Ένοχος γιατρός για ανθρωποκτονία από αμέλεια

Συνταγογράφησε υψηλή δόση μεθοτρεξάτης σε νεφροπαθή.

Του Κωνσταντίνου Κοντοκώστα.

Σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή καταδίκασε σήμερα το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Λάρισας έναν γιατρό για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Για το ίδιο αδίκημα το δικαστήριο αθώωσε τον δεύτερο κατηγορούμενο, επίσης γιατρό, και τον τρίτο κατηγορούμενο, ιδιοκτήτη ιδιωτικής υγειονομικής κλινικής.

Θυμίζουμε ότι η δίκη ξεκίνησε στις 21 Νοεμβρίου (πρώτη δικάσιμος) και σύμφωνα με το κατηγορητήριοο πρώτος κατηγορούμενος, ορθοπεδικός στο επάγγελμα, συνταγογράφησε στις 20 Ιανουαρίου του 2017 μεθοτρεξάτησε μεγάλες ποσότητες σε χρόνια νεφροπαθή τελικού σταδίου με τη σύμφωνη γνώμη του δεύτερου κατηγορούμενου, ο οποίος είναι παθολόγος στην κλινική που ο νεφροπαθής πραγματοποιούσε αιμοκάθαρση από το 2009. Ο τρίτος κατηγορούμενος, διευθυντής της εν λόγω κλινικής, κατηγορούνταν για μια σειρά παραβάσεων όπως το ότι δεν αντέλεξε στη χορήγηση της μεθοτρεξάτης, δεν προέβη στον διαρκή αιματολογικό ή κλινικό έλεγχο και δεν έλαβε όλα εκείνα τα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη τοξικότητας του φαρμάκου στον οργανισμό του ασθενούς.

Το δικαστήριο κήρυξε ομόφωνα ένοχο τον πρώτο κατηγορούμενο για τη πράξη της συνταγογράφησης και δοσολογίας της μεθοτρεξάτης και κατά πλειοψηφία αθώο τον δεύτερο κατηγορούμενο. Για τον τρίτο κατηγορούμενο το δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα την αθώωση του. Όπως είπε η πρόεδρος του δικαστηρίου, ο δεύτερος κατηγορούμενος δεν γνώριζε για την ποσότητα της δοσολογίας που συνταγογράφησε ο πρώτος κατηγορούμενος. Τόνισε επίσης η πρόεδρος πως κρίθηκε από το δικαστήριο ότι αιτία του θανάτου δεν ήταν η μεθοτρεξάτη αλλά η συνταγογράφηση του φαρμάκου στη συγκεκριμένη δοσολογία.

Έτσι το δικαστήριο έκρινε ένοχο μόνο τον πρώτο κατηγορούμενο επιβάλλοντας του ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή, αναγνωρίζοντας του το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου.

«Δεν περίμενα ότι θα το πάρει»

Νωρίτερα, στην απολογία του ο πρώτος κατηγορούμενος κατέθεσε πως ο 50χρονος τον επισκέφτηκε στο ιατρείο του στις 20 Ιανουαρίου, την τρίτη φορά μέσα στον ίδιο μήνα, παραπονούμενος για πόνους που ένιωθε. Επειδή, όπως κατέθεσε ο ίδιος, η προηγούμενη θεραπεία που του έγραψε δεν τον ανακούφισε από τους πόνους αποφάσισε να χορηγήσει μεθοτρεξάτη.

«Μίλησα με τον δεύτερο κατηγορούμενο για τη μεθοτρεξάτη. Μου είπε «εντάξει προχώρα, πες του να το φέρει από εδώ να δούμε τι θα γίνει»» είπε αναφορικά με το διάλογο που είχε με το δεύτερο κατηγορούμενο ο ορθοπεδικός. Στη συνέχεια ο κατηγορούμενος συνταγογράφησε τρία φάρμακα, και όχι μόνο τη μεθοτρεξάτη όπως είπε, καθώς και εξετάσεις που θα έπρεπε να κάνει 50χρονος. Τόνισε πως συνέστησε στον 50χρονο να μην ξεκινήσει ακόμη τη μεθοτρεξάτη και ότι η λήψη αυτού του φαρμάκου «θα τον πείραζε».

Σχετικά με τη δοσολογία, ο κατηγορούμενος είπε πως έπρεπε να γράψει μια δοσολογία για να περάσει στο σύστημα το φάρμακο και να μπορέσει να το παραλάβει ο 50χρονος και ότι σε καμία περίπτωση δεν θεωρούσε ότι η δοσολογία που έγραψε ήταν η ενδεδειγμένη καθώς έπρεπε να γίνουν πρώτα οι εξετάσεις. Όταν ρωτήθηκε από το δικαστήριο γιατί δεν έγραψε στη συνταγή τη διευκρίνιση ότι η χορήγηση του φαρμάκου θα έπρεπε να ήταν «μια εβδομάδα απαξ» ο κατηγορούμενος απάντησε πως «δεν περίμενα ότι θα το πάρει».

Στη δική του απολογία ο δεύτερος κατηγορούμενος τόνισε πως την τελική απόφαση για τη χορήγηση ενός φαρμάκου την αποφασίζουν οι νεφρολόγοι και ότι ο δικός του ρόλος είναι καθαρά διαγνωστικός. Κατέθεσε πως στη συνομιλία που είχε με τον πρώτο κατηγορούμενο την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου, του είπε να «προτείνει τη συνταγή στους νεφρολόγους». Τόνισε επίσης πως κατά την άποψη του η συνομιλία που είχαν αφορούσε αρχικά διαγνωστικούς λόγους καθώς ο ίδιος και η επιστημονική ομάδα στη κλινική θεωρούσαν ότι οι πόνοι του 50χρονου οφειλόταν στην αιμοκάθαρση που έκανε ενώ ο πρώτος κατηγορούμενος θεωρούσε ότι οφειλόταν σε νεόπλασμα ή σε κάποιο αυτοάνοσο νόσημα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της εισαγγελέως, είπε πως η αίσθηση του ήταν ότι ο 50χρονος έφυγε από το ιατρείο του πρώτου κατηγορούμενου χωρίς τη συνταγή. Ο κατηγορούμενος κατέθεσε επίσης ότι έμαθε για πρώτη φορά ότι ο 5οχρονος λάμβανε μεθοτρεξάτη την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2017 όταν πήγε να κάνει την καθιερωμένη αιμοκάθαρση στην κλινική. «Όταν είδα τη στοματίτιδα τότε ρώτησα για το φάρμακο», κατέθεσε ο κατηγορούμενος και πρόσθεσε ότι έμεινε «εμβρόντητος» όταν ο 50χρονος του είπε ότι πήρε τη μεθοτρεξάτη που του συνταγογράφησε ο ορθοπεδικός.

Μετά την απολογία των κατηγορουμένων ακολούθησε η αγόρευση της εισαγγελέως η οποία για τον τρίτο κατηγορούμενο, τον ιδιοκτήτη της κλινικής, ανέφερε ότι δεν προκύπτει η ενοχή του και πρότεινε την αθώωση του.

«Για τον τρίτο κατηγορούμενο δεν μπορούμε να πούμε ότι είχε γνώση για τη θεραπεία ούτε για το φάρμακο ούτε για τη δραστική ουσία, ούτε για τη δοσολογία. Απλά ήταν επιστημονικός υπεύθυνος της κλινικής» τόνισε η εισαγγελέας και πρόσθεσε πως δεν ισχύει το σκέλος της κατηγορίας που ανέφερε ότι δεν έλαβε όλα εκείνα τα μέτρα προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη τοξικότητας του φαρμάκου στον οργανισμό του ασθενούς, καθώς την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου η κατάσταση της υγείας του 50χρονου ήταν πλέον μη αναστρέψιμη.

Για τον πρώτο και τον δεύτερο κατηγορούμενο η εισαγγελέας πρότεινε την ενοχή τους.

Η εισαγγελέας ξεκίνησε την αγόρευση της τονίζοντας τον κρίσιμο ρόλο που έπαιξε η λήψη της μεθοτρεξάτης στον θάνατο του 50χρονου. Το φάρμακο δηλαδή που έλαβε ο νεφροπαθής από τις 20 μέχρι 27 Ιανουαρίου και αυτό που σύμφωνα με το κατηγορητήριο οδήγησε στον θάνατο του στις 7 Φεβρουαρίου του 2017 σε ηλικία 50 χρονών.

Και όλα ξεκίνησαν όταν ο 50χρονος αισθάνθηκε μια ενόχληση στο πόδι του, μερικές εβδομάδες πριν.

«Οι εξετάσεις είναι χάλια, μάλλον απ’ τα φάρμακα» – Το χρονικό

Την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου του 2017, ο 50χρονος δούλευε κανονικά στο φούρνο του, όταν άρχισε να νιώθει ενοχλήσεις στο πόδι του. Την ίδια μέρα επισκέφτηκε τον κατηγορούμενο ορθοπεδικό για να τον εξετάσει. Ο κατηγορούμενος τον εξέτασε, διέγνωσε ότι πάσχει από διάστρεμμα της ιερολαγόνας άρθρωσης ιερολαγονίτις, και όπως έγινε στη συνέχεια γνωστό του συνταγογράφησε μεταξύ άλλων το φαρμακευτικό σκεύασμα μεθοτρεξάτη σε δοσολογία 2,5 mg για δύο φορές την ημέρα επί τριάντα ημέρες.

Ο 50χρονος λοιπόν, πήρε πρώτη φορά το φάρμακο την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου μέχρι την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου. Το πρωί της Παρασκευής 27 Ιανουαρίου, κατά την καθιερωμένη αιμοκάθαρση στην κλινική διαπιστώθηκε από το ιατρικό προσωπικό ότι ο άνδρας δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Με τις αιματολογικές εξετάσεις που έγιναν έγινε γνωστό ότι ο άνδρας, μέχρι εκείνη τη στιγμή, έλαβε μεθοτρεξάτη και συγκεκριμένα 13 δισκία συνολικής ποσότητας 32,5 mg.

Τα όσα συνέβησαν εκείνη την κρίσιμη εβδομάδα, από τη συνταγογράφηση μέχρι τη διάγνωση, κατέθεσε στο δικαστήριο η χήρα του 50χρονου κατά τη πρώτη δικάσιμο στις 21 Νοεμβρίου. Όπως κατέθεσε η γυναίκα, την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου διαπίστωσε ότι ο σύζυγος της δεν ήταν σε καλή κατάσταση και γι’ αυτό το λόγο κάλεσε την κλινική όπου το σήκωσε μια νοσηλεύτρια.

«Της είπα δεν βλέπω καλά τον σύζυγο μου. Ξεκίνησε να παίρνει αυτό το φάρμακο. Είστε ενήμερη;»

«θα ενημερώσω» ήταν η απάντηση της νοσηλεύτριας σύμφωνα με τη γυναίκα.

Την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου, την καλεί ο άνδρας της από τη κλινική. «Οι εξετάσεις είναι χάλια. Μάλλον από τα φάρμακα» φέρεται να της είπε ο άνδρας της. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας η γυναίκα πηγαίνει στην κλινική όπου την ενημερώνουν ότι η κατάσταση του συζύγου της είναι δύσκολη. Μάλιστα, ρώτησε αν θα έπρεπε να διακομισθεί στο πανεπιστημιακό και της απάντησαν, όπως κατέθεσε η ίδια, ότι είναι καλύτερα να μείνει στην κλινική. Ο άνδρας έμεινε και το Σάββατο στην κλινική και την Κυριακή πια η κατάσταση του ήταν τόσο κρίσιμη που κρίθηκε απαραίτητο να διακομιστή στο εφημερεύον τότε Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας. Την επόμενη μέρα, στις 30 Ιανουαρίου θα μεταβεί στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.

«Μη αναστρέψιμη κατάσταση»

Την τραγική κατάσταση του άνδρα όταν εισήχθη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου, περιέγραψε ο δεύτερος μάρτυρας, καθηγητής αιματολογίας στο εν λόγο νοσοκομείο. Όπως κατέθεσε ο μάρτυράς, όλες οι αιματολογικές εξετάσεις του 50χρονου ήταν πολύ κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια ενώ έφερε ήδη ανοιχτές πληγές στο σώμα του εξαιτίας της ζημιάς που είχε γίνει στο αίμα του.Μάλιστα, όπως κατέθεσε, η χορήγηση της θεραπείας στο Πανεπιστημιακό έγινε στα πλαίσια της «απελπισίας» καθώς η κατάσταση της υγείας του άνδρα ήταν ήδη εξαιρετικά κρίσιμη από την Παρασκευή που έγινε γνωστό το πρόβλημα. «Μη αναστρέψιμη» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο δικαστήριο. Τόνισε ότι το συγκεκριμένο φάρμακο πρέπει να χορηγείται άπαξ και σε καμία περίπτωση σε συνεχόμενες μέρες.

Ερωτηθείς από την πρόεδρο αν θα μπορούσε η χορήγηση της μεθοτρεξάτηςνα μην είχε συμβάλει καθόλου στο αποτέλεσμα του θανάτου, ο μάρτυρας απάντησε «σε καμία περίπτωση».

«Δεν γνωρίζαμε»

Η πρώτη δικάσιμος ολοκληρώθηκε με την κατάθεση της νεφρολόγου που εξέτασε τον 50χρονο την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου. Όπως κατέθεσε η ίδια, παρατήρησε ότι ο 50χρονος είχε στοματίδα και κάποια προβλήματα στο λαιμό του. Βλέποντας την κατάσταση του, πραγματοποίησε δύο αιματολογικούς ελέγχους όπου έγινε γνωστή η δύσκολη βιολογική του κατάσταση. Η γυναίκα, που δεν εργάζεται πλεόν στην κλινική, κατέθεσε πως δεν γνώριζε ότι ο άνδρας έπαιρνε μεθοτρεξάτη και ήταν κατηγορηματική στο αν οι συνάδελφοι της γνώριζαν ότι ο 50χρονος έπαιρνε το συγκεκριμένο φάρμακο.

Η δίκη συνεχίστηκε στις 22 Νοεμβρίου με την κατάθεση ενός ιατροδικαστή ο οποίος επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι η μεθοτρεξάτη παρόλο που είναι ένα τοξικό για τον οργανισμό του ασθενή φάρμακο, μπορεί να δοθεί ως μια απέλπιδα προσπάθεια για να απαλλαγεί ο ασθενής από χρόνιους πόνους.

Κατέθεσε επίσης ότι εκτός από το φάρμακο στην περίπτωση του 50χρονου υπήρχαν και άλλοι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να «πυροδοτήσουν» την άσχημη εξέλιξη της υγείας του και τόνισε πως η επικοινωνία μεταξύ ασθενή και ιατρού θα μπορούσε να είναι καλύτερη για να αποσαφηνιστεί πλήρως η δοσολογία του φαρμάκου που θα έπρεπε και πότε να καταναλώσει ο 50χρονος . Να σημειωθεί ότι ο μάρτυρας σε ερώτηση της πολιτικής αγωγής σχετικά με την εμπλοκή του στην υπόθεση, απάντησε πως του ζητήθηκε η συνεισφορά του το 2018 από τον νομικό εκπρόσωπο του ορθοπεδικού.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ακροαματικής διαδικασίας προσκομίστηκε μεταξύ άλλων έγγραφο από την υπεράσπιση του κατηγορούμενου ορθοπεδικού που έδειχνε την ήδη επιβαρυμένη υγεία του 50χρονου και η οποία δεν οφειλόταν στη μεθοτρεξάτη που κατανάλωσε ήδη μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Στη συνέχεια κατέθεσαν οι μάρτυρες υπεράσπισης των κατηγορούμενων, με πρώτη την γραμματέα του ορθοπεδικού που ήταν στο γραφείο την ώρα που συνταγογραφούσε ο γιατρός την μεθοτρεξάτη στον 50χρονο. Επόμενη μάρτυρας ήταν μια ιατροδικαστής όπου κατά τη διάρκεια της κατάθεσης της επισημάνθηκε από την υπεράσπιση ότι ο 50χρονος είχε διαγνωστεί με λοίμωξη σε εξετάσεις που έκανε σε άλλη ιδιωτική κλινική πριν την παρασκευή 27 Ιανουαρίου. Τονίστηκε τότε απο την υπεράσπιση ότι ενδεχομένως η λοίμωξη αυτή να έπαιξε ρόλο στο θάνατο του άντρα.

Η δεύτερη ακροαματική διαδικασία ολοκληρώθηκε με την κατάθεση της προϊσταμένης σήμερα της κλινικής, η οποία μεταξύ άλλων ανέφερε ότι ήταν ευθύνη του 50χρονου να ενημερώσει του νεφρολόγους της κλινικής για την μεθοτρεξάτη που έπαιρνε. Τόνισε παράλληλα ότι τον τελικό λόγο για τη χορήγηση ενός φαρμάκου τον έχει ο νεφρολόγος και όχι ο παθολόγος που συνεργάζεται με την κλινική όπως στην περίπτωση του δεύτερου κατηγορούμενου. Χαρακτηριστικά, σε ερώτηση του δικαστηρίου αν είναι σύνηθες να δίνει ο παθολόγος το «οκ» για τη χορήγηση ενός φαρμάκου, η μάρτυρας απάντησε κατηγορηματικά, όχι.

Τελικά σήμερα το δικαστήριο αποφάσισε την ενοχή μόνο του πρώτου κατηγορούμενου και του επέβαλλε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή.

Πηγή: larissanet.gr