Τουταγχαμών: 100 χρόνια από την ανακάλυψη του τάφου του - Η κατάρα και οι δεισιδαιμονίες για τον νεότερο Φαραώ

Σήμερα συμπληρώνονται 100 χρόνια, ένας ολόκληρος αιώνας από την ανακάλυψη του τάφου του φαραώ Τουταγχαμών στην Κοιλάδα των Βασιλέων. Ήταν 4 Νοεμβρίου 1922, στην Αίγυπτο, όταν ο Άγγλος αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ και οι άνδρες του ανακαλύπτουν την είσοδο του τάφου.

Έχει γίνει ο πιο διάσημος αρχαίος Αιγύπτιος φαραώ στον κόσμο, χάρη στην εξαιρετική κατάσταση τόσο της μούμιας όσο και των τάφων. Φυσικά η ιστορία του Φαραώ που πέθανε όταν ήταν μόλις 18 ετών, έχει τα δικά της μυστικά που προκαλούν το ενδιαφέρον έως και σήμερα.

Για πολλούς, ο “King Tut” είναι το απόλυτο σύμβολο της δόξας της αρχαίας Αιγύπτου. Ο Τουταγχαμών ανέβηκε στον θρόνο σε ηλικία εννέα ετών, κυβέρνησε μέχρι τον θάνατό του σε ηλικία 18 ή κατά άλλους 19 ετών.

«Φέτος το 2022, γιορτάζουμε όχι μόνο στην Αίγυπτο, σε όλο τον κόσμο με την ανακάλυψη του Τουταγχαμών πριν από εκατό χρόνια. Του τάφου του αγοριού – βασιλιά Τουταγχαμών., η οποία τρέλανε ολόκληρο τον κόσμο λόγω των άθικτων αντικειμένων που βρέθηκαν μέσα στον δικό του τάφο», λέει ο Mostafa Waziri, Γενικός Γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων στην Αίγυπτο.

Η ανακάλυψη του τάφου των 3.000 ετών ήταν μια στιγμή ορόσημο στην αρχαιολογία.

Το εξωτερικό φέρετρο του Τουταγχαμών είναι κατασκευασμένο από ξύλο και επιχρυσωμένο. Βρέθηκε δίπλα σε χιλιάδες άλλους θησαυρούς, ανενόχλητος από τυμβωρύχους.

«Ο τάφος του Τουταγχαμών ήταν ο μόνος τάφος (που) ανακαλύφθηκε σχεδόν άθικτος στην Κοιλάδα των Βασιλέων. Αυτή είναι μια τόσο ωραία μεγάλη ιστορία. Όταν ο Carter ανακάλυψε τον τάφο στις 4 Νοεμβρίου 1922, βρήκε 5.398 κομμάτια. Ο ίδιος ο τάφος είναι ένας πολύ λιτός τάφος, είναι ένας πολύ μικρός τάφος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τάφους στην Κοιλάδα των Βασιλέων», λέει ο Waziri.

Το μυστήριο και η κατάρα στον τάφο του

Το μυστήριο έχει περικυκλώσει τον Τουταγχαμών από την ανακάλυψή του, από μια υποτιθέμενη κατάρα στον τάφο του μέχρι την αβεβαιότητα για το πώς πέθανε. Η συχνά αναφερόμενη κατάρα «Ο θάνατος θα έρθει με φτερά σε αυτόν που διαταράσσει την ειρήνη του βασιλιά» δεν βρέθηκε γραμμένη μέσα στον τάφο.

Τα θύματα της υποτιθέμενης κατάρας που έφερε η ανασκαφή ήταν ο Τζορτζ Χέρμπερτ, ο πέμπτος κόμης του Κάρναρβον και χρηματοδότης της αποστολής του Κάρτερ, ο οποίος πέθανε μήνες μετά την ανακάλυψη του τάφου, και αρκετοί άλλοι που συμμετείχαν στην ανασκαφή που πέθαναν από διάφορες ασθένειες που θεωρήθηκαν ύποπτες.

Η πιο εντυπωσιακή πτυχή της ανακάλυψης του τάφου του Τουταγχαμών ήταν η μάσκα θανάτου του, η οποία κατασκευάστηκε από πάνω από 9 κιλά συμπαγούς χρυσού.

Ο Κάρτερ πέρασε σχεδόν μια δεκαετίακαταγράφονταςτα χιλιάδες αντικείμενα που βρήκε στον τάφο, όπως θρόνους, λινά υφάσματα, μανδύες από δέρμα ζώων, σανίδες παιχνιδιών και βάζα κρασιού.

Η καλή φήμη του Τουταγχαμών μεταξύ των υπηκόων και των αντιπάλων του είναι εμφανής στον αριθμό των δώρων που του δόθηκαν, συμπεριλαμβανομένων πολλών από περιοχές εκτός της Αιγύπτου.

Όσα ξέρουμε για τον Τουταγχαμών

Ο πατέρας του πιθανότατα ήταν ο φαραώ Ακενατόν. Η μητέρα του δεν έχει ταυτοποιηθεί, αλλά πιθανότατα ήταν αδελφή του Ακενατόν, καθώς οι αιμομιξικοί γάμοι μεταξύ των βασιλικών οικογενειών ήταν φυσιολογικοί εκείνη την εποχή.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο Τουταγχαμών είχε λεπτή κατασκευή, περπατούσε με μπαστούνι και είχε ύψος περίπου 167 εκατοστά.

Ο Τουταγχαμών γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αναταραχής που προκλήθηκε από την απόφαση του Ακενατόν να λατρεύει έναν θεό, με τη μορφή του Ατόν, ενός θεού του ήλιου. Οι μελετητές εξακολουθούν να συζητούν αν αυτή ήταν μια μορφή μονοθεϊσμού, καθώς τα κίνητρα του Ακενατόν μπορεί να ήταν απλώς αυτοεξυπηρέτηση καθώς ταύτιζε τον εαυτό του με τη θεότητα.

Ως Φαραώ, ο Τουταγχαμών απεκατέστησε την αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία και επικεντρώθηκε στην ανοικοδόμηση ιερών και μνημείων των παλαιών θεών. Ως ηγέτης, αντέστρεψε πολλές από τις αποφάσεις του Ακενατόν, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής της πρωτεύουσας στη Θήβα από την πόλη Αχετάτεν.

Κυβέρνησε την Αίγυπτο για λίγο περισσότερο από 10 χρόνια πριν υποκύψει σε μια απροσδιόριστη ασθένεια γύρω στα 18.

Οι ερευνητές εικάζουν για το τι μπορεί να ήταν αυτό, αν και η ελονοσία είναι πιθανή υποψήφια. Άλλοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να δολοφονήθηκε – με βάση σημάδια κατάγματος στο κρανίο του Τουταγχαμών – ή ότι υπέκυψε σε μόλυνση μετά από τραυματισμό στο πόδι.

Ο Τουταγχαμών θάφτηκε σε έναν αρκετά μικρό τάφο λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή του θέση, γεγονός που οδήγησε ορισμένους ιστορικούς στο συμπέρασμα ότι ο θάνατός του ήταν απροσδόκητος και ότι δεν υπήρχε χρόνος να προετοιμαστεί κάτι μεγαλύτερο. Τον διαδέχθηκε ο βεζίρης του, ο Αϊ.

Όμως, το 2005, οι ερευνητές έκαναν αξονικές τομογραφίες του σώματός του και μπόρεσαν να ρίξουν λίγο φως στο συγκεκριμένο παζλ. «Πέθανε εξαιτίας αυτού του ατυχήματος με το άρμα. Και πέθανε τη δεύτερη μέρα αυτού του ατυχήματος”, λέει ο Waziri, προσθέτοντας ότι ο φαραώ είχε επίσης σοβαρή ελονοσία και αδύναμα οστά.

Ο Τουταγχαμών και τα ταφικά του αντικείμενα θα εκτεθούν όλα μαζί στο νέο Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο στη Γκίζα όταν ανοίξει. «Θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που θα δούμε αυτά τα 5.398 κομμάτια να εκτίθενται σε ένα μουσείο», λέει ο Waziri.

Με πληροφορίες από: Reuters, NY Times