Ανάπλαση των πλατειών της Λαμίας - Ανοιχτή επιστολή

Ύστερα από την έκθεση στη Δημοτική Πινακοθήκη των μελετών που αφορούν την ανάπλαση των πλατειών της πόλης μας, σας στέλνουμε ανοιχτή επιστολή, που απευθύνεται προς τη Δημοτική Αρχή, και αφορά τις απόψεις μας επί της σχεδιαζόμενης παρέμβασης.

Ευελπιστώντας πως η επιστολή μας θα είναι έναυσμα για ν' ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για το σοβαρό αυτό θέμα, παρακαλούμε για τη δημοσιοποίησή της από την ιστοσελίδα σας.

Ανοιχτή επιστολή:

Κάθε φορά που ακούμε για αναπλάσεις στην πόλη μας, ανησυχούμε. Γιατί έχουμε καεί απ’ αυτό το συνεχές ράβε-ξήλωνε πεζοδρομίων, δρόμων, πεζοδρόμων και πλατειών, που συμβαίνει δεκαετίες τώρα. Ράβε-ξήλωνε που με αξιοσημείωτη προσήλωση ακολουθεί και η σημερινή δημοτική αρχή. Κι όσο βλέπουμε τους δημοτικούς μας άρχοντες, ελλείψει άλλου σημαντικού έργου (και πολύ περισσότερο ελλείψει οποιουδήποτε οράματος για την πόλη), να επιμένουν στις αναπλάσεις, ανησυχούμε ακόμα περισσότερο. Κι όταν η ανάπλαση αφορά συνολικά τους σπουδαιότερους δημόσιους χώρους της πόλης, τις κεντρικές πλατείες της, η ανησυχία μας γίνεται τρόμος.

Βάλθηκαν τώρα, μετά την τραγωδία της πλατείας Πάρκου, να αναπλάσουν και τις υπόλοιπες τρεις πλατείες. Θυμήθηκαν τουλάχιστον ότι υπάρχει και η επιλογή του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Παραβλέποντας το γεγονός ότι πρώτη φορά βλέπουμε σ’ αυτή τη χώρα να ολοκληρώνεται με τέτοια εκπληκτική ταχύτητα αρχιτεκτονικός διαγωνισμός (δεν είναι επίτευγμα προς έπαινο αυτό, το αντίθετο είναι), έχουμε κάποιες απορίες:

1)Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά συνολικά και τις τρεις πλατείες; δηλαδή στον ίδιο μελετητή θα ανατεθεί «πακέτο» η μελέτη και των τριών; Κι αν αυτό, όπως φαίνεται, είναι αλήθεια, γιατί άραγε έγινε έτσι; Δεν σκέφτηκε η δημοτική αρχή ότι μπορεί ένας μελετητής να έχει μια θαυμάσια ιδέα για μία πλατεία, και κάποιος άλλος για μια άλλη;

2)Η πλατεία Ελευθερίας φτιάχτηκε πριν από λίγες δεκαετίες, ύστερα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Γιατί πρέπει να ξηλωθεί και να ξαναφτιαχτεί; Φαντάζεται κάποιος τι θα συνέβαινε σε τούτη τη χώρα εάν γενικά, έργα που κατασκευάστηκαν ύστερα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ξηλώνονταν και ανακατασκευάζονταν ύστερα από σαράντα-πενήντα χρόνια; Εκτός αυτού, και επί της ουσίας, τι το διαφορετικό φέρνει η νέα μελέτη, σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση; Διαβάζουμε στο φυλλάδιο που εκδόθηκε ότι με τη νέα ανάπλαση «η πλατεία Ελευθερίας μεταμορφώνεται σ’ ένα τοπίο ζωής … στόχος είναι η ανάδειξη της πλατείας ως ένα σημείο συνάντησης όπου η πόλη, ο άνθρωπος και το φυσικό στοιχείο μπορούν να συνυπάρχουν». Έτσι όπως είναι σήμερα η πλατεία, δεν είναι άραγε «τοπίο ζωής» και «σημείο συνάντησης»; Και με ποιο τρόπο η νέα μελέτη επιτυγχάνει αυτή τη «μεταμόρφωση»; Κοιτάζοντας τα σχέδια εμείς δε βλέπουμε παρά μία από τα ίδια, με μόνη παρέμβαση την κατάργηση των σκαλοπατιών στην κάτω (ανατολική) πλευρά της πλατείας και τη δημιουργία στο σημείο αυτό κλιμακωτών πλατωμάτων. Α, καταργείται και το κιόσκι. Συγκλονιστικές παρεμβάσεις το δίχως άλλο, που «μεταμορφώνουν» την πλατεία !!! Κι αυτά τα πλατώματα δεν «μικραίνουν» άραγε (διασπώντας τον), τον έτσι κι αλλιώς σχετικά μικρό, για κεντρική πλατεία, ενιαίο χώρο; Και κάτι τελευταίο. Για να δημιουργηθούν αυτά τα πλατώματα, θα ξεριζωθούν οι νερατζιές (για τις οποίες ο ίδιος ο μελετητής αναφέρει πως η πλατεία «είναι άκρως συνδεδεμένη με τα εσπεριδοειδή της»), και θα φυτευτούν νέες; ή μήπως έχει εφευρεθεί κάποιος θαυματουργός τρόπος να διατηρηθούν αυτές που υπάρχουν σήμερα; Δυστυχώς, και επειδή θαύματα δε γίνονται, θα περιμένουμε μάλλον κάμποσα χρόνια για να μεγαλώσουν τα νέα δέντρα που θα φυτευτούν, όπως περιμένουμε και τα νέα δέντρα στην πλατεία Πάρκου.

3)Για την πλατεία Διάκου δεν έχουμε ερωτήματα, γιατί πολύ απλά, η μελέτη καταργεί την πλατεία, και τη μετατρέπει σε ένα είδος «σκάλας» που θα είναι συνέχεια της σκάλας που κατεβαίνει απ’ τον Άγιο Λουκά. Άλλωστε το ομολογούν και οι ίδιοι που γράφουν ότι «βασική συνθετική προσέγγιση είναι η διαμόρφωση του άξονα Δυοβουνιώτη-Καραγιαννοπούλου που συνδέει την πλατεία Πάρκου με το λόφο του Αγίου Λουκά». Φρόντισαν λοιπόν να εξαφανίσουν την πλατεία. Κι επί πλέον, καταργούν και το λίγο πράσινο που περιβάλει το άγαλμα.

Στ’ αλήθεια κύριοι αρμόδιοι, έχετε σκοπό να τα κάνετε πράξη όλα αυτά; στην πλατεία του πλέον εμβληματικού μνημείου της πόλης; δε φτάνει ο ένας ανασκολοπισμός που υπέστη ο Διάκος όταν ήταν ζωντανός;

4)Η πλατεία Λαού όντως χρειάζεται κάποια ανάπλαση. Δυό ερωτήματα μόνο. Γιατί μετατοπίζεται το άγαλμα του Άρη; για να έχει γυρισμένη την πλάτη σε όποιον εισέρχεται στην πλατεία από την ανατολική είσοδο της πόλης; Κι ένα δεύτερο, πιο πεζό. Για τα περιττώματα των πουλιών, υπάρχει κάποια λύση; Ζέχνει ο τόπος. Κι όχι μόνο στην πλατεία Λαού αλλά και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης. Δεν τα βλέπει κανείς; Τουλάχιστον, αν δε βρίσκετε κάποια λύση, καθαρίστε την πλατεία και μία και δύο και τρεις φορές την ημέρα, όσες τέλος πάντων χρειάζεται για να λείψει η μπόχα. Αλλιώς, γίνει δε γίνει η όποια ανάπλαση, ακόμα και πετυχημένη να είναι, θα την ακυρώνει η ζοφερή πραγματικότητα.

Αγαπητοί δημοτικοί άρχοντες, επεμβάσεις σε τέτοιους εμβληματικούς δημόσιους χώρους γίνονται μόνο αν υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι γι’ αυτό. Δε γίνονται αβασάνιστα και μόνο για να έχουμε να λέμε ότι κάτι κάνουμε. Κι αν τεκμηριωθεί ότι απαιτούνται, πρέπει ν’ ακολουθεί εντατική συζήτηση και διαβούλευση. Ο διάλογος στους κόλπους της κοινωνίας με τους φορείς και τους χρήστες των έργων, είναι αυτό που θα διασφαλίσει ένα σωστό αποτέλεσμα.

Αφήστε λοιπόν ήσυχες την πλατεία Ελευθερίας και την πλατεία Διάκου. Αν έχετε λεφτά για ξόδεμα, ασχοληθείτε με σοβαρότερα πράγματα. Το κυριότερο, κάντε κάτι για να ζωντανέψει αυτή η πόλη, που αργοσβήνει τις τελευταίες δεκαετίες, κι είναι σχεδόν έτοιμη να πέσει σε κώμα.

Και κάποιες ακόμα, λίγο-πολύ σχετικές, παρατηρήσεις:

1)Αν θέλετε να διασωθεί έστω κάτι το ελάχιστο στην πλατεία Πάρκου, ξηλώστε αυτό το άχαρο και δυσανάλογα κοντό βάθρο του τσολιά, και ξαναβάλτε τον πάνω στα βράχια που τον είχε τοποθετήσει ο δημιουργός του, αποκαθιστώντας έτσι, έστω και εκ των υστέρων, τον απαιτούμενο σεβασμό που οφείλατε να δείξετε στο έργο του.

2)Tο κτίριο Ελασσόνα, αλλά και τα άλλα παραδοσιακά κτίσματα της πόλης που απέμειναν, υπάρχει κάποια μέριμνα, κάποια προοπτική έστω, για να σωθούν πριν καταρρεύσουν τελείως;

3)Και το τελευταίο, αλλά όχι έσχατο. Αντίθετα, ίσως το σπουδαιότερο. Εκείνο το κάστρο που στεφανώνει την πόλη, και το σπουδαίο μουσείο που υπάρχει εκεί, έχει κανείς κατά νου ότι πρέπει κάποτε ν’ αναδειχτούν και ν’ αξιοποιηθούν όπως τους αξίζει;