Οδηγός επιβίωσης: Τι πρέπει να κάνουμε όταν «έρχεται η φωτιά»

Ένας ολοκληρωμένος οδηγός επιβίωσης που μπορεί να σώσει ζωές

Έναν ολοκληρωμένο οδηγό για επιβίωση από μια δασική πυρκαγιά, που μπορεί να μας σώσει τη ζωή αν βρεθούμε σε φλεγόμενη περιοχή, έγραψε η Δρ Έλενα Χαπέσιη, μέλος οικογένειας πυροσβεστών.

Όπως αναφέρει η κ. Χαπέσιη, οι πιο δύσκολες καταστάσεις πυρκαγιάς είναι οι εξής:

- Σπίτια μέσα σε πευκόφυτο δάσος.
- Ακαθάριστα οικόπεδα.
- Στενοί δρόμοι.
- Δύσβατη για την Πυροσβεστική περιοχή.
- Μια μόνο οδός διαφυγής
- Δυνατός αέρας.
- Μακρινή απόσταση από νερό.
- Πολύς κόσμος μαζί.
- Καμιά ψύχραιμη αντίδραση.
- Άτακτη διαφυγή πολιτών χωρίς κανένα οργανωμένο σχέδιο με τραγικά αποτελέσματα.

Οδηγίες Επιβίωσης

1) Φεύγεις όταν η φωτιά είναι ακόμα μακριά: Πήγαινε έναντι του Ανέμου.
Με τον δυνατό αέρα, την φωτιά την βλέπεις να είναι στα 1000 μέτρα και σε λίγα λεπτά είναι στα πόδια σου. Μην κάτσεις να βλέπεις. Μην σκέφτεσαι το σπίτι σου ή το κτήμα σου. Ειδοποίησε τον κόσμο και φύγετε. Θα φύγεις προς την κατεύθυνση που έρχεται ο άνεμος – δηλαδή να έχεις τον άνεμο να σου κτυπά στο πρόσωπο.

2) Πυρκαγιά στα Πεύκα – να την πάρεις πολύ στα σοβαρά, να βγεις από την περιοχή αμέσως.
Το πεύκο είναι το πιο δύσκολο, είναι ξηρό με ρετσίνι, φλεγόμενα κουκουνάρια που σκάνε και με το έδαφος γεμάτο πευκοβελόνα. Ο πιο φυσικός εύφλεκτος συνδυασμός! Αν συνδυάσεις και τις εκρήξεις από τα καύσιμα των καμένων αυτοκινήτων μιλάμε για τον πιο δύσκολο συνδυασμό. Πρέπει να βγεις από το δάσος.
Κινήσου προς χαμηλότερο υψόμετρο! Αυτό επειδή οι ζεστές μάζες αέρος της πυρκαγιάς κινούνται προς τα πάνω.

3) Η Φωτιά Ακολουθεί τον Καπνό.
Όταν βλέπεις τη φωτιά στο απέναντι βουνό και ο καπνός έρχεται κατά εσένα είναι βασική αρχή οτι η φωτιά θα ακολουθήσει την ίδια πορεία. Αν έρχεται ο καπνός πάνω σου, τρέξε φύγε. Αν δεν καταλαβαίνεις προς τα που πάει ο καπνός: Κοίτα ψηλά στον ουρανό όπου είναι πιο σωστή η κίνηση του.

4) Αν σου έχει κοντέψει ήδη ο καπνός: Βρέξε τον Εαυτό σου /Κάλυψε το στόμα σου.
Βασική αρχή: Δεν Χάνεις την Ψυχραιμία σου. Βάζεις σε σένα και σε όποιον έχεις δικό σου μαζί βρεγμένη πετσέτα η μπλούζα στο πρόσωπο και φεύγεις όσο η φωτιά είναι ακόμα μακριά.

5) Πιάνεις πορεία προς τη Θάλασσα: Πας Κατηφορικά.
Προχωρείς προς την θάλασσα εάν είναι κοντά. Οσο πιο χαμηλά τόσο πιο λίγη η βλάστηση και τόσο πιο ανθεκτικοί οι θάμνοι στην φωτιά. Πέσε στην θάλασσα αν χρειαστεί.
Εάν δεν υπάρχει θάλασσα κοντά, πάλι προχωρείς κατηφορικά, ποτέ δεν ανεβαίνεις ανήφορο ή βουνό. Μόνο να το κατεβαίνεις.
Η πυρκαγιά συνήθως ανηφορίζει.
Επίσης η φωτιά τρέχει πιο γρήγορα στο ανήφορο. Μόνο μια επιπλέον κλίση 10 μοιρών μπορεί να διπλασιάσει την ταχύτητα της φωτιάς.

6) Εαν βρίσκεσαι σε κατοικημένη περιοχή πας όπου υπάρχει Τσιμέντο ή σώμα Νερού:
Πυλωτές σπιτιών, πλακόστρωτες πλατείες, γήπεδα μπάσκετ, δρόμους κλπ. Ξάπλωσε στο τσιμεντένιο έδαφος. Η φωτιά θα περάσει από πάνω σου. (Ο δρόμος να είναι η τελευταία επιλογή). Αλλιώς: βρες πισίνα, δεξαμενή, λίμνη, ποτάμι και ξάπλωσε μέσα.

7) Μπες σε Αμπέλι για να σωθείς.
Αν μπείτε σε κτήματα που εχει αμπέλι έχετε πιθανότητες να σωθείτε. Πιάνει πιο δύσκολα φωτιά γιατί έχει υγρασία.

8) Εάν βρίσκεσαι μέσα σε Αυτοκίνητο και η φωτιά έχει κοντέψει Άσε το.
Το θερμικό που δημιουργείται μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 800 βαθμούς Κελσίου.
Όλα λιώνουν. Το αυτοκίνητο θα λιώσει, δεν θα σε σώσει, και θα ανατιναχθεί. Βγες έξω, κλείσε την μηχανή, μην μπεις από κάτω, απομακρύσου. Άσε το να καεί.

9) Μην Προσπαθήσεις να Παραβγείς στο Τρέξιμο τη Φωτιά. Μην την αφήσεις να σε κυνηγήσει.
Ένα τείχος φωτιάς μπορεί να κινηθεί με ταχύτητα 33 χιλιόμετρα την ώρα ή πιο γρήγορα και να προσπεράσει εύκολα έναν δρομέα. Επιπλέον, τα φλεγόμενα κάρβουνα μπορεί να εκτοξευθούν σε απρόβλεπτες κατευθύνσεις, πολλά μέτρα μακριά αναφλέγοντας νέες εκρήξεις μπροστά σου καθώς εσύ προσπαθείς να ξεπεράσεις σε τρέξιμο την φωτιά. Μάταια προσπάθεια!

10) Όταν σε φτάσει η φωτιά – Σταμάτα να τρέχεις. Τρέξε να Μπεις Μέσα στα Καμένα.
Εάν δεν προλάβεις, και σε φτάσει η φωτιά…και σε πιάσει μέσα σε δασική έκταση ή χωράφι, με χαμηλή βλάστηση κάνεις το για πολλούς αδιανόητο: Τρέχεις αντίθετα, δηλαδή μπαίνεις μέσα στα καμένα! Μπορεί να κάψεις τα πόδια σου αλλά μπορεί να σωθείς. Τρέχοντας ψάχνεις πάλι τσιμέντο, δρόμο κάτι. Ποτέ δεν τρέχεις να σε κυνηγήσει η φωτιά! Είναι δεδομένο θα σε φτάσει και θα σε κάψει.

11) Σε περίπτωση Αποκλεισμού – Εάν έχεις περικυκλωθεί: Σκάψε Λάκο.
Εαν έχεις τσάπα, ένα εργαλείο η ένα ξύλο…Σκάβεις στο χώμα έναν λάκο και μπαίνεις μέσα με το πρόσωπο προς το χώμα. Αν προλαβαίνεις, κάλυψε το σώμα σου με το χώμα που μόλις έσκαψες. Τα πόδια σου να είναι προς το μέρος της φωτιάς που έρχεται. Πάνω από το κεφάλι σου βάλε ένα ρούχο ή μια πατανία και από πάνω χώμα. Υπάρχει οξυγόνο από το πορώδες του εδάφους. Κράτησε την μύτη και το στόμα κολλημένα στο χώμα. Η φλόγα θα περάσει από πάνω και γύρω γύρω. Μόλις περάσει από πάνω σου, σήκω και ανέπνευσε.
Αν δεν μπορείς να σκάψεις, η καλύτερη επιλογή σου είναι να εντοπίσεις μια τάφρο ή βαθύ ρέμα ή λακκούβα ή τρύπα και να πέσεις μέσα.

12) Πάρε Αλουμινόχαρτο μαζί σου.
Εάν έχεις σπίτι αλουμινόχαρτο πάρε το μαζί σου, δεν πιάνει φωτιά. Είναι εύφλεκτο μόνο σε πολύ ψηλές θερμοκρασίες των 660 βαθμών Κελσίου! Τουλάχιστον κάπως θα προστατέψεις το κεφάλι σου. Τυλιξέ το! Επίσης κάνει τέλεια ασπίδα και το σκριν ηλιοπροστασίας αυτοκινήτου παρμπρίζ αλουμινίου για τον ήλιο.

13) Τελευταία και πιο ριψοκίνδυνη μέθοδος… Το Αντιπύρ!
Πάντα σε χαμηλή βλάστηση. Η φωτιά έρχεται… βάζεις φωτιά μπροστά σου στην χαμηλή βλάστηση μόνος σου, και με τη φορά του αέρα… Δηλαδή προχωράς πίσω από τον καπνό της φωτιάς που έβαλες, όχι μπροστά του καπνού. Ετσι μένει ένα κενό που δημιουργείς για να μπορέσεις να περάσεις και να επιβιώσεις με την ερχόμενη φωτιά να πέφτει σε καμένο. Η φωτιά στο καμένο έδαφος σταματάει.

14) Εισπνοή καπνού: Επικίνδυνη για λιποθυμία επί του χώρου, αλλά και για αναπνευστικά μετά.
Τα πιο πολλά θύματα πυρκαγιών πρώτα έπεσαν λιπόθυμα από τον πυκνό καπνό και μετά σε αναίσθητη κατάσταση κάηκαν. Όσοι ανέπνευσαν καπνό στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν, πρέπει άμεσα να επικοινωνήσουν με τον ιατρό τους: Να τους χορηγηθεί οξυγόνο, εισπνεόμενα, αντιβίωση, υγρά.

15) Άλλες μικρές οδηγίες:
• Βγάλε ότιδηποτε μεταλλικό από πάνω σου επειδή θα αρχίσει να καίει και θα πάθεις έγκαυμα.
• Δέσε τα μαλλιά σου.
• Χρησιμοποίησε πατανίες για σβήσιμο της φωτιάς από πάνω σου.
• Μην προσπαθήσεις να σώσεις υλικά αγαθά, σπίτια, αυτοκίνητα κλπ
• Άσε τα ζώα ελεύθερα πριν φύγεις.
• Κλείσε το γκάζι πριν φύγεις από το σπίτι.
• Μόνο αν έχεις χρόνο και αν η φωτιά είναι πολύ μακριά: Ράντισε τη στέγη του σπιτιού και τις κορφές των κοντινών σου δέντρων, όπως και τους κάδους σκυβάλων, και όποια ξηρά χόρτα τριγύρω, με το λάστιχο.
• Στο αυτοκίνητο πάντα να έχεις μια μάλλινη πατανία, σακάκι, αλουμινόχαρτο, νερό.
• Εάν αποφασίσεις να βοηθήσεις στην κατάσβεση: Πάρε μαζί σου μάσκα N95, ή φόρεσε διπλές χειρουργικές μάσκες (τώρα που έχουμε πολλές λόγω της πανδημίας με τον Κορωνοϊό).
• Μην παίξεις τον ήρωα!