Γ. Οικονόμου: «Να είμαστε μπροστάρηδες στον αγώνα ενάντια στην παραπληροφόρηση»

«Παιδεία στα Μέσα»:Ημερίδα της Γ. Γ. Επικοινωνίας και Ενημέρωσηςσε συνεργασία με την Μητρόπολη Φθιώτιδας.

Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας στο αμφιθέατρο του Πνευματικού-Διοικητικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, στη Νέα Άμπλιανη Λαμίας.

Στόχος της ημερίδας είναι να προάγει την «Παιδεία στα Μέσα» για τους πολίτες. Σε μια εποχή που οι νέες τεχνολογίες εξελίσσονται ραγδαία, επηρεάζοντας τον τρόπο που λειτουργούν τα Μέσα Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, η ημερίδα θέτει ως κύριο στόχο να απευθυνθεί στη νέα γενιά και σε όσες/ους την πλαισιώνουν και την υποστηρίζουν (εκπαιδευτικούς και γονείς), όπως και σε κάθε ενεργό πολίτη που επιθυμεί να ενημερωθεί, να προβληματιστεί και να εξοικειωθεί με τις βασικές έννοιες και τις λειτουργίες των Μέσων, αποφεύγοντας τους κινδύνους και αξιοποιώντας τα οφέλη τους.

Δείτε βίντεο:

Διαβάστε παρακάτω τον χαιρετισμό του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπρόσωπου, Γιάννη Οικονόμου.

Ένα από τα βασικά ζητούμενα του 21ου αιώνα είναι, πλέον της μόρφωσης και της Παιδείας, ο ψηφιακός εγγραμματισμός: η ικανότητα κατανόησης και αποτελεσματικού χειρισμού των πληροφοριών, καθώς και η χρήση των αποκτημένων γνώσεων για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων ή καταστάσεων. Οι νέες τεχνολογίες μεταμορφώνουν τον κόσμο μας, καθώς κατακλυζόμαστε από πληροφορίες και συνεχώς αυξάνεται ο όγκος των δεδομένων στα οποία έχουμε πρόσβαση. Το σημαντικό δεν είναι, όμως, πόσες πληροφορίες έχουμε, αλλά, όπως επισημαίνει και ο Πλάτωνας, τι κάνουμε με αυτές.

Πριν από περίπου 40 χρόνια ένας νέος άνθρωπος, ειδικά στην επαρχία, αντιμετώπιζε πρόβλημα έλλειψης πρόσβασης στη γνώση. Όταν βρισκόμουν στα μαθητικά μου χρόνια στη Λαμία, υπήρχαν μόνο δύο κρατικά τηλεοπτικά κανάλια που εξέπεμπαν πρόγραμμα μόνο μετά το απόγευμα, τέσσερα κρατικά ραδιόφωνα που δεν έπιαναν παντού και φτωχές βιβλιοθήκες. Υπήρχαν, όμως, πολλές και ακμαίες εφημερίδες. Η πρόσβαση στη γνώση και την πληροφόρηση ήταν δύσκολη και βασικός κρουνός τους ήταν το σχολείο και οι δάσκαλοί μας, οι οποίοι ήταν μεταδότες γνώσεων.

Σήμερα, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Υπάρχουν πολλά τηλεοπτικά κανάλια και ραδιόφωνα, μπορείς ανά πάσα στιγμή να προμηθευτείς ένα βιβλίο που κυκλοφορεί σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη, και στο διαδίκτυο εύκολα βρίσκεις τεράστιο όγκο ενημέρωσης, πληροφόρησης και γνώσης. Οι νέοι άνθρωποι θεωρούν πως μπορούν να βρουν εκτός σχολείου περισσότερα εφόδια από όσα μέσα σε αυτό.

Αλλά, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι προϋπόθεση της επωφελούς αξιοποίησης των πληροφοριών και των δεδομένων είναι αυτά να είναι ακριβή και αληθή. Και αυτό πια είναι το βασικό έργο του εκπαιδευτικού, του σχολείου και του γονέα: να διδάξει στους νέους, από την πολύ πρώιμη ηλικία κιόλας, τους βέλτιστους τρόπους εύρεσης, επιλογής, αξιολόγησης, αποκωδικοποίησης, οργάνωσης και αξιοποίησης του τεράστιου όγκου πληροφοριών και δεδομένων που υπάρχει γύρω τους. Για αυτό και η Παιδεία στα Μέσα αποτελεί κοινωνική και εθνική προτεραιότητα.

Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει, όπως συχνά γίνεται στο δημόσιο διάλογο, ότι η όλη συζήτηση για την παραπληροφόρηση και τα fake news είναι υποκριτική και εκπορεύεται από διάφορα κέντρα εξουσίας -πολιτικά, οικονομικά, και άλλα- με σκοπό να αποκρυφτεί η αλήθεια και να γίνουν οι πολίτες έρμαιο του λόγου της εξουσίας.

Χρειάζεται, νομίζω, να προσέξουμε μια κρίσιμη λεπτομέρεια. Ο ανθρώπινος λόγος έχει δύο λειτουργίες, μια περιγραφική και μια αξιολογική. Στην πρώτη, την περιγραφική, η επαλήθευση ή η διάψευση είναι εφικτή και υποχρέωσή μας. Αν πω ότι ο πάγος είναι ζεστός, προφανώς λέω ψέματα και αυτό πιστοποιείται με ένα απλό έλεγχο. Στη δεύτερη, την αξιολογική λειτουργία, δεν υπάρχει ψέμα ή αλήθεια. Αν πω ότι ο πάγος είναι όμορφος, κάποιος άλλος μπορεί να αντιτείνει ότι είναι άσχημος. Σε αυτό το είδος λόγου δεν υπάρχει τιμή αληθείας.

Συνεπώς, η δημοσιογραφία εν γένει έχει δύο αντίστοιχες διαστάσεις: την καταγραφή των γεγονότων και την έκφραση γνώμης επί αυτών. Η συζήτηση περί παραπληροφόρησης και fake news αφορά εύλογα την καταγραφή γεγονότων. Σε αυτήν υπάρχει δυνατότητα και υποχρέωση ακριβούς καταγραφής τους, γιατί αυτό είναι εφικτό, αν τηρηθούν οι κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Και είναι υποχρέωση γιατί η δεύτερη λειτουργία, η έκφραση γνώμης επί των γεγονότων, εξαρτάται καθοριστικά από την ορθή καταγραφή των γεγονότων. Με απλά λόγια, για να έχει αξία η άποψή μου, πρέπει να εδράζεται στην πραγματικότητα. Ο καθένας μας δικαιούται και μπορεί να υπερασπίζεται τις απόψεις του, εάν αυτές εδράζονται σε γεγονότα αποτυπωμένα με ακρίβεια.

Δυστυχώς, ζούμε σε έναν κόσμο που αυτή η στοιχειώδης διάκριση δεν γίνεται σεβαστή. Βρισκόμαστε καθημερινά έκθετοι σε έναν ορυμαγδό ειδήσεων, πολλές από τις οποίες δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Και το ακόμα δυστυχέστερο είναι ότι πολλοί άνθρωποι παρασύρονται, εκφέροντας κρίσεις και κάνοντας πράξεις στηριγμένοι σε παραποιημένα ή ανύπαρκτα γεγονότα. Αυτή η δυσάρεστη πρακτική έχει διεισδύσει ακόμα και στην πολιτική μας ζωή, όπου συχνότατα πια εκφέρεται πολιτικός λόγος που δεν έχει καμιά επαφή με την πραγματικότητα και καμιά τεκμηρίωση. Όσοι το κάνουν απαιτούν μάλιστα να γίνει διάλογος και να εξαχθούν πολιτικά συμπεράσματα για ζητήματα ανύπαρκτα ή ανακριβή.

Επειδή το να μετατρέψουμε τον κόσμο μας σε ένα απέραντο μάτριξ έχει τεράστιους κινδύνους, είναι καθήκον μας, ως Πολιτεία, να θωρακίσουμε τις νέες γενιές πρωτίστως με τον ψηφιακό και μηντιακό εγγραμματισμό. Να εξοπλίσουμε τους νέους ανθρώπους και ευρύτερα όλη την κοινωνία με εργαλεία ελέγχου των πληροφοριών και αξιοποίησης των δεδομένων.

Ως αρμόδιος Υπουργός είμαι πολύ υπερήφανος για το έργο που συντελεί η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης στον τόσο ευαίσθητο και κρίσιμο τομέα του ψηφιακού και μηντιακού εγγραμματισμού. Η ενημέρωση των παιδιών, και όσων τα πλαισιώνουν και υποστηρίζουν, είναι κρίσιμη τόσο για την καθημερινή τους διαβίωση όσο και για την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Γιατί πολίτης, με την πλήρη έννοια του όρου είναι ο ενημερωμένος και υπεύθυνος άνθρωπος, ο οποίος εδράζει τις απόψεις του και τις δράσεις του σε μια άρτια και αξιόπιστη πραγματολογική βάση. Είναι υποχρέωσή μας να είμαστε μπροστάρηδες στον αγώνα ενάντια στους κινδύνους της παραπληροφόρησης και της υπερπληροφόρησης.

Δείτε και φωτογραφίες από την Ημερίδα της Γ. Γ. Επικοινωνίας και Ενημέρωσης με θέμα «Παιδεία στα Μέσα», πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας στο αμφιθέατρο του Πνευματικού-Διοικητικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, στη Νέα Άμπλιανη Λαμίας και την οποία παρακολούθησαν και αρκετοί μαθητές.