήμος Θήρας αναφέρει ότι θέτει σε προτεραιότητα τα ζητήματα ηφαιστειακής επικινδυνότητας και στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής τη συνεργασία με την διεθνή και ελληνική επιστημονική κοινότητα.