Για την αξία του ταξιδιού σε κείμενα Καζαντζάκη, Παλαμά και Χατζηδημητρίου τα θέματα της Γλώσσας στις Πανελλαδικές

Πανελλήνιες 2024: «Πρεμιέρα» έκαναν σήμερα 31 Μαϊου 2024 οι Πανελλαδικές Εξετάσεις 2024 για τα Γενικά Λύκεια (ΓΕΛ), με το υπουργείο Παιδείας να ανακοινώνει τα θέματα για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γενικής Παιδείας.

Δείτε εδώ τα θέματα που έπεσαν στη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία (ΓΕΛ).

ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Η αξία του «ταξιδεύειν»

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε ποιο είναι το πολυτιμότερο συστατικό της ευτυχίας, η πεμπτουσία* της ζωής που αξίζει να παλέψουμε για να κατακτήσουμε, έτσι ώστε να φτάσουμε έστω κι ένα βήμα πιο κοντά στην πολυπόθητη ευδαιμονία. Αν και η ευτυχία είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό για τον κάθε άνθρωπο, οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς θα συμφωνούσαμε πως ευτυχία είναι αδιαμφισβήτητα μια ευρεία συλλογή στιγμώνꞏ στιγμών ιδιαίτερων και ξεχωριστών για τον καθένα από εμάς.

Πολύτιμες και ανεξίτηλες στη μνήμη στιγμές μπορούν να μας χαρίσουν πολλά και διαφορετικά πράγματα στη ζωή. Ένα από αυτά είναι και τα ταξίδια. Η αξία των ταξιδιών είναι από κάθε άποψη ανεκτίμητη. Κι αυτό, γιατί τα ταξίδια έχουν το μοναδικό χάρισμα να συνδυάζουν όλα αυτά τα συστατικά στοιχεία που χρειάζεται πραγματικά ο άνθρωπος προκειμένου να εξελιχθεί πνευματικά και ψυχικά, να ολοκληρωθεί και τελικά να ευτυχήσει.Πνευματικές κατακτήσεις για όσους «ορέγονται φύσει του ειδέναι»**, απεριόριστη ψυχαγωγία, αλλά και ψυχική και σωματική υγεία είναι τα οφέλη που μπορεί κανείς να αποκομίσει από ένα απλό ταξίδι.

Καλώς ή κακώς, ζούμε σε μια εποχή που η καθημερινότητα απαιτεί από εμάς μεγάλα ποσά ενέργειας και ψυχικών αποθεμάτων, προκειμένου να αντεπεξέλθουμε επιτυχώς στους ταχείς και άκρως πιεστικούς και απαιτητικούς ρυθμούς ζωής. Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτόν τον κυκεώνα των αλλεπάλληλων υποχρεώσεων και δυσκολιών, συχνά παρασυρόμαστε από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και λησμονούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας ένα πολύτιμο δώρο: στιγμές προσωπικής ηρεμίας και ικανοποίησης.

Τα ταξίδια είναι μια ευκαιρία για φυγή από την, πολλές φορές, πληκτική και αγχογόνο πραγματικότητα, αλλά και ένας τρόπος για μια καλύτερη γνωριμία με τον ίδιο σου τον εαυτό και τα «θέλω» του. Η αλλαγή παραστάσεων σε συνδυασμό με τη συσσώρευση καινούριων εμπειριών και αναμνήσεων στην παρακαταθήκη του καθενός, καθιστά τα ταξίδια τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου.

Ακόμη, ο συγχρωτισμός ανθρώπων ενδεχομένως διαφορετικής εθνικής προέλευσης και κουλτούρας, σε συνδυασμό με την πνευματική μέθεξη*** με τον πολιτισμό του τόπου που επισκέπτεται κανείς, συμβάλλουν στην ευρύτερη μόρφωση του ανθρώπου, τη διεύρυνση των πνευματικών του οριζόντων, καθώς και τη γνώση και υιοθέτηση νέων τρόπων ζωής και σκέψης.

Επιπλέον, μέσα από τη διάδοση και ανταλλαγή ιδεών που παρέχουν τα ταξίδια, μπορεί να επιτευχθεί μια γόνιμη και υγιής επικοινωνία και γνωριμία διαφορετικών λαών. Το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει σπουδαίο επίτευγμα στην προσπάθεια της ανθρωπότητας για την άρση των εθνικιστικών προκαταλήψεων, τον περιορισμό του ρατσισμού και την επικράτηση της διακρατικής ειρήνης και συνεργασίας.

Συμπερασματικά, διαφαίνεται πως τα ταξίδια δεν είναι κάτι απλό… Στην πραγματικότητα, αυτές οι μικρές αποδράσεις από την καθημερινότητα κρύβουν πολλά περισσότερα. Είναι μία από τις λίγες μορφές πραγματικής ψυχαγωγίας, που συνδυάζει με τον ωραιότερο δυνατό τρόπο τη γνώση με τη διασκέδαση και που αποτελεί μια αστείρευτη πηγή πολύτιμων και αξέχαστων αναμνήσεων και εμπειριών.

* πεμπτουσία: ουσιωδέστερο περιεχόμενο
** «ορέγονται φύσει του ειδέναι»: φράση του Αριστοτέλη που δηλώνει την επιθυμία του ανθρώπου να μαθαίνει *** μέθεξη: συμμετοχή, επικοινωνία, επαφή

[Κείμενο της Ηλέκτρας Χατζηδημητρίου, από το διαδίκτυο 12-08-2016, ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης].

ΚΕΙΜΕΝΟ 2
ΑΝΩ ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Τρένο. Μπαίνουμε στην Άνω Αίγυπτο. Απέναντι τα βουνά λάμπουν γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα. Κοντά μας, δίπλα στο νερό, η πράσινη γραμμή της κατοικούμενης γης. […]

Φτάσαμε στις Θήβες, στη Μεγάλη Διόσπολη, στην Εκατοντάπυλο του Ομήρου, στην τεράστια πρωτεύουσα των Φαραώ. Σήμερα είναι ένα μικρό χωριό που ζει από τους χιλιάδες περιηγητές που έρχουνται με τα βαπόρια και με τα τρένα. […]

Πηγαίνω πρωί πρωί στους ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ. […] Τα ανάγλυφα, γιγάντια, παριστάνουν το Φαραώ να τανύζει* το τόξο, τους αιχμαλώτους δεμένους από το λαιμό να σηκώνουν τα χέρια, τους θεούς να επιφοιτούν απάνου στις βασίλισσες και να δημιουργούν μαζί τους το διάδοχο. Αποπάνου τα ιερογλυφικά υμνούν τη μυστική αυτή ένωση. […]

Συλλογίζουμαι στις τελευταίες πια μεγάλες δυναστείες, όταν επετράπη στους ξένους να επισκέπτουνται ανενόχλητοι την Αίγυπτο. Τι καταπληχτικό θέαμα θ’ απλώθηκε μπροστά στα αφελή, νηφάλια μάτια των Ελλήνων! Αυτοί που ανατράφηκαν σε μικρές πολιτείες και που δούλευαν χαρούμενοι και περιόριζαν σε έναν ελάχιστο υλικό χώρο όλο το πνέμα‒αντίκρισαν ξαφνικά τους τερατόμορφους θεούς και τις γιγάντιες κολόνες και τις ανθρώπινες μάζες που δούλευαν σκλάβες χωρίς ανταρσία και μάχουνταν, σωριάζοντας όγκο πάνου σε όγκο, να συλλάβουν το πνέμα. […]

Όλη αυτή η δυτική όχθη ήταν αφιερωμένη στο θάνατο. Έσκαβαν τους βράχους βαθιά και παράχωναν τη μούμια‒όπως παραχώνουμε το σπόρο το σιτάρι. Για να φυτρώσει και ν’ αναστηθεί. Και τώρα, σκάβοντας, τις ανακαλύπτουμε τυλιμένες στις φασκιές τους, με σταυρό τα χέρια επί χιλιάδες χρόνια, να περιμένουν. Βασιλιάδες και δούλοι, άγιοι και φονιάδες, ιερείς και χορεύτριες, περιμένουν την ψυχή τους.

* τανύζω: τεντώνω

[Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας, εκδ. Καζαντζάκη, Αθήνα, σσ. 54-56]. Έχει διατηρηθεί η γλωσσική ιδιοτυπία του κειμένου

ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Το ταξίδι

Μου σφίγγει ο καημός σα θηλιά το λαιμό και μες στην καρδιά με δαγκώνει σα φίδι. Παράξενο θέλω ν’ αρχίσω ταξίδι,

χωρίς, μα χωρίς τελειωμό.

Το δρόμο μου αργά να τραβώ, να τραβώ, αλλά πουθενά και ποτέ να μη στέκω, ψυχή να μη βρίσκω, ή πάντα να μπλέκω

με κόσμο τυφλό και βουβό.

Να νιώθω τριγύρω πλατιά ερημιά, κλεισμένα τα σπίτια, τα τζάκια σβησμένα, ψηλά να μη φέγγει αστέρι κανένα,

και κάτου γυναίκα καμιά.

Ε! ίσως σε τέτοιο ταξίδι αν βρεθώ, ατέλειωτο, έρμο, σ’ άγνωστη χώρα,
δε θα ’χω περίσσια λαχτάρα σαν τώρα,

αγάπη, από σε να χαθώ!

[Κωστής Παλαμάς, από τη συλλογή: Τα 100 καλύτερα ελληνικά ποιήματα, εκδ. Γλάρος, σ. 69].

Οι υποψήφιοι θα διεκδικήσουν μία από τις 68.851 κενές θέσεις στα ελληνικά Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα για τη νέα σεζόν.

Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για όλους τους υποψηφίους ημερησίων και εσπερινών ΓΕΛ.

Πανελλήνιες 2024 – Πρόγραμμα Ημερήσιων και Εσπερινών ΓΕΛ

ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31-5-2024
– ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ).

ΤΡΙΤΗ 4-6-2024
– ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ).
– ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ (Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ + Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡ/ΚΗΣ).
– ΒΙΟΛΟΓΙΑ (Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ).

ΠΕΜΠΤΗ 6-6-2024
– ΛΑΤΙΝΙΚΑ (Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ).
– ΧΗΜΕΙΑ (Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ + Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ).
– ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ (Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡ/ΚΗΣ).

ΤΕΤΑΡΤΗ 12-6-2024
– ΙΣΤΟΡΙΑ (Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ).
– ΦΥΣΙΚΗ (Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ + Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ).
– ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (Ο.Π. ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡ/ΚΗΣ).

Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ., κοινή για τους υποψηφίους ημερήσιων και εσπερινών Λυκείων. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08:00 π.μ. Η διάρκεια εξέτασης κάθε μαθήματος είναι τρεις (3) ώρες.

Η εξεταστέα ύλη και τα θέματα των εξετάσεων είναι κοινά για όλους τους υποψηφίους ημερησίων και εσπερινών ΓΕΛ.

Από τοΥπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού υπενθυμίζεται ότι οι εξετάσεις των Eιδικών Μαθημάτων για τους υποψηφίους Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ) και Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ), οι οποίοι έχουν δηλώσει εξέταση σε ένα ή περισσότερα Ειδικά Μαθήματα προκειμένου να αποκτήσουν δικαίωμα συμμετοχής στην επιλογή για εισαγωγή το τρέχον έτος σε Σχολή ή Τμήμα για το οποίο απαιτείται εξέταση σε ένα ή περισσότερα ειδικά μαθήματα, θα διενεργηθούν από 18 μέχρι και 28 Ιουνίου 2024.

Πανελλήνιες 2024 – Πρόγραμμα ειδικών μαθημάτων

Οι εξετάσεις κατά Ειδικό Μάθημα θα διενεργηθούν ως εξής:

ΤΡΙΤΗ 18/6/2024 ΑΓΓΛΙΚΑ 12:00 μ.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ 19/6/2024 ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 8:30 π.μ.

ΠΕΜΠΤΗ 20/6/2024 ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ 8:30 π.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/6/2024 ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 8:30 π.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ 26/6/2024 ΓΑΛΛΙΚΑ 8:30 π.μ

ΠΕΜΠΤΗ 27/6/2024 ΙΣΠΑΝΙΚΑ 8:30 π.μ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28/6/2024 ΙΤΑΛΙΚΑ 8:30 π.μ.

Δείτε εδώ:Όλοι οι εισακτέοι ανά σχολή και τμήμα.

Μαζί τους, οι υποψήφιοιθα πρέπει να έχουντα εξής:

– Δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο.

– Δελτίο εξεταζομένου Πανελλαδικών Εξετάσεων.

– Στυλό μπλε ή μαύρου χρώματος. Αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί μολύβι στις απαντήσεις, παρά μόνον εάν ορίζεται σχετικά από τις οδηγίες των θεμάτων. Οι υποψήφιοι επιτρέπεται να έχουν μαζί τους γόμα και ξύστρα.

– Γεωμετρικά όργανα, για τα μαθήματα που χρειάζονται.

– Ένα μπουκαλάκι με νερό ή χυμό.

– Ρολόι χειρός, αλλά όχι έξυπνο ρολόι (smartwatch).

Οι υποψήφιοιαπαγορεύεταινα έχουν μαζί τους τα εξής:

– Βιβλία, τετράδια και σημειώσεις.

– Διορθωτικό (blanco) οποιασδήποτε μορφής (υγρό ή ταινία).

– Κινητό τηλέφωνο και άλλα μέσα μετάδοσης ή λήψης πληροφοριών και επικοινωνίας, υπολογιστικές μηχανές.