Το άλλο «μαρτύριο» του Αθανασίου Διάκου

Μπορεί η πόλη μας να τίμησε τον Αθανάσιο Διάκο δίνοντας το όνομα του σε μια πλατεία και σε ένα δρόμο της πόλης, λίγα μόνο χρόνια μετά τη σύσταση του Ελληνικού κράτους, ωστόσο χρειάστηκαν... δεκαετίες μέχρι να γίνουν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του ήρωα της Αλαμάνας.

Το όνομα του Αθανάσιου Διάκου και ο μαρτυρικός του θάνατος μετά την μάχη της Αλαμάνας, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πόλη μας, που τίμησε τον ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, όταν, όπως σημειώνει το amfictyon.blogspot.com, δόθηκε για πρώτη φορά το όνομά του στην αδιαμόρφωτη, μέχρι τότε, χωμάτινη πλατεία της Λαμίας.

(Στο υπόγειο του κτιρίου των αδελφών Γραμματίκα, που βρίσκονταν στην οδό Αινιάνων, λέγεται, πως φυλακίστηκε για ένα βράδυ ο Αθανάσιος Διάκος / Φωτογραφία: mixanitouxronou.gr)

Συμπληρώνει δε, πως στην Α’ συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης το 1858, επί δημαρχίας Δήμου Παπαβασιλείου (κατά το Δημήτριο Νάτσιο ελήφθη το 1852, επί δημαρχίας Γεώργιου Χαλμούκου ή Χαλμουκόπουλου), αποφασίστηκε «η από πλατεία Όθωνος (Σ.Σ. Η σημερινή πλατεία Ελευθερίας) αρχόμενη οδός και διερχόμενη δια της πλατείας Διάκου μέχρι τον Τρουμπέ ονομάζεται οδός Διάκου».

Αξίζει να σημειώσουμε πως, σύμφωνα με τον Ιστορικό Παναγιώτη Σωτηρίου, η οθωμανική Λαμία (Ζητούνι) οικιστικά χωριζόταν σε δύο μέρη, το χριστιανικό του λόφου του κάστρου και το μουσουλμανικό του λόφου του Αγίου Λουκά.

Η περιοχή της πλατείας και γύρω από αυτή στα προεπαναστατικά χρόνια ονομαζόταν τουρμπές ή τρουμπές (τούρκικα türbe που αποδίδεται στα ελληνικά ως τάφος, τύμβος και αναφέρεται σε μνημεία ή μαυσωλεία της οθωμανικής περιόδου).

(Η επάργυρη πιστόλα του Αθανασίου Διάκου εκτίθεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Διασώθηκε μετά την μάχη της Αλαμάνας και φέρει ιδιόχειρη εγχάρακτη υπογραφή «θανάσις διάκος» / Φωτογραφία: mixanitouxronou.gr)

Τα βάσανα του Διάκου
Ο ελληνικός 19ος αιώνας, όπως αναφέρει ο Ιστορικός και κριτικός τέχνης Δημήτρης Παυλόπουλος σε άρθρο του στο slpress.gr, διακρίνεται για έξαρση δημιουργίας δημόσιων μνημείων, με τα αποτελέσματα της πληθώρας πατριωτικών μνημείων να είναι εμφανή, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε πόλεις της ελληνικής επαρχίας, όπως είναι του Αθανασίου Διάκου στη φερώνυμη πλατεία της πόλης μας.

Η προσπάθεια για την ανίδρυση του ανδριάντα του ήρωα είχε αρχίσει από τον Οκτώβριο του 1867 με πρωτοβουλία του τότε νομάρχη Φθιώτιδας Θεμιστοκλή Κορομάντζου. Εκείνος κινητοποιήθηκε, γράφοντας επιστολές του προς προσωπικότητες για να ενισχύσουν την προσπάθειά του.

Ανάμεσα σε όσους παρέλαβαν την επιστολή ήταν και ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879), ο οποίος ενθουσιωδώς υποσχέθηκε ότι θα εκφωνούσε και τον πανηγυρικό κατά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου, όπως θα έκανε και για τον ανδριάντα του πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ μπροστά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λίγα χρόνια αργότερα, το 1872.

Η αλλαγή νομάρχη το 1868 ανέκοψε τις ενέργειες για την υλοποίηση του μνημείου.

Το 1876, με την ευκαιρία μνημοσύνου του Διάκου στο Βαρβάκειο, ο ομιλητής, καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Κοντογόνης (1812-1878) έθεσε το ζήτημα ανέγερσης κενοταφίου αρχικά και ανδριάντα κατόπιν του ήρωα.

Την ιδέα την άδραξε ο υφηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιος Π. Κρέμος (1839-1926), που είχε διατελέσει γυμνασιάρχης στη Λαμία και κατόπιν ήταν από τους πρώτους οικιστές της Καλλιθέας.

Το 1891 διεξήχθη έρανος για την ανέγερση του μνημείου του Διάκου, με πρωτοβουλία ενθουσιωδών μαθητών γυμνασίων της Αθήνας και φοιτητών. Τα χρήματα του εράνου (12.000 δρχ.) τα διαχειριζόταν ο Κρέμος, πρόεδρος της κεντρικής επιτροπείας για την ανέγερση του ανδριάντα.

Ο γλύπτης

(Ο γλύπτης Ιωάννης Καρακατσάνης)

Η δημιουργία του μαρμάρινου ανδριάντα ανατέθηκε στον μαθητή του γλύπτη της Ακαδημίας Αθηνών Λεωνίδα Δρόση (1834-1882) και στενό συνεργάτη του, Ιωάννη Καρακατσάνη (1857-1906), ο οποίος εργαζόταν στην Αθήνα. Ο Καρακατσάνης στηρίχθηκε σε γύψινο πρόπλασμα του δασκάλου του, βραβευμένο το 1867 στην παγκόσμια έκθεση του Παρισιού.

Είχε ετοιμάσει το γύψινο πρόπλασμα του ανδριάντα, το οποίο έγινε με υποδείξεις γηραιών συμπατριωτών του Διάκου και ανέμενε τη συγκέντρωση των χρημάτων (10.257 δρχ. αρχικά, 18.000 τελικά), που ήδη καθυστερούσε. Το υλικό του ανδριάντα θα ήταν πεντελικό μάρμαρο και το ύψος του, χωρίς να υπολογίζεται το βάθρο του, τρία μέτρα.

Ο ήρωας, στον αγαλματικό τύπο του Απόλλωνα Belvedere, θα παριστανόταν γεμάτος μένος και οργή εναντίον του εχθρού, πάνοπλος, με το δεξί του χέρι να σφίγγει σπασμένο το ξίφος του, η λεπίδα του οποίου θα κειτόταν, μαζί με το άχρηστο πιστόλι του, ανάμεσα στα πόδια του.

Το πρόπλασμα παρέμενε στο εργαστήριο του γλύπτη, στο γνωστό σπίτι με τις Καρυάτιδες, στο Θησείο. Τον Μάρτιο του 1893 όγκος λευκού πεντελικού μαρμάρου για το μνημείο περιφέρθηκε σε θριαμβική παρέλαση στη Λαμία, με εργάτη να κρατάει την ελληνική σημαία και με πλήθος κόσμου να παρακολουθεί την πορεία.

Η περιπέτεια ξεκινάει
Η περιπέτεια είχε αρχίσει. Δεν έλειψαν θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις, προκειμένου να συγκεντρωθούν τα χρήματα, που είχαν ανέλθει στις 15.000 δρχ. Τον Σεπτέμβριο του 1893 ο μισοτελειωμένος ανδριάντας δεν παραδιδόταν, λόγω ανεπάρκειας του συγκεντρωμένου ποσού για την πληρωμή του μαρμάρου.

(Ο Δήμαρχος Λαμιέων Αριστείδης Σκληβανιώτης)

Και τότε η Λαμία ανέλαβε να συμπληρώσει το υπόλοιπο! Ο ρέκτης δήμαρχος Λαμιέων Αριστείδης Σκληβανιώτης και το δημοτικό συμβούλιο Λαμιέων μερίμνησε για εξασφάλιση πιστώσεων.

Εκποιήθηκαν μάλιστα αυτόγραφες επιστολές του ήρωα της Αλαμάνας, με την ευχή να καταλήξουν στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος. Δύο από τις επιστολές αυτές σώζονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

(Η επιστολή του Αθανάσιου Διάκου όπου αναφέρεται η μπαρούτη του Μαυρίλου / Αρχείο Εθνικής Βιβλιοθήκης / Φωτογραφία: fthiotikos-tymfristos.blogspot.com)

Στο τέλος του ίδιου χρόνου ορισμένα δημοσιεύματα εμφάνιζαν τον Κρέμο να έχει καταθέσει 14.000 ή 15.000 δρχ. Τον Φεβρουάριο του 1894 συστάθηκε, με βασιλικό διάταγμα, επιτροπή, στην οποία διατηρήθηκε από την προηγούμενη μόνον ο Κρέμος.

Η επιτροπή θα φρόντιζε να παραλάβει, να μεταφέρει και να ανιδρύσει τον ανδριάντα στη Λαμία. Έως τότε είχαν δοθεί στον Καρακατσάνη 8.500 δρχ., ενώ στο σύνολο η αμοιβή του αυξήθηκε φτάνοντας τις 18.000 δρχ.

Έναν μήνα αργότερα, τον Μάρτιο του 1894, εφημερίδα αναφέρει ότι ο γλύπτης είχε λάβει 3500 δρχ., μολονότι θα έπρεπε να είχε πάρει 15.000 δρχ., ενώ σε μεταγενέστερο φύλλο υποστηρίζει ότι εκείνος είχε αμειφθεί με 12.000 δρχ.

Καθυστερήσεις
Επιστολή δημοσιευμένη στην εφημερίδα Αθήναι το 1894 συνοψίζει λεπτομέρειες της χρονοτριβής, κατηγορώντας τον Κρέμο ότι κορόιδευε τον γλύπτη και την αθηναϊκή επιτροπή, καταφεύγοντας στη συγκρότηση της λαμιακής επιτροπής για να ρίξει στάχτη στα μάτια των κατηγόρων του. Η επιτροπή της Λαμίας υποσχέθηκε ότι τα αποκαλυπτήρια του μνημείου θα γίνονταν τον Αύγουστο του 1894.

Όμως και αυτή η υπόσχεση δεν τηρήθηκε. Μόλις τον Σεπτέμβριο του 1894 άρχισαν οι εργασίες διαμόρφωσης και καλλωπισμού του χώρου για τον ανδριάντα σε κεντρική πλατεία της Λαμίας, κόστους 4.271 δρχ.

Τα αποκαλυπτήρια προσδιορίστηκαν την 23η Απριλίου 1895, του Αγίου Γεωργίου, μέρα της μάχης της Αλαμάνας, όπου πρωταγωνίστησε ο Διάκος. Ο θεμέλιος λίθος του μνημείου τέθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1895.

(Το σπίτι του γλύπτη Ιωάννη Καρακατσάνη που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και είναι χαρακτηριστικό δείγμα του αθηναϊκού νεοκλασικισμού και της λαϊκής αρχιτεκτονικής με τις Καρυάτιδες να κοσμούν την πρόσοψη του)

Τον Δεκέμβριο του 1898 ο ανδριάντας βρισκόταν ακόμα, αιχμάλωτος, στο εργαστήριο του γλύπτη, στην οδό Αγίων Ασωμάτων.

Απαιτούνταν 15.000 δρχ. για την εξόφληση του γλύπτη. Υπάρχει πληροφορία ότι τον ίδιο χρόνο δόθηκαν 9.000 δρχ., προϊόν αγοράς χορηγού και προσφοράς ποσών από εύπορες οικογένειες, γεγονός που επέτρεψε την ολοκλήρωση του μνημείου. Είχαν περάσει πολλά χρόνια και υπολείπονταν χρήματα για το βάθρο του ανδριάντα.

Αποκαλυπτήρια και μεταθανάτιο μαρτύριο
Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Διάκου προσδιορίστηκαν για τις 23 Μαρτίου 1899. Επί ματαίω, διότι στις 25 Μαρτίου 1899 ο ανδριάντας δεν είχε παραδοθεί. Είναι συγκινητικό ότι το 1900 ο Υπαταίος εθναπόστολος, όπως είναι το προσωνύμιο που του έχει δοθεί, Σπύρος Ι. Ματσούκας διέθεσε 400 δρχ. από την πώληση της ποιητικής συλλογής του Γλυκοχαράματα.

Τον Ιούνιο του 1900 η επιτροπή ανέγερσης του ανδριάντα παρέλαβε τον ανδριάντα και το περίτεχνο βάθρο του. Εκφράστηκε τότε η πρόβλεψη ότι το μνημείο θα ανιδρυόταν έως τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου.

Στην πραγματικότητα, το χρέος προς τον γλύπτη ήταν 5.000 δρχ., από τις οποίες τις 4.000 θα έδινε απευθείας το δημόσιο μετά από την ανέγερση του ανδριάντα, ενώ τις 1.000 δρχ. θα τις συμπλήρωναν έρανοι στη Λαμία.

Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου ο ανδριάντας έφτασε στη Στυλίδα, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα να μεταφερθεί στη Λαμία. Έπρεπε να περάσουν δεκαετίες για να τελειώσει το άλλο, το μεταθανάτιο μαρτύριο του Διάκου!

Επιτέλους τα αποκαλυπτήρια
Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα έγιναν τελικά με πανηγυρικό τρόπο, στην επέτειο του μαρτυρικού θανάτου του το 1821, στις 23 Απριλίου 1903, με την παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Α’, επί δημαρχίας Νικόλαου Α. Κρίτσα, στην ομώνυμη πλατεία (Πλατεία Διάκου).

Σύσσωμη η βασιλική οικογένεια και αρκετά μέλη της κυβέρνησης είχαν βρεθεί τότε στη Λαμία.

Από πηγές της εποχής υπολογίζεται πως το πλήθος που συγκεντρώθηκε ξεπέρασε τις 15.000. Η πόλη ήταν στολισμένη, κόσμος είχε συρρεύσει από όλο το νομό και υπήρχε μία έντονα εορταστική ατμόσφαιρα με την μπάντα της πόλης να παιανίζει στους δρόμους και με σημαιοστολισμένα κτήρια.

Τα αποκαλυπτήρια αποτελούσαν και γεγονός με πανελλήνιο ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν εκτενή ρεπορτάζ σε αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά η εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»:

«Άρχοντες και λαός ευρέθησαν προσκυνηταί του Ιερού χώρου του μαρτυρίου του Αθανασίου Διάκου. Να τιμήσουν καθώς πρέπει τον μάρτυρα και τον ήρωα. Η πόλη της Λαμίας πλέει στα χρώματα της σημαίας.

Στον εξώστη της Νομαρχίας εδέσποζε η εικόνα του Αθανασίου Διάκου, με το δίστιχο:

«Μαρμαρωμένη λεβεντιά για μια Ελλάδα αγία,
πόνα γεφύρι πέρασες εις την Αθανασία».

Η πλατεία Διάκου στις αρχές του 20ου αιώνα
Η όψη του ευρύτερου χώρου γύρω από την πλατεία έχει αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου.

Στα μετεπαναστατικά χρόνια, κατά τον Ιστορικό Παναγιώτη Σωτηρίου, πολλά μεγαλόπρεπα κτίρια χτίστηκαν γύρω της. Αρχοντικά των εύπορων Λαμιέων που αγόρασαν περιουσίες Τούρκων που αποχώρησαν από την περιοχή. Κάποια από αυτά τα αρχοντικά στέκουν μέχρι τις μέρες μας, άλλα δυστυχώς διασώθηκαν μόνο μέσα από φωτογραφικό υλικό, επιστολικά δελτάρια και διηγήσεις.

Το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδας ανήκε στον οπλαρχηγό Δυοβουνιώτη και το είχε δώσει προίκα σε μία από τις κόρες του. Στη συνέχεια πέρασε στην οικογένεια Μακροπούλου και τέλος αγοράστηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας.

Η οικία Ελασσώνα που βρίσκεται στη γωνία με την οδό Καραγιαννοπούλου και κατασκευάστηκε σε σχέδιο του Αθηναίου αρχιτέκτονα Τ. Χ. Χέλμη.

Τέλος, η οικία Κωνσταντίνου Συνοδινού, στο ισόγειο του οποίου ήταν το παντοπωλείο του. Δυστυχώς, κατεδαφίστηκαν η οικία του γιατρού Τσώνη (έναντι οικίας Ελασσώνα), η οικία Κονταξή, το κτήριο Λάγκα και το αρχοντικό Τσάλη που είχε χτιστεί το 1882 και το είχαν ζωγραφίσει εσωτερικά Ιταλοί ζωγράφοι.

Τι έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής

Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ» (22/4/1903), με τίτλο «Τα βάσανα του Διάκου», αναφέρεται πως: «Δεν πρόκειται διά τα βασανιστήρια του μεγάλου ήρωος, αλλά διά τα βάσανα του ανδριάντος του, του οποίου πανηγυρικότατα σήμερον τελούνται τα αποκαλυπτήρια εις την Λαμίαν. Τα βάσανα των ανδριάντων εις την Ελλάδα δύνανται να αποτελέσουν τόμον ολόκληρον ιδιαίτερον γεμάτον επεισόδια δραματικά, φαιδρά και τερπνότατα. Εις το μαρτυρολόγιον αυτό έχει την θέσιν του και ο ανδριάς του ήρωος της Αλαμάνας».

Την ίδια ημέρα η εφημερίδα «ΑΘΗΝΑΙ» σημείωνε πως «ο γλύπτης Ι. Καρακατσάνης με προσωπική ευθύνη ανέλαβε τη μεταφορά του ανδριάντος στη Λαμία. Και μέχρι της Στυλίδος όλα επήγαν καλά. Εκείθεν όμως; Μετά πλείστας βασάνους, ευρέθη μεγάλη άμαξα, ήτις συρομένη υπό εξάδος ίππων μετέφερε μίαν πρωίαν τον πολύπαθη ανδριάντα εις την πλατείαν, όπου από τόσων ετών η Λαμία ανέμενε».

Άλλη εφημερίδα παρατηρεί: «Όταν δε έφθασε ο ανδριάς εντός κολοσσιαίου κιβωτίου, δεν ευρίσκετο ούτε αμάξι προς μεταφοράν. Ανακαλύπτεται επί τέλους ένα κατάλληλον και συρρόμενον υπό εξ ίππων μεταφέρει το κιβώτιον, εντός του οποίου ο Διάκος έμεινε κεκλεισμένος μέχρις ότου ελυτρώθη επί τέλους από τα βάσανα και εστήθη εις το μέρος εις το οποίον σήμερον τελείται πανελλήνιος και εθνικοτάτη εορτή δια τα αποκαλυπτήρια».

Τέλος, η εφημερίδα «ΑΘΗΝΑΙ» υπογραμμίζει ότι η γιορτή των αποκαλυπτηρίων προσέλαβε διαστάσεις πανελληνίου γεγονότος και προσθέτει πως ο Δήμαρχος της Λαμίας, αείμνηστος Ν. Α. Κρίτσας, απηύθυνε τηλεγράφημα στον ποιητή Αριστομένη Προβελέγγιο, στο οποίο μεταξύ άλλων έγραφε: «...Η Δημοτική αρχή και άπασα η πόλις των Λαμιέων ευγνώμονες έσονται υμίν, εάν υπό την διττήν υμών ιδιότητα, ως έξοχου ποιητού και ως πατριώτου ευαρεστηθείτε να προσδώσετε εις την εορτήν την προσήκουσαν αύτη αίγλην δι’ ενθουσιώδους προς τον τιμώμενον ήρωα ποιητικού χαιρετισμού».

(Το ποίημα του Γεωργίου Σουρή "Εις τον εν Λαμία ανδριάντα του Αθανάσιου Διάκου")

Η "ταυτότητα" του μνημείου
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Ομάδα Μαθητείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο digitalglyptotheque.gr, ο ανδριάντας έχει ύψος 7,93 μέτρα και είναι φτιαγμένος από πεντελικό μάρμαρο. Η βάση του είναι κυλινδρική, αλλά η διάμετρος της μειώνεται σε σχέση με το ύψος και για αυτόν τον λόγο δεν είναι εφικτός ο υπολογισμός της.

Ο Αθανάσιος Διάκος παριστάνεται με μία κλίση προς τα δεξιά, καθώς είναι στραμμένος προς την Αλαμάνα. Στο δεξί του χέρι κρατάει τη λαβή από το σπασμένο σπαθί του, ενώ με το αριστερό του χέρι, κρατάει την κάπα του. Το δεξί του πόδι είναι πιο μπροστά από το αριστερό σα να κάνει βήμα, ενώ η φουστανέλα του έχει κυματικό σχήμα δείχνοντας την ορμητική κίνηση που έχει το σώμα του.

Το πρόσωπό του δείχνει ανδρεία και σιγουριά. Πάνω από την κυλινδρική βάση που είναι τοποθετημένο το άγαλμα, έχει ένα τριγωνικό σχήμα που είναι στηριγμένο το άγαλμα και κάτω από αυτό υπάρχουν τέσσερα σχήματα που μοιάζουν με λουλούδια που θυμίζουν το σήμα της σημαίας της βυζαντινής εκκλησίας.

Το κάθε σχήμα είναι σκαλισμένο στις τέσσερις όψεις του αγάλματος, εμπρός – πίσω – δεξιά – αριστερά. Κάτω από αυτό υπάρχει μία λεπτομέρεια ανάποδων ημιστρογγυλών σχημάτων που στην αρχαία Ελλάδα συνήθιζαν να τα ζωγραφίζουν στα αγγεία και με αυτόν τον τρόπο δίνει ένα διαχρονικό αίσθημα στους ανθρώπους που επισκέπτονται τον ανδριάντα.

Στο μέσο του ανδριάντα, αναγράφονται τα εξής: «ΤΩ ΑΘΑΝΑΤΩ ΗΡΩΙ. ΑΘΑΝΑΣΙΩ ΔΙΑΚΩ. Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΡΙΤΣΑ 1900», όπου γύρω από αυτό έχει σκαλισμένα τιμητικά σχοινιά κυκλικού σχήματος.

Τέλος, το άγαλμα περιέχει δύο κυκλικά σχήματα και ένα σχήμα που μοιάζει με αστέρι όπου είναι τοποθετημένο στο έδαφος και γύρω γύρω περιέχει σκαλισμένα τα ίδια σχοινιά όπως και κάτω από την επιγραφή. Ο δήμος Λαμιέων έχει φροντίσει να περιπλέξει το άγαλμα και να τοποθετήσει δύο ελληνικές σημαίες, η μία στα αριστερά και η άλλη στα δεξιά.

Κλείνουμε το αφιέρωμά μας στο άγαλμα του Διάκου με το βίντεο των Επίκαιρων (Ε.Ο.Α.), που ανέβασε ο Παναγιώτης Σωτηρίου στο f/b της ομάδας "Παλιά Λαμία", όπου καταγράφεται η επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλος στις εορταστικές εκδηλώσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στην πόλη μας προς τιμήν του Αθανάσιου Διάκου τον Μάιο του 1975:

Πηγές: amfictyon.blogspot.com, mixanitouxronou.gr, slpress.gr, fthiotikos-tymfristos.blogspot.com