Συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Άγκυρα: Διπλωματία στο Λευκό Παλάτι με επίκεντρο την ηρεμία στο Αιγαίο και τη Μονή της Χώρας

Με χαμηλό τον πήχη των προσδοκιών συναντά σήμερα Δευτέρα (13.5.2024) το μεσημέρι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο «Ακ Σαράι», στην Άγκυρα.

Στο μεγαλοπρεπές «Λευκό Παλάτι» του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, των 1.100 δωματίων, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσέρχεται με βασικό στόχο να επαναβεβαιωθεί η διάθεση προσέγγισης των δύο χωρών και να διατηρηθεί η νηνεμία στο Αιγαίο.

Στην ατζέντα – εκτός απροόπτου, καθώς η Άγκυρα αρέσκεται σε αιφνιδιασμούς – δεν αναμένεται να βρεθεί η βασική διαφορά που αναγνωρίζει η Αθήνα σε σχέση με τη γείτονα, δηλαδή ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.

Δεδομένου ότι σε 27 ημέρες θα διεξαχθούν οι Ευρωεκλογές, εκτός των ίδιων των συνομιλιών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχουν και οι κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη – Ερντογάν στον Τύπο, μετά το πέρας της συνάντησης.

Ο Πρωθυπουργός με τους συνεργάτες τους έχουν προετοιμάσει αυτό το ταξίδι στην παραμικρή λεπτομέρεια, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να είναι σε ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο καθώς, στις δηλώσεις στον Τύπο, ο Πρωθυπουργός θα λάβει το λόγο μετά τον Τούρκο Πρόεδρο, είναι αποφασισμένος να μην αφήσει τίποτα αναπάντητο.

Το «αγκάθι» της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί

Στην πρώτη του επίσκεψη στην Άγκυρα για τη συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Πρωθυπουργός θα θέσει το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί, επιχειρώντας να τον μεταπείσει, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές.

«Η Ελλάδα έχει σεβαστεί τα μνημεία της Οθωμανικής περιόδου. Θεωρώ αυτονόητο ότι την ίδια ευαισθησία πρέπει να επιδεικνύει η τουρκική πλευρά για τη διατήρηση μνημείων στην επικράτειά της. Είμαι πολύ απογοητευμένος από την πρόσφατη απόφαση των τουρκικών αρχών να λειτουργήσει η βυζαντινή Μονή της Χώρας ως τζαμί, καθώς και από την παλαιότερη σχετική απόφαση για την Αγία Σοφία», δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης, σε συνέντευξη του στην «Milliyet», ένα εικοσιτετράωρο πριν από την επίσκεψη – εξπρές, διάρκειας περίπου 5 ωρών, στο Προεδρικό Μέγαρο.

^{Ο… «άτυπος» διάλογος Μητσοτάκη – Ερντογάν}

Στα μηνύματα που αντάλλαξαν Μητσοτάκης και Ερντογάν, σε έναν… «άτυπο διάλογο», μέσα από συνεντεύξεις στον ελληνικό και τον τουρκικό τύπο χθες, έδωσαν το στίγμα των θέσεων της κάθε πλευράς.

Αμετακίνητη η Ελλάδα για τα θαλάσσια πάρκα

Η Αθήνα διαμηνύει ότι δεν θα κάνει πίσω στη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, με τον Πρωθυπουργό να χαρακτηρίζει «υπερβολική» τη συζήτηση στην Άγκυρα, «για μία πρωτοβουλία που είναι αμιγώς περιβαλλοντική», όπως είπε. «Είναι καθήκον μας να προστατεύσουμε το μοναδικό θαλάσσιο περιβάλλον μας. Πρόκειται για πρωτοβουλία που εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», τόνισε με έμφαση.

«Δεν θα ήταν σωστό να το δούμε αυτό ως ένα εύχρηστο κάλυμμα και να προσπαθήσουμε να κρύψουμε πίσω του άλλες αμφιλεγόμενες καταστάσεις», η θέση του Τούρκου Προέδρου στη συνέντευξή του, στην «Καθημερινή». Επιμένοντας στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» δήλωσε ότι… «η έγερση ζητημάτων κυριαρχίας δεν είναι μία κατάσταση που βλάπτει το έδαφος του διαλόγου και εμποδίζει την πρόοδό του». «Μπορούμε να συζητήσουμε τα ζητήματα αυτά με μια προοπτική που απέχει από τετελεσμένα. Όλοι γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις σε αυτή τη γεωγραφία», τόνισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Κ. Μητσοτάκης: «Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν»

Ο Πρωθυπουργός, ο οποίος μεταβαίνει προσέρχεται στη συνάντηση με την ξεκάθαρη θέση ότι η μόνη διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα με την Τουρκία είναι ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, δηλώνει ότι «οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμένουν ανοιχτοί ακόμη και σε περιόδους έντασης», τονίζοντας ότι «η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν».

«Πιστεύω ότι θα πρέπει να μιλάμε περισσότερο μεταξύ μας, αντί να μιλάμε ο ένας για τον άλλον. Η Ελλάδα δεν απειλεί κανέναν. Είμαστε γείτονες, όχι εχθροί. Αντί να βλέπουμε ένα γρίφο που δεν λύνεται, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην ενίσχυση μιας θετικής ατζέντας», διεμήνυσε μέσω της «Milliyet».

«Όπως γνωρίζετε, υποστηρίζουμε ότι τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο. Δεν πρέπει να αγνοούμε άλλα αμφιλεγόμενα σημεία εστιάζοντας σε μία και μόνο διαφορά. Εμείς δεν διστάζουμε να τείνουμε χείρα φιλίας όσο υπάρχει ανταπόκριση», η θέση του Ερντογάν, μέσω της εφημερίδας «Καθημερινή».

Ο Ερντογάν για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη

Η Αθήνα θα προτιμούσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μην θέσει αυτή τη φορά θέμα για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, όμως οι… οιωνοί δεν είναι καλοί.

Στη συνέντευξη του μίλησε εκ νέου για «τουρκική μειονότητα» στην Ελλάδα, συνδέοντας μάλιστα το θέμα με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. «Εμείς κάνουμε ακόμη προσπάθειες να την ανοίξουμε. Αναμένουμε από τη γείτονα μας την ίδια εποικοδομητική προσέγγιση σχετικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα στον τομέα της εκπαίδευσης», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εφόσον ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέσει το θέμα στο τραπέζι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραπέμψει στη Συνθήκη της Λωζάνης, τονίζοντας ότι η Ελλάδα εξασφαλίζει στη μουσουλμανική μειονότητα ισονομία και ισοπολιτεία.

Θα επαναφέρει στο τραπέζι θέμα διαμοιρασμού πόρων;

Παράλληλα, στη συνέντευξη του ο Τούρκος Πρόεδροςκάνει σαφές ότι ψηλά στην ατζέντα του είναι η συνεκμετάλλευση των πόρων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. «Όλοι γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο μια ενεργειακή πλατφόρμα που δεν περιλαμβάνει την Τουρκία να επιτύχει στην περιοχή» δηλώνει, επαναφέροντας το αίτημα για λύση «win-win» (αμοιβαία επωφελή).

Η ατζέντα

Στην επίσημη ατζέντα της συνάντησης, η οποία προετοιμάστηκε διεξοδικά τους προηγούμενους πέντε μήνες από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, βρίσκονται η πορεία της υλοποίησης των 15 και πλέον συμφωνιών που έχουν υπογραφεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αλλά και νέες συμφωνίες για τη συνδρομή στην πολιτική προστασία, αλλά και τη δημιουργία ενός ελληνοτουρκικού επιχειρηματικού συμφώνου.

Οι δύο πλευρές επιδιώκουν να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία, αυξάνοντας το εμπόριο στα 10 δις δολάρια ετησίως, όπως επίσης και τη συνεργασία στο μεταναστευτικό και την τρομοκρατία. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε, στις διευρυμένες συνομιλίες θα παρίστανται και οι επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών.

Τέλος, οι δύο πλευρές θα καθορίσουν σήμερα και τον οδικό χάρτη για τη συνέχεια των συνομιλιών Ελλάδας – Τουρκίας.

Το πρόγραμμα της συνάντησης

Η συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο έχει οριστεί για τις 3:30 το μεσημέρι. Μετά το τετ-α-τετ των δύο ηγετών θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών και δηλώσεις Μητσοτάκη και Ερντογάν στον Τύπο.

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο «Λευκό Παλάτι» θα κλείσει με δείπνο που θα παραθέσει ο πρόεδρος της Τουρκίας στην ελληνική αποστολή.