Αφγανιστάν: Νύφη - παιδί κέρδισε το δικαίωμα να χωρίσει αλλά οι Ταλιμπάν λένε ότι «δεν μετράει»

Την ιστορία της Μπίμπι Ναζντάνα δημοσιεύει το BBC όπου επισημαίνεται πως το διαζύγιο που της δόθηκε μετά από μια δικαστική μάχη δύο ετών για να απελευθερωθεί από τη ζωή ως παιδί νύφη, τώρα «δεν μετράει». Τα έγγραφα που κέρδισε η Μπίμπι Ναζντάνα και με τα οποία πιστοποιείται ο χωρισμός, ακυρώθηκαν από ένα δικαστήριο των Ταλιμπάν - και το κορίτσι έπεσε θύμα της σκληρής ερμηνείας της Σαρίας που έχει φιμώσει τις γυναίκες στο Αφγανιστάν.

Το διαζύγιο της Ναζντάνα είναι μία από τις δεκάδες χιλιάδες δικαστικές αποφάσεις που ανακλήθηκαν από τότε που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν τον έλεγχο της χώρας πριν από τρία χρόνια. Μόλις 10 μέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας τους, ο σύζυγός της ζήτησε από τα δικαστήρια να ακυρώσουν την απόφαση διαζυγίου για την οποία η Ναζντάνα είχε παλέψει τόσο σκληρά.

Ο Χεκματουλάχ αρχικά εμφανίστηκε να απαιτεί τη γυναίκα του όταν η Μπίμπι Ναζντάνα ήταν 15 ετών. Είχαν περάσει οκτώ χρόνια -από τότε που ο πατέρας της είχε συμφωνήσει σε αυτό που είναι γνωστό ως «κακός γάμος», ο οποίος επιδιώκει να μετατρέψει έναν οικογενειακό «εχθρό» σε «φίλο». Το κορίτσι τότε ήταν επτά ετών και μόλις είχε καθοριστεί η μοίρα της.

Τότε, στα 15 της, η Μπίμπι Ναζντάνα προσέγγισε το δικαστήριο -που τότε λειτουργούσε υπό την υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ αφγανική κυβέρνηση- για να χωρίσει, λέγοντάς τους επανειλημμένα ότι δεν μπορούσε να παντρευτεί τον αγρότη, που τότε ήταν 20 ετών. Χρειάστηκαν δύο χρόνια, αλλά τελικά βγήκε μια απόφαση υπέρ της: «Το δικαστήριο με συνεχάρη και είπε: 'Είστε πλέον χωρισμένοι και ελεύθεροι να παντρευτείτε όποιον θέλετε'».

Αλλά αφού ο Χεκματουλάχ άσκησε έφεση κατά της απόφασης το 2021, η Μπίμπι Ναζντάνα ενημερώθηκε ότι δεν θα της επιτρεπόταν να διεκδικήσει τη δική της υπόθεση αυτοπροσώπως. «Στο δικαστήριο, οι Ταλιμπάν μου είπαν ότι δεν έπρεπε να παραστώ και να μιλήσω γιατί ήταν ενάντια στη Σαρία. Είπαν ότι ο αδερφός μου έπρεπε να με εκπροσωπήσει», λέει η Μπίμπι Ναζντάνα στο BBC.

«Μας είπαν αν δεν συμμορφωνόμασταν», λέει ο Σαμς, ο 28χρονος αδελφός της Nαζντάνα, «θα του παρέδιδαν την αδερφή μου με το ζόρι».

Ο πρώην σύζυγός της, και τώρα μέλος των Ταλιμπάν, κέρδισε την υπόθεση. Οι προσπάθειες του Σαμς να εξηγήσει στο δικαστήριο της επαρχίας της Ουροζγκάν ότι η ζωή της θα κινδύνευε έπεσαν στο κενό. Τα αδέρφια αποφάσισαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να φύγουν από τη χώρα.

Όταν οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία πριν από τρία χρόνια, υποσχέθηκαν να εξαλείψουν τη διαφθορά του παρελθόντος και να αποδώσουν «δικαιοσύνη» σύμφωνα με τη Σαρία, μια εκδοχή του ισλαμικού νόμου. Από τότε, οι Ταλιμπάν λένε ότι έχουν εξετάσει περίπου 355.000 υποθέσεις. Οι περισσότερες ήταν ποινικές υποθέσεις - εκτιμάται ότι το 40% είναι διαφωνίες για τη γη και ένα επιπλέον 30% είναι οικογενειακά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του διαζυγίου, όπως αυτό της Ναζντάνα.

Οι Ταλιμπάν επίσης απομάκρυναν συστηματικά όλους τους δικαστές – άνδρες και γυναίκες – και τους αντικατέστησαν με άτομα που υποστήριζαν τις σκληροπυρηνικές απόψεις τους. Οι γυναίκες κρίθηκαν επίσης ακατάλληλες για συμμετοχή στο δικαστικό σύστημα. «Οι γυναίκες δεν έχουν τα προσόντα ή δεν μπορούν να κρίνουν, επειδή στις αρχές μας της Σαρία το δικαστικό έργο απαιτεί άτομα με υψηλή νοημοσύνη», λέει ο Abdulrahim Rashid, διευθυντής εξωτερικών σχέσεων και επικοινωνιών στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ταλιμπάν.

Το BBC συνάντησε τη Ναζντάνα να κρύβεται σε ένα πάρκο, σε μια άγνωστη γειτονική χώρα. Τώρα μόλις 20 ετών, έχει φύγει από το Αφγανιστάν εδώ και ένα χρόνο, κρατώντας τα χαρτιά του διαζυγίου της και ελπίζοντας ότι κάποιος θα τη βοηθήσει. «Έχω χτυπήσει πολλές πόρτες ζητώντας βοήθεια, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, αλλά κανείς δεν άκουσε τη φωνή μου», λέει.

«Δεν αξίζω ελευθερία ως γυναίκα;», αναρωτιέται.