Η "άτακτη" κοντέσσα της οδού Σωκράτους και η σχέση της με τη Λαμία

Τι σχέση μπορεί να έχει με την ανδροκρατούμενη Ελλάδα του 19ου αιώνα, μια γυναίκα που την αποκαλούσαν θηλυκό "Καζανόβα" και έγινε πρωτοσέλιδο στους Times, ηρωίδα του Μπαλζάκ, ενώ το πορτρέτο της βρίσκεται στην "Πινακοθήκη των Καλλονών" των Ανακτόρων του Μονάχου;

Και πως σχετίζεται με τη Λαμία η "άτακτη" κοντέσσα Θεοτόκη, όπως έμεινε γνωστή η Τζέην Ντίγκμπυ (Jane Digby), που άλλαξε τρεις θρησκείες για να κάνει τέσσερις γάμους, έξι παιδιά, με εραστές Βασιλιάδες, Λόρδους, πρεσβευτές, σεΐχηδες, ακόμα και έναν φουστανελοφόρο ήρωα της ελληνικής επανάστασης του 1821;

Ποια ήταν λοιπόν αυτή η γυναίκα;

Την περιγραφή της Τζέην Ντίγκμπυ μας διασώζει μέσα από τον τύπο της εποχής, με ομολογουμένως γλαφυρό τρόπο, ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος:«Πρόσωπον κατάλευκον, κόμη καστανή και πλουσία. Τα μάτια της είχον χρώμα πράσινον- ωμοίαζον με μάτια γαλής. Βλέποντάς την κάποιος αισθάνεται την ανάγκη να παρατηρήσει τα νύχια της. Αλλά το χέρι διέψευδε τα μάτια: ήτο χέρι κούκλας με νύχια ρόδινα.

Ο Βιργίλιος, ιδού τι θα έγραφε: «φοβού τους όνυχας και ρόδα φέροντας!»Η φύσις δεν εξήντλησε την καλαισθησίαν της εις το κεφάλι της Τζέννυ. Εξακολούθησε και εις το σώμα. Και ετοποθέτησε το κεφάλι της Αφροδίτης επί των ώμων Καρυάτιδος. Ουδέποτε τέτοιον περικαλλές φορτίον ετοποθετήθη επί σώματος γυναικός με τόσην αρμονίαν και τελειότητα».

Ας πάρουμε όμως την ιστορία της Τζέην Ντίγκμπυ από την αρχή. Γόνος πλούσιας, αριστοκρατικής οικογένειας, κόρη του πλοιάρχου Χένρι Ντίγκμπι και της Τζέην Κουκ, εγγονή του μεταρρυθμιστή στον αγροτικό χώρο, Τόμας Κουκ. Σε ηλικία μόλις 17 ετών παντρεύτηκε τον μεγαλύτερο σε ηλικία, Άγγλο αριστοκράτη Βαρόνο Έντουαρ Ελενμπόρο που αργότερα έγινε και αντιβασιλέας των Ινδιών. Δυο χρόνια αργότερα βρέθηκε στην αγκαλιά του εξαδέλφου της Τζορτζ Άνσον με τον οποίο απέκτησε το πρώτο της παιδί, όμως θα τον εγκαταλείψει για να βρεθεί στο Παρίσι.

Εκεί ερωτεύτηκε παράφορα τον Πρίγκηπα Φέλιξ Σβαρτσενμπεργκ και το 1829 γέννησε την κόρη της την οποία εγκατέλειψε, όπως και το γιο της, στην υπηρέτριά της, Το Εκκλησιαστικό δικαστήριο την έκρινε ένοχη μοιχείας ενώ το όνομά της έγινε πρωτοσέλιδο των εφημερίδων της εποχής. Άρχισε να περιφέρεται, αλλάζοντας συντρόφους, σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης.

Στο Μόναχο, γίνεται ερωμένη του Βασιλιά Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας, πατέρα του Όθωνα, από τον οποίο έμεινε έγκυος. Θέλοντας να καλύψει τον παράνομο αυτό καρπό, σημειώνει ο Νίκος Δαβανέλλος στο βιβλίο του "Λαμία Τα πρόσωπα", γνωρίζει και παντρεύεται τον βαρόνο Τσαρλς Φένιγκεν, που την ερωτεύεται και πιστεύει πως το παιδί του Βασιλιά ήταν δικό του.

Απέκτησε με το βαρόνο ένα ακόμα παιδί, το πέμπτο, ενώ αυτήν την περίοδο γνώρισε τον Μπαλζάκ ο οποίος εμπνεύστηκε από την Τζέην το μυθιστόρημά του "Κρίνο στη Λαγκαδιά". Δύο χρόνια μετά, σε ένα χορό στη Χαϊδελβέργη, γνώρισε τον όμορφο 24χρονο Κερκυραίο κόμη, Σπυρίδωνα Θεοτόκη που σπούδαζε στο Μόναχο.

Την διεκδίκησε σε μονομαχία με τον Τσαρλς, ο Κόντες Θεοτόκης τραυματίσθηκε ελαφρά, αλλά κέρδισε την Τζέιν και παντρεύτηκαν στο Παρίσι, αφού πρώτα βαπτίστηκε ορθόδοξη. Εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα και απέκτησαν ένα γιο, τον Λεωνίδα....

Λίγα χρόνια αργότερα ο Σπύρος Θεοτόκης κλήθηκε να υπηρετήσει στην αυλή, ως υπασπιστής του Όθωνα. Η κοντέσσα Θεοτόκη, με το Ελληνικό της όνομα πια Ιάνθη, όμορφη και πλούσια, πνευματώδης και αυθόρμητη, με ευρωπαϊκό αέρα, μεγαλοπρεπές παρουσιαστικό και αριστοκρατικούς τρόπους, γοήτευσε όλους τους Αθηναίους.

Μιλούσε άπταιστα ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά και τουρκικά, έκανε ιππασία και εκδρομές στην Πεντέλη, στο αρχοντικό με τον όμορφο κήπο και τις χουρμαδιές και μανταρινιές έδινε ανεπανάληπτες δεξιώσεις και χοροεσπερίδες, παίζοντας η ίδια πιάνο, προκαλώντας το θαυμασμό των καλεσμένων της, ενώ μαγεμένος μαζί της ήταν και ο ίδιος ο Όθωνας όπως ήταν και ο πατέρας του.

Το 1852 ο Όθωνας πήρε δραστικά μέτρα κατά της ληστοκρατίας που "ανθούσε" στην ευρύτερη περιοχή της Λαμίας, λόγω του γεγονότος πως αποτελούσε την τελευταία ελεύθερη περιοχή η οποία γειτόνευε με την τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία. Κάλεσε λοιπόν στα ανάκτορα τον φουστανελοφόρο ήρωα του '21 και διοικητή του αποσπάσματος δίωξης της ληστείας, Χριστόδουλο Χατζηπέτρο.

Ο Χατζηπέτρος ήταν πολύ ψηλός, με αρχοντικό παρουσιαστικό, γι’ αυτό και ο Καραϊσκάκης τον αποκαλούσε «Βλάχμπεη», δηλαδή Μπέη των Βλάχων. Η Ιάνθη τον ερωτεύτηκε και, αφού εγκατέλειψε τον κόμη Θεοτόκη, τον ακολούθησε στη Λαμία.

Όπως έγραφε ο Εντμοντ Αμπού στο ταξιδιωτικό του ημερολόγιο "Η Ιάνθη φαντάστηκε πως είχε γεννηθεί παλληκάρι ... και ότι ήταν η βασίλισσα που βασιλεύει στη Λαμία. Ολόκληρη η πόλη βρισκόταν στα πόδια της και όταν έβγαινε για περίπατο τα τύμπανα ηχούσαν στα χωράφια. Αυτή η λεπτεπίλεπτη γυναίκα έζησε με μέθυσους, κάλπαζε με το άλογο πάνω στα βουνά, έτρωγε στο πόδι, έπινε ρετσίνα και κοιμόταν στην ύπαιθρο, δίπλα σε μια μεγάλη φωτιά".

Όταν η Βασίλισσα Αμαλία έμαθε τα γεγονότα αποφάσισε να διαλυθεί το στρατόπεδο στη Λαμία και ο Χατζηπέτρος να επιστρέψει στην Αθήνα. Ο Χατζηπέτρος της έστειλε μάλιστα και επιστολή για να την μεταπείσει αλλά χωρίς αποτέλεσμα:

"Η Μεγαλειότητά σας με απέλυσε χωρίς αμφιβολία γιατί ζω με την κόμισσα Θεοτόκη, αλλά ότι κι αν σας είπαν οι εχθροί μου, μπορώ να σας διαβεβαιώσω στο λόγο της στρατιωτικής μου τιμής ότι είμαι εραστής αυτής της γυναίκας, όχι από έρωτα αλλά από συμφέρον. Είναι πλούσια και είμαι φτωχός".

Η Βασίλισσα δεν δέχθηκε τις εξηγήσεις του Χατζηπέτρου, τοιχοκόλλησε μάλιστα την επιστολή του σε όλο το κέντρο της Αθήνας με αποτέλεσμα να προκληθεί μεγάλο σκάνδαλο και κανείς να μην ανοίγει το σπίτι του στο ζεύγος των εραστών. Η αμαρτωλή σχέση με τον Χατζηπέτρο διακόπηκε όταν η Τζέην τον έπιασε επ’ αυτοφώρω με την πιστή καμαριέρα της, την Ευγενία που την ακολουθούσε όλα αυτά τα χρόνια,

Μετά και αυτό το σκάνδαλο η Τζέην έφυγε από την Ελλάδα και έφτασε στην εξωτική Συρία. Στη Δαμασκό ψάχνοντας να αγοράσει ένα άλογο γνώρισε τον κατά 20 χρόνια νεότερό της Βεδουίνο Σεΐχη Μαντζουέλ ελ Μεζράμπ. Ήταν το «λιμάνι» της ζωής της. Τον πλούσιο άραβα που δεν τον πρόδωσε ποτέ.

Έζησε μαζί του για 28 χρόνια, πέθανε το 1881 σε μια σκηνή, στην Δαμασκό όπου βρίσκεται και ο τάφος της.Είχε αφήσει όμως την καρδιά της, όπως έγραφε στο ημερολόγιό της, στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Λαμία, στις πλαγιές του προφήτη Ηλία και τα στενοσόκακά της.

Ο φουστανελοφόρος ήρωας του '21 Χριστόδουλος Χατζηπέτρος

Ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 21 και αξιωματικός του τακτικού ελληνικού στρατού μετά την απελευθέρωση.Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου 1794 στο Βετερνίκο (σημερινό Νεραϊδοχώρι) Τρικάλων και ο πατέρας του, Γεώργιος Χατζηπέτρος, ήταν κοτζαμπάσης της περιοχής ΑσπροποτάμουΣε νεαρή ηλικία πήγε στη Βιέννη, όπου άσκησε το εμπόριο για λίγα χρόνια και το 1817 γύρισε στα Ιωάννινα και υπηρέτησε στην Αυλή του Αλή Πασά.

Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819 και τον Ιούλιο του 1821 με τον Νικόλαο Στουρνάρη και τον Γρηγόρη Λιακατά κήρυξαν την επανάσταση στην Καλαμπάκα και τον Ασπροπόταμο. Πολέμησε στη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1825 μπήκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και ορίστηκε φρούραρχος της Κλείσοβας, ενώ μετά την Έξοδο πήγε στο Ναύπλιο και στη συνέχεια με επικεφαλής τον Γεώργιο Καραΐσκάκη έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας και διακρίθηκε στην επική Μάχη της Αράχωβας (18 - 24 Νοεμβρίου 1826).

Στην περίοδο του Καποδίστρια ονομάστηκε χιλίαρχος και πολέμησε στις επιχειρήσεις για την εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας από τους Τούρκους και μετά την απελευθέρωση εντάχθηκε στον τακτικό στρατό.Διετέλεσε υπασπιστής του Όθωνα, στον οποίο υπήρξε αφοσιωμένος, και κατά τα απελευθερωτικά κινήματα του 1854 πολέμησε στη Θεσσαλία.

Ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου υπασπιστή του και τον προήγαγε στο βαθμό του αντιστρατήγου. Πέθανε στις 29 Οκτωβρίου 1869 στην Αθήνα, σε ηλικία 75 ετών.

Το "Μέγαρο" της οδού Σωκράτους
Η Τζέην Ντίγκμπυ, όταν τέλη της δεκαετίας του 1830 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με το σύζυγό της Σπυρίδωνα Θεοτόκη, επέλεξε να ανεγείρει το αρχοντικό της κοντά στην Ομόνοια. Ήταν η περιοχή στην οποία όλοι οι επιφανείς ήθελαν να δημιουργήσουν τις επαύλεις τους γιατί εκεί προβλέπονταν να ανεγερθούν τα Ανάκτορα, σύμφωνα με το αρχιτεκτονικό σχέδιο των Κλεάνθη-Σάουμπερτ, κάτι που τελικά όμως δεν έγινε.

Το 1840, ο ίδιος ο Κλεάνθης αναλαμβάνει το τριώροφο αρχοντικό της οδού Σωκράτους 65, στέκι όλης της αθηναϊκής αριστοκρατίας. Το Μέγαρο της οδού Σωκράτους το αγόρασε ο Περικλής Αργυρόπουλος και κατοικήθηκε από την κόρη του. Τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα μετατράπηκε σε Γυναικολογική Κλινική ενώ κατεδαφίστηκε το 1956. Στη θέση του ανεγέρθηκε το ξενοδοχείο «Ambassadeurs και το 1982 εγκαταστάθηκε εκεί το Εφετείο Αθηνών.

Σήμερα, εγκαταλειμμένο, δεν θυμίζει σε κανέναν την ιστορία του. Την ιστορία αυτή ανέδειξε, ευτυχώς, το 2015 ο Νίκος Βατόπουλος μέσα από τη στήλη του στην Καθημερινή: Είναι συναρπαστικό, όσο και μελαγχολικό ενίοτε, να παρατηρεί κανείς τους κύκλους ζωής στην πόλη. Αν περάσετε από τη Σωκράτους, κοντά στην Ομόνοια, και δείτε το κτίριο-φάντασμα του παλιού Εφετείου, έχετε κάθε δίκιο να προσπεράσετε αδιάφορα.

Το θυμάμαι πριν από λίγα χρόνια όταν έμεναν μετανάστες και είχε μετατραπεί σε «υγειονομική βόμβα». Δύσκολα φαντάζεται κανείς ότι αυτό το πολυώροφο κτίριο χτίστηκε πριν από σχεδόν 60 χρόνια για να στεγάσει το ξενοδοχείο Ambassadeurs. Όσο δύσκολο, όμως, είναι να φανταστεί κανείς την ακμή αυτού του ξενοδοχείου, που μετά έγινε Εφετείο, είναι ακόμη δυσκολότερο να φανταστεί ότι στην ίδια θέση υπήρχε ένα από τα ονομαστά αρχοντικά της παλιάς Αθήνας.

Δεν το πρόλαβα, καθώς γκρεμίστηκε το 1956, αλλά ήταν ένα σπίτι που έγινε θρύλος. Ήταν πάνω από 100 χρόνων όταν γκρεμίστηκε. Το είχε σχεδιάσει ο Σταμάτης Κλεάνθης και του είχε δώσει αυτή τη ρομαντική γλυκύτητα που έδινε στα κτίρια που σχεδίαζε. Είχε χτιστεί ως οικία για τον Σπυρίδωνα Θεοτόκη και την κοντέσσα Τζένη Θεοτόκη, που είχε τρελάνει τους Αθηναίους.

Είναι μία από τις παράξενες σελίδες της αθηναϊκής ιστορίας στα χρόνια του Οθωνα γιατί η «κοντέσσα», η Αγγλίδα, εκκεντρική καλλονή Τζέιν Ντίγκμπι ήταν η ίδια «παράξενη». Ξανθή αμαζόνα την περιγράφει ο παλιός αθηναιογράφος Δημήτρης Σκουζές, που το 1943 είχε ακούσει τη διάλεξη της Μαρίας Καρατζά στον «Σύλλογο των Αθηναίων». Η παλιά Αθηναία Μαρία Καρατζά περιγράφει και το σπίτι της Σωκράτους, «ως μνημείο ευζωίας και καλαισθησίας».

Έχει ενδιαφέρον για μας τους σημερινούς, να σκεφτούμε ότι στα χρόνια του Οθωνα, πολλές πλούσιες αστικές κατοικίες χτίστηκαν περιμετρικά της Ομόνοιας, σε παρόδους της Πειραιώς και της Αγίου Κωνσταντίνου. Η οικία Θεοτόκη είχε κήπο με χουρμαδιές και μανταρινιές που περιέβαλαν αυτό το παλατάκι που είχε «κέδρινα πατώματα, στα οποία γλιστρούσε τόσο ελαφρά το ποδαράκι της Κοντέσσας».

Βέβαια, η ρομαντική περιγραφή της Μαρίας Καρατζά (στο βιβλίο «Ο παλιός καθρέφτης») ίσως παραπλανά, αποσπασματικά δοσμένη, και δεν γίνεται κατανοητή η θυελλώδης προσωπικότητα της «Κοντέσσας». Η Τζέιν Ντίγκμπι, που είχε αναστατώσει όλη την Ευρώπη, έχει μείνει στην ιστορία με την ωραία μορφή της, ανηρτημένη στο Mόναχο, στην Πινακοθήκη των Καλλονών του Nymphenburg, που είχε συγκροτήσει ο Λουδοβίκος A΄ της Βαυαρίας με τα έργα του ζωγράφου Joseph Karl Stieler.
Πηγές του άρθρου: kathimerini.gr, taathinaika.gr, mixanitouxronou.gr και το βιβλίο του Νίκου Δαβανέλλου "Λαμία Τα πρόσωπα 1760*1930",