Ανοίγει ο δρόμος για την ίδρυση κτηνιατρικής σχολής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Αφού γνωμοδότησε θετικά η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) σχετικά με την ίδρυση Κτηνιατρικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με έδρα την Ορεστιάδα, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει από τον Σεπτέμβριο του 2026, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης θα προχωρήσει στην κατάθεση στη Βουλή της σχετικής διάταξης. Εάν, μάλιστα, στο μεταξύ ολοκληρωθεί η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ενδεχομένως η συγκεκριμένη διάταξη να ενταχθεί στο νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Η οικονομική στήριξη της ίδρυσης και λειτουργίας της Κτηνιατρικής Σχολής στο ΔΠΘ αποτελεί απόφαση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη ενώ, όπως αναφέρθηκε στην Επιτροπή Ανασυγκρότησης για τον Έβρο, στόχος είναι η Κτηνιατρική του ΔΠΘ να ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις του κράτους.

Αναφερόμενος στα επόμενα βήματα για την ίδρυση της Κτηνιατρικής, ο Πρύτανης του ΔΠΘ μιλώντας στο protothema.gr εξηγεί: «Αυτή τη στιγμή, γίνεται επικαιροποίηση των μελετών ενός κτηρίου γραφείων και εργαστηρίων, για να δημοπρατηθεί το συντομότερο δυνατόν. Παράλληλα, προετοιμάζουμε το φάκελο για τις εγκαταστάσεις – εκπαιδευτικές και εργαστηριακές - οι οποίες θα είναι συνολικού ύψους περίπου 50 εκατομμυρίων ευρώ. Οι υποδομές αυτές θα βρίσκονται τόσο εντός της πόλης της Ορεστιάδας, στο οικόπεδο του κτηριακού συγκροτήματος ‘Δήμητρα’ σε χώρο 5 στρεμμάτων, όσο και σε ένα χώρο στην Πανεπιστημιούπολη της Ορεστιάδας, έκτασης 350 στρεμμάτων – εκεί, θα φιλοξενηθούν οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις, που αφορούν κυρίως τις φάρμες».

Με ορίζοντα το Σεπτέμβριο του 2026, για την έναρξη του Τμήματος, οι ‘μηχανές του ΔΠΘ’ δουλεύουν πυρετωδώς.

«Τα πρώτα δυόμιση χρόνια των προπτυχιακών σπουδών, οι ανάγκες είναι κυρίως σε αμφιθέατρα και εργαστήρια. Στο μεταξύ, σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε οποιαδήποτε υποδομή κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, επιθυμεί να συνεργαστεί με το ΔΠΘ - έχουμε ήδη συζητήσει με τη μεγαλύτερη εταιρεία στη Θράκη και στον Έβρο ενώ κάνουμε συναντήσεις με μεγάλες και μικρές φάρμες στην περιοχή. Οι συμπράξεις με την τοπική κοινωνία έχουν εξαιρετική σημασία, καθώς το όφελος είναι αμοιβαίο.

Να σημειωθεί, ότι η Κτηνιατρική Σχολή του ΔΠΘ στοχεύει στο να εξειδικευθεί στα μεγάλα ζώα – αγελάδες, πρόβατα, κατσίκες, άλογα», υπογραμμίζει ο Καθηγητής Φώτιος Μάρης ενώ μιλά και για το έμψυχο δυναμικό της Σχολής: «Σε ό,τι αφορά το διδακτικό προσωπικό, από τις θέσεις που μας έχουν κατανεμηθεί, θα κρατήσουμε 4, ώστε μόλις ψηφιστεί ο νόμος να δρομολογήσουμε τη σχετική προκήρυξη και μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Σχολής, να έχουν ορκιστεί οι πρώτοι Καθηγητές. Εκτιμούμε πως θα ξεκινήσουμε με 50 φοιτητές μάξιμουμ, προκειμένου να διασφαλίζουμε όλα τα στάνταρντς», σημειώνει ο Πρύτανης για να προσθέσει: «Είμαστε μετρημένοι. Πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, πολυσύνθετο, απαιτητικό, με πολύ μεγάλο κομμάτι πρακτικής άσκησης και υποδομών. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να μπορέσουμε να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα».

Τα βασικά σημεία της Πρότασης για την Ίδρυση και Λειτουργία Τμήματος Κτηνιατρικής στην Σχολή Επιστημών Υγείας με έδρα την Ορεστιάδα

Σήμερα η Σχολή Επιστημών Υγείας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΣΕΥ-ΔΠΘ) διαθέτει τρία Τμήματα: το Τμήμα Ιατρικής, το Τμήμα Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής και το Τμήμα Νοσηλευτικής. Με δεδομένο ότι το ΔΠΘ έχει, εκτός από τα Τμήματα της Σχολής Επιστημών Υγείας και δραστήρια Τμήματα στον τομέα του περιβάλλοντος (Τμήμα Δασολογίας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων, Τμήμα Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Ανθεκτικότητας, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος) και της αγροτικής παραγωγής (Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τμήμα Αμπελουργίας & Οινολογίας), καθώς και ότι η προσέγγιση της ενιαίας υγείας καλλιεργείται ήδη από τα παραπάνω Τμήματα, το Τμήμα Κτηνιατρικής αποτελεί τον κρίσιμο κρίκο, που λείπει για να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η διεπιστημονική έρευνα και η συνεργασία, αλλά και, επιπλέον, να ενισχυθεί το εκπαιδευτικό έργο και ερευνητικό έργο όλων των εμπλεκομένων Τμημάτων.

Αποστολή του Τμήματος Κτηνιατρικής θα είναι η παροχή υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και έρευνας στον τομέα της κτηνιατρικής επιστήμης, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της κοινωνίας στους τομείς της υγείας των παραγωγικών ζώων, (βοοειδών, προβάτων, αιγών, χοίρων, πτηνών, ψαριών, μελισσών κ.λπ.), των ζώων συντροφιάς (σκύλου, γάτας, αλόγου, κ.λπ.) και της άγριας πανίδας, της ζωικής παραγωγής, της υγιεινής και τεχνολογίας των προϊόντων ζωικής προέλευσης, των ζωοανθρωπονόσων και γενικότερα της προστασίας της δημόσιας υγείας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης σχετικών εφαρμογών και υπηρεσιών.

Γιατί Κτηνιατρική στο Δημοκρίτειο;

Η πρόταση ίδρυσης του Τμήματος Κτηνιατρικής εδράζεται κυρίως στο γεγονός ότι το ΔΠΘ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα περιφερειακά πανεπιστήμια της Ελλάδας και εξασφαλίζει τη συνέργεια με τα Τμήματα Ιατρικής και Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής στην Αλεξανδρούπολη καθώς και με τα Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Δασολογίας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων στην Ορεστιάδα, προσφέροντας τη δυνατότητα ανάπτυξης διεπιστημονικής έρευνας του νέου Τμήματος σε τομείς αιχμής.

Σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο αλλά και τις προοπτικές των αποφοίτων του, στην πρόταση του ΔΠΘ για την ίδρυση Τμήματος Κτηνιατρικής, αναφέρεται – μεταξύ άλλων – στη συμμετοχή του ως μέλος του Ευρωπαϊκού πανεπιστημίου EMERGE, γεγονός που θα ενισχύσει ιδιαίτερα την διεθνή διάσταση των δραστηριοτήτων και, αναμφίβολα θα υποστηρίξει και τις δραστηριότητες του νέου Τμήματος.

Θετικά αναμένεται να λειτουργήσει, επίσης, η δυνατότητα σύνδεσης, στο πλαίσιο του νέου Προγράμματος Σπουδών, της εκπαίδευσης με την πράξη: στην ΠΑΜΘ υπάρχει μεγάλος αριθμός παραγωγικών ζώων και εκμεταλλεύσεων, με μεγάλο όγκο παραγωγής και υψηλή παραγωγικότητα, κάτι που εξασφαλίζει την εμφάνιση πολλών κλινικών περιστατικών διαφόρων νοσημάτων. Επιπλέον, στην ΠΑΜΘ υπάρχουν αρκετές υποδομές (σφαγεία, μονάδες παραγωγής βιοαερίου, μονάδες αδρανοποίησης και αποτέφρωσης υλικών ειδικού κινδύνου, κ.λπ.) που θα αξιοποιηθούν για την πρακτική άσκηση των φοιτητών και φοιτητριών. Ευκαιρίες πρακτικής άσκησης δίνονται, ακόμη, και μέσω σειράς προγραμμάτων που εφαρμόζονται σταθερά στην ΠΑΜΘ, όπως τα προγράμματα που αφορούν στην αντιμετώπιση της εμφάνισης επιζωοτικών εξωτικών νοσημάτων που διαχρονικά παρατηρείται στην περιοχή λόγω της γειτνίασης με την Τουρκία.

Η σημασία της ίδρυσης Κτηνιατρικής Σχολής στην Ορεστιάδα

Σκιαγραφώντας το πλαίσιο των ευκαιριών, επισημαίνεται ότι η κτηνοτροφία στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομίας. Ενδεικτικά, η ΠΑΜΘ διαθέτει περίπου το 13% των βοοειδών της χώρας και το 6% των αιγοπροβάτων. Σημαντική παρουσία έχει και η μελισσοκομία στην ΠΑΜΘ με 8% των κυψελών της Ελλάδας. Ιδιαίτερη σημασία έχει και ο τομέας της αλιείας - το 21% των αλιευμάτων της χώρας προέρχεται από την ΠΑΜΘ, ενώ αξιοσημείωτη είναι η βιομηχανία τροφίμων και προϊόντων που αξιοποιούν τη βιοποικιλότητα της περιοχής.

Η ίδρυση του Τμήματος Κτηνιατρικής θα ενισχύσει και θα αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς την κτηνοτροφία, την αλιεία και τη βιομηχανία τροφίμων, καθώς θα ανταποκριθεί στη ζήτηση για κτηνιάτρους με σύγχρονες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, δεδομένου ότι αρκετοί από τους αποφοίτους θα απασχολούνται στην ΠΑΜΘ. Επιπλέον, η ανάπτυξη σύγχρονων εργαστηρίων και υποδομών σε συνδυασμό με το εξειδικευμένο προσωπικό θα βοηθήσει στην επιτήρηση και έγκαιρη αντιμετώπιση διαφόρων νοσημάτων.

Τέλος, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι στην περιοχή της Θράκης εντοπίζονται τέσσερις από τους έντεκα υγροβιότοπους της Ελλάδας που προστατεύονται από τη συνθήκη Ramsar καθώς και είκοσι δύο προστατευόμενες περιοχές Natura με αποτέλεσμα να απαιτείται η ανάπτυξη του τομέα της υγείας της άγριας πανίδας, ενός τομέα που διεθνώς έχει ιδιαίτερη ανάπτυξη αλλά στην Ελλάδα η παρουσία του είναι υποτυπώδης.

Το Τμήμα Κτηνιατρικής, μέσω της εκπαίδευσης και της έρευνας, μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην προστασία της υγείας της άγριας πανίδας, ενισχύοντας την επιστημονική γνώση σχετικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών που απειλούν τους πληθυσμούς των ειδών αυτών, όπως π.χ. των αρπακτικών. Επιπλέον, θα υποστηρίξει την ανάπτυξη εξειδικευμένων προγραμμάτων διαχείρισης της άγριας πανίδας, συμβάλλοντας στην αειφορική διατήρηση των προστατευόμενων οικοσυστημάτων της ΠΑΜΘ.

Με την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας

Εδώ και πολλά χρόνια, η τοπική κοινωνία μέσω διαφόρων φορέων έχει ζητήσει από την Πολιτεία την Ίδρυση Τμήματος Κτηνιατρικής στον νομό Έβρου, καθώς πρόκειται για μία περιοχή με έντονη γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα και η ζήτηση για κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι αυξανόμενη.

Εκτός από τον μεγάλο αριθμό κατοικίδιων και παραγωγικών ζώων, με τις ανάλογες ανάγκες για περισσότερους κτηνιάτρους, απαιτούνται παράλληλα επιστήμονες, που ειδικεύονται σε τομείς δημόσιας υγείας και επιδημιολογίας καθώς προκύπτουν θέματα ζωονόσων και μετάδοσης ασθενειών, όπως ο ιός δυτικού Νείλου ή η λύσσα. Μάλιστα, η εξάπλωση των ζωονόσων, συνδέεται άμεσα με την κλιματική κρίση, γεγονός που απαιτεί συστηματική επιτήρηση και υπηρεσίες πρόληψης.

Η ίδρυση ενός Τμήματος Κτηνιατρικής μπορεί να προσφέρει ουσιαστική υποστήριξη στην αναβάθμιση και ανάπτυξη της οικονομίας της περιοχής, τόσο μέσω της εκπαίδευσης εξειδικευμένων επαγγελματιών όσο και της ανάπτυξης τεχνογνωσίας κυρίως στους τομείς της κτηνοτροφίας και της αλιείας.

Η σημασία για τη δημόσια υγεία

Η ΠΑΜΘ αποτελεί την πύλη εισόδου της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Τουρκία, όπου ενδημούν διάφορα εξωτικά και επικίνδυνα νοσήματα, που απειλούν το ζωϊκό κεφάλαιο προκαλώντας οικονομική ζημιά, ενώ επιπλέον υπάρχει και ο κίνδυνος των ζωοανθρωπονόσων.

Υπενθυμίζεται, ότι στην Τουρκία ενδημούν νοσήματα ο αφθώδης πυρετός, η οζώδης δερματίτιδα των βοοειδών ή η ευλογιά των αιγοπροβάτων, τα οποία μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα σε μη προστατευμένα ζώα, προκαλώντας εκτεταμένες απώλειες και οικονομική ζημία. Επιπλέον, η περιοχή της Θράκης λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο ζωοανθρωπονόσων, δηλαδή ασθενειών που μπορούν να μεταδοθούν από τα ζώα στον άνθρωπο.

Η συμβολή της ίδρυσης Κτηνιατρικής Σχολής στο ΔΠΘ συνολικά

Με βάση όσα προναφέρθηκαν, η συμβολή του νέου Τμήματος στην ανάπτυξη της ΠΑΜΘ θα είναι πολυδιάστατη.

Μέσω της εκπαίδευσης ειδικών κτηνιάτρων και επιστημόνων στον τομέα της ζωικής παραγωγής, το ΔΠΘ θα τροφοδοτήσει την αγορά εργασίας με εξειδικευμένο προσωπικό, αυξάνοντας τις δυνατότητες απασχόλησης εντός της ΠΑΜΘ.

Παράλληλα, η ίδρυση του Τμήματος θα προσελκύσει επιστήμονες και ερευνητές, οι οποίοι θα συμβάλουν στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και στην προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της υγείας, της ευημερίας των ζώων και της δημόσιας υγείας.

Η ενίσχυση της καινοτομίας μπορεί να υποστηρίξει την ανταγωνιστικότητα των τοπικών επιχειρήσεων και να ενισχύσει τη βιωσιμότητα του κτηνοτροφικού τομέα, προσφέροντας ασφαλέστερα και καινοτόμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Μεσοπρόθεσμα, το Τμήμα Κτηνιατρικής θα ενισχύσει επίσης την τοπική επιχειρηματικότητα, προσφέροντας υποστήριξη για τη σύσταση νέων επιχειρήσεων, που θα αξιοποιούν τη γνώση και την έρευνα στον τομέα της κτηνιατρικής. Η ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ Πανεπιστημίου και των επιχειρήσεων έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής και της μεταποίησης ζωικών προϊόντων, συμβάλλοντας στην οικονομική σταθερότητα και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην ΠΑΜΘ.

Μακροπρόθεσμα, η παρουσία του Τμήματος θα μπορούσε να συμβάλει στη συγκράτηση του πληθυσμού, ιδίως στον βόρειο Έβρο, όπου παρατηρούνται έντονα φαινόμενα αστυφιλίας.

Επίσης, η ίδρυση του νέου Τμήματος Κτηνιατρικής θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο σε τομείς αιχμής, όπως η προστασία της δημόσιας υγείας, η πρόληψη ζωονόσων ή η ασφάλεια των τροφίμων.

Μέσω αυτού, θα δημιουργηθεί ένας κόμβος κτηνιατρικής έρευνας και εκπαίδευσης στην ΠΑΜΘ, προσελκύοντας επενδύσεις και ερευνητικά έργα που επικεντρώνονται στη βιοτεχνολογία, την υγεία των ζώων και τη δημόσια υγεία.

Η Κτηνιατρική Ακριβείας

Σε ό,τι αφορά τους κτηνιάτρους, επισημαίνεται ότι σήμερα στην Ελλάδα εργάζονται περισσότεροι από 3.000 με τη ζήτηση για κτηνιατρικές υπηρεσίες να είναι διαρκώς αυξανόμενη εξαιτίας της ολοένα μεγαλύτερης έμφασης στην ευζωία των ζώων, με τις σύγχρονες κοινωνίες να αναγνωρίζουν πως η υγεία των ζώων συμβάλλει σημαντικά όχι μόνο στην προστασία της βιοποικιλότητας αλλά και στη διατήρηση της δημόσιας υγείας.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Κτηνοτροφία Ακριβείας, που αξιοποιεί τις εξελίξεις σε τομείς όπως η γονιδιωματική ή η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη και ενσωματώνει στην κτηνιατρική πρακτική τεχνολογίες από άλλα πεδία αναμορφώνει σημαντικά τον κλάδο της παραγωγής και καθιστά απαραίτητη την ενίσχυση του κτηνιατρικού δυναμικού με κτηνιάτρους, που θα έχουν πολύπλευρη εκπαίδευση.