Πόκερ για καλώδιο και γεωτρήσεις – Ο κομβικός ρόλος του Ισραήλ και τα χαρτιά της Αθήνας

Το Σάββατο 15 Μαρτίου, μετά την ορκωμοσία του νέου κυβερνητικού σχήματος και την τελετή παράδοσης – παραλαβής στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το ενδιαφέρον του Σταύρου Παπασταύρου κατά την υπηρεσιακή ενημέρωση κέντρισε ο φάκελος της Chevron.

Ο ενεργειακός κολοσσός είχε εκφράσει το ενδιαφέρον του για δύο υπεράκτια οικόπεδα νότια της Κρήτης, αλλά από τον Ιανουάριο η απάντηση του υπουργείου είχε χαθεί στους γραφειοκρατικούς δαιδάλους.

Ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας θεώρησε ότι δεν μπορούσε να αφήσει ένα τέτοιο θέμα σε εκκρεμότητα και ενημέρωσε την ίδια ημέρα τον Πρωθυπουργό. Από κοινού συμφώνησαν να επαναπροσεγγίσουν τους ανθρώπους της Chevron, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν αμέσως.

Τέσσερις ημέρες μετά ο Ντόναλντ Τραμπ συνάντησε στον Λευκό Οίκο εκπροσώπους των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών και, όπως μεταδόθηκε, τους υποσχέθηκε στήριξη.

Έπειτα από αυτό οι εξελίξεις με τη Chevron επιταχύνθηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε την περασμένη Τετάρτη ο Παπασταύρου ανακοίνωσε την εκδήλωση ενδιαφέροντος της εταιρείας για δύο θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης και την αποδοχή της από την κυβέρνηση. Την προηγούμενη ημέρα η εταιρεία ενημέρωσε για τις προθέσεις της το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Καμία καθυστέρηση

Μέσα σε δέκα ημέρες μεταβλήθηκε το ενεργειακό τοπίο όχι μόνο νότια της Κρήτης, αλλά ευρύτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Chevron δραστηριοποιείται ήδη στην Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ και, εκτός από την Ελλάδα, έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και για άλλες χώρες της περιοχής.

Ακολουθεί μια χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία μεταξύ της αμερικανικής εταιρείας, της Αθήνας και των Βρυξελλών, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του έτους.

Πάντως, την Τετάρτη πραγματοποιήθηκαν τηλεφωνικές επικοινωνίες ανάμεσα στο αρμόδιο υπουργείο και τη Chevron «προκειμένου να καθοριστεί το χρονοδιάγραμμα για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων και του διαγωνισμού, καθώς και οι δύο πλευρές δεν θέλουν να υπάρξει καμία περαιτέρω καθυστέρηση» εξηγούν αρμόδιες πηγές.

Η εξέλιξη αυτή θεωρείται μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, καθώς στην περιοχή βρίσκεται και η Exxon Mobil, ενώ πριν από λίγες μέρες η Λιβύη προκήρυξε διαγωνισμό για σειρά οικοπέδων φροντίζοντας να κινηθεί στη βάση της μέσης γραμμής, σεβόμενη τη χάραξη των ελληνικών οικοπέδων και θέτοντας σε de facto αμφισβήτηση το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Ο ρόλος του Ισραήλ

Το Ισραήλ αποτελεί κομβικό παίκτη στην περιοχή, ιδιαίτερα στη νέα περίοδο Τραμπ, και η Αθήνα αυτή τη στιγμή ανοίγει πολλά χαρτιά πάνω στο τραπέζι καθώς έχει στρατηγική εταιρική σχέση με το Ισραήλ, αλλά ταυτόχρονα συνομιλεί προνομιακά και με τον αραβικό κόσμο.

Η ελληνική κυβέρνηση φημολογείται ότι δεν έχει βρει ακόμα άμεσους διαύλους επικοινωνίας με τον Λευκό Οίκο και φαίνεται ότι θα επιχειρήσει να τους ανοίξει μέσω του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, με τον οποίο αναμένεται να συναντηθεί σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως και με τον πρόεδρο του κράτους Ισαάκ Χέρτζογκ.

Η ελληνική πλευρά, αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, «αναμένει ότι η επίσκεψη αυτή θα επιβεβαιώσει την ισχυρή στρατηγική συμμαχία Ελλάδας – Ισραήλ, ενώ αναμένεται να συζητηθεί ολόκληρο το φάσμα των διμερών σχέσεων με έμφαση στην αμυντική συνεργασία, αλλά και τις περιφερειακές εξελίξεις με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία».

Από την ισραηλινή πλευρά μεταδίδεται ότι η ενεργειακή συνδεσιμότητα, το φυσικό αέριο, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το υδρογόνο αποτελούν μέρος των συνεχιζόμενων συζητήσεων ανάμεσα στις δύο χώρες και στην Κύπρο και συνιστούν κρίσιμα στοιχεία της μεταξύ τους συνεργασίας.

«Οι τρεις κυβερνήσεις είναι δεσμευμένες σε αυτή τη συνεργασία, η οποία θα περιληφθεί ανάμεσα στα πολλά και σημαντικά ζητήματα που θα συζητηθούν στη διάρκεια της επίσκεψης του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ» επισημαίνουν διπλωματικές πηγές.

Το νέο εξοπλιστικό

Την ερχόμενη Τετάρτη θα παρουσιαστεί από τον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια στην Ολομέλεια της Βουλής το νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα.

Η συνολική ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων ανέρχεται σε 268 εκατομμύρια ευρώ, το 60% των οποίων προέρχεται από τον εξορθολογισμό της δομής και λειτουργίας τους βάσει της «Ατζέντας 2030». Το υπόλοιπο 40% αποτελεί τμήμα της γενικότερης εισοδηματικής πολιτικής της κυβέρνησης για την ενίσχυση των αποδοχών των ενστόλων.

Η ηλεκτρική διασύνδεση

Πέρα από τις ενστάσεις της αντιπολίτευσης για το πρόγραμμα αυτό καθαυτό, αναμένεται να γίνει συζήτηση και για όλες τις παραπάνω εξελίξεις, στις οποίες προστίθεται και η επανεκκίνηση των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι οι έρευνες θα ξεκινήσουν ξανά, «σύμφωνα με τις ανάγκες του έργου και τον προγραμματισμό της εταιρείας και ότι δεν υπόκεινται σε καθεστώς άδειας από την Τουρκία» όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Το έργο αυτό έχει περάσει από σαράντα κύματα από το 2011 που ξεκίνησε. Τον Ιούλιο του 2024 τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume» να ολοκληρώσει τις έρευνες που πραγματοποιούσε μεταξύ Κάσου και Καρπάθου. Αντηλλάγησαν NAVTEX και οι έρευνες αναβλήθηκαν.

Από τότε εξελίσσονται συζητήσεις ανάμεσα στην Αθήνα και στην Άγκυρα για την εξεύρεση μηχανισμού επί του πεδίου, όχι μόνο για το συγκεκριμένο έργο, αλλά και για παρόμοιες καταστάσεις. Μολονότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει, ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί τίποτα γιατί δεν έχει βρεθεί λύση που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές.

Προκύπτει, όμως, το ερώτημα «αν η Ελλάδα εφαρμόζει, όπως επιμένει, το Διεθνές Δίκαιο, τότε γιατί υποχώρησε και έφυγε το ερευνητικό πλοίο και τώρα ξαφνικά λέει ότι έχει δικαίωμα ερευνών;», όπως παρατηρούν παράγοντες της αντιπολίτευσης.

Μέχρι το τέλος του Απριλίου οι έρευνες

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι έρευνες θα ξεκινήσουν περί το τέλος Απριλίου. Στο μεταξύ αναμένονται η επίσκεψη του γάλλου υπουργού Αμυνας στην Αθήνα στις 14 Απριλίου και ο ελλιμενισμός του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκωλ» στον Πειραιά.

Είναι σαφές ότι η Αθήνα υπολογίζει στη στήριξη της Γαλλίας, που αντιτίθεται, όπως και η Γερμανία, στην πώληση Eurofighter και πυραύλων Meteor στην Τουρκία, και του Ισραήλ, η σχέση του οποίου με την Άγκυρα δεν έχει αποκατασταθεί για το θέμα του καλωδίου. Στην Τουρκία υπάρχουν ήδη δημοσιεύματα δυσαρέσκειας για μια τέτοια εξέλιξη.

Παρά τις περιπλοκές αυτές και τις αντιδράσεις μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν δεν έκλεισαν τα κανάλια επικοινωνίας.

Το αντίθετο, αναμένεται να συναντηθούν στο περιθώριο της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις 3-4 Απριλίου και η πρόθεση της ελληνικής πλευράς είναι να διατηρηθεί το πλαίσιο της αμοιβαίας κατανόησης.

Το πρόβλημα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι ότι η τουρκική κυβέρνηση αντιμετωπίζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο «σαν τοτέμ», που θα αποτελέσει τη βάση για κάθε διαπραγμάτευση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο υπουργείο Εξωτερικών επεξεργάζονται και προετοιμάζονται για τα τρία βασικά σενάρια, εφόσον ξεκινήσουν οι έρευνες, να μην υπάρξει καμία αντίδραση, να υπάρξει αλλά εξ αποστάσεως και να παρενοχληθούν τα ερευνητικά πλοία.

Η αντίδραση θα είναι ανάλογη, αλλά σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν έχει ματαιωθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, παρότι παράλληλα προχωρούν η διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, η αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης και αναμένονται το θαλάσσιο χωροταξικό και τα θαλάσσια πάρκα, που επίσης αποτελούν εστίες τριβής με την Τουρκία.

Πηγή: tovima.gr

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Αλλαγή εικόνας βλέπει το Μαξίμου μετά τις πρώτες δημοσκοπήσεις – Πού την αποδίδουν