Οι επιστήμονες απαντούν: Είναι διαφορετικός ο εγκέφαλος των ανδρών και των γυναικών;

Η περίφημη φράση «Οι άντρες είναι από τον Άρη, οι γυναίκες από την Αφροδίτη» φαίνεται πως έχει κάποια βάση.

Σύμφωνα με νέα μελέτη, το φύλο παίζει ρόλο στο πώς συμπεριφέρονται, ακόμη και στο πώς σκέφτονται οι άνθρωποι.

Η συζήτηση για τις διαφορές στον εγκέφαλο ανδρών και γυναικών κρατάει εδώ και δεκαετίες. Πλέον, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, ανακάλυψαν ότι η διάκριση των δύο φύλων είναι δυνατή με βάση τη δραστηριότητα περιοχών του εγκεφάλου.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Proceedings of the National Academy of Sciences, δείχνουν πως υπάρχουν βασικές διαφορές στο δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας του εγκεφάλου (DMN), το οποίο είναι υπεύθυνο για την αυτοσυγκέντρωση και την ενδοσκόπηση, αλλά και στο ραβδωτό σώμα, το οποίο παίζει ρόλο στη διαμόρφωση συνηθειών και ανταμοιβών, και το μεταιχμιακό δίκτυο που ρυθμίζει τα συναισθήματα.

«Ένα βασικό κίνητρο γι’ αυτή τη μελέτη ήταν να εξετάσουμε κατά πόσο το φύλο παίζει ρόλο στην εκδήλωση ψυχιατρικών και νευρολογικών διαταραχών», δήλωσε ο Vinod Menon, καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών, επικεφαλής της έρευνας και διευθυντής του Stanford Cognitive and Systems Neuroscience Laboratory.

Τα ευρήματα της έρευνας και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν

Για να εντοπίσουν τις διαφορές, οι ερευνητές του Στάνφορντ ανέπτυξαν έναν σύστημα τεχνητής νοημοσύνης το οποίο μπόρεσε να εντοπίσει με ακρίβεια 90% σε δείγμα 1.500 ανθρώπων, το φύλο ενός ατόμου από την ενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου, τις οποίες και ανέλυε μέσω σαρώσεων.

«Αυτό είναι μια πολύ ισχυρή απόδειξη ότι το φύλο είναι καθοριστικός παράγοντας για την οργάνωση του ανθρώπινου εγκεφάλου», ανέφερε ο ερευνητής Vinod Menon, καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών, προσθέτοντας ότι «η παράβλεψη των διαφορών στην οργάνωση του εγκεφάλου κάθε φύλου ενδεχομένως και να οδηγεί σε κρίσιμες παραβλέψεις στη θεραπεία και στη σωστή διάγνωση νευροψυχιατρικών καταστάσεων».

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εξήγηση και την καλύτερη προσέγγιση των ψυχολογικών ή νευρολογικών διαφορών μεταξύ των δύο φύλων. Οι γυναίκες, για παράδειγμα, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη, ενώ οι άνδρες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κάποιον εθισμό.

«Ο εντοπισμός σταθερών και αναπαραγόμενων διαφορών στους εγκεφάλους των δύο φίλων είναι ένα κρίσιμο βήμα προς μια βαθύτερη κατανόηση των τρωτών σημείων του κάθε φύλου σε ψυχιατρικές και νευρολογικές διαταραχές», πρόσθεσε ο Menon.

Επιπλέον, η ερευνητική ομάδα υπογραμμίζει ότι τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου που διαφέρουν μεταξύ των φύλων έχουν σημαντικές συνέπειες στη συμπεριφορά.

Ο Menon υπογραμμίζει ακόμη πως ο ίδιος και η ομάδα του σκοπεύουν να δημοσιοποιήσουν το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που δημιούργησαν, ώστε να αυτό να είναι διαθέσιμο και σε άλλους ερευνητές. Όπως υποστηρίζει, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μελέτη οποιασδήποτε μορφής σύνδεσης μεταξύ της εγκεφαλικής δραστηριότητας και της συμπεριφοράς.

«Τo μοντέλο AI που αναπτύξαμε έχει ευρεία εφαρμογή», είπε και εξήγησε: «Ένας ερευνητής θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει για να αναζητήσει διαφορές στον εγκέφαλο που συνδέονται με μαθησιακές δυσκολίες ή την κοινωνική λειτουργικότητα. Πτυχές που θέλουμε να κατανοήσουμε καλύτερα για να βοηθήσουμε τα άτομα να προσαρμοστούν και να ξεπεράσουν αυτές τις προκλήσεις».

Οι αντιρρήσεις

Η μελέτη φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με όσους υποστηρίζουν πως υπάρχουν ελάχιστες έως καθόλου βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. ‌’Ομως δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει ακόμη ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα.

Η Τζίνα Ρίπον, συγγραφέας του The Gendered Brain και ομότιμη καθηγήτρια γνωσιακής νευροαπεικόνισης στο Aston Brain Center στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε στην Telegraph ότι τα τμήματα στα οποία εντοπίστηκαν οι διαφορές στη μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ είναι «βασικά μέρη του κοινωνικού εγκεφάλου».

Ωστόσο, «το βασικό ζήτημα είναι εάν αυτές οι διαφορές είναι προϊόν βιολογικής διαφορετικότητας των δύο φύλων ή εμπειριών-επιρροών που αλλάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου κάθε φύλου. Ή μπορεί να είναι και τα δύο», σημείωσε η Ρίπον.

Τι έχουν δείξει οι έρευνες για τις διαφορές μεταξύ ανδρικού και γυναικείου εγκεφάλου

Σε δημοσίευμά της, η Mirror παρουσιάζει ορισμένες από τις διαφορές που έχουν εντοπιστεί μεταξύ των δύο φύλων από σχετικές έρευνες στο παρελθόν.

Ανδρικός εγκέφαλος

• Καλύτεροι στην πλοήγηση
• Οριακά πιο αστείοι
• Πιο παρορμητικοί

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες κατά μέσο όρο είναι περισσότερο επιδέξιοι από τις γυναίκες στην πλοήγηση. Επίσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Aberystwyth και του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, διαπιστώθηκε πως το 63% των ανδρών κρίνονταν ως πιο διασκεδαστικοί από μια μέση γυναίκα. Τέλος, οι άνδρες φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να λάβουν παρορμητικές αποφάσεις, λόγω της τεστοστερόνης, όπως προέκυψε από μελέτη του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια.

Γυναικείος εγκέφαλος

• Καλύτερες στην ανάγνωση και τη γραφή
• Καλύτερη μνήμη
• Καλύτερες στην εκμάθηση γλωσσών

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια κατά μέσο όρο είναι καλύτερα στην ανάγνωση και τη γραφή από τα αγόρια, τα οποία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες. Ζητήματα όπως η απόσπαση προσοχής ενδεχομένως να συμβάλλουν σε αυτό.

Επίσης, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, ύστερα από μελέτη 4.500 ανδρών και γυναικών, διαπίστωσαν τι οι γυναικείοι εγκέφαλοι είναι πιο ικανοί να θυμούνται πληροφορίες από τους ανδρικούς.

Τέλος, μια μελέτη του 2008 σε νεαρούς μαθητές από το Πανεπιστήμιο Northwestern έδειξε ότι τα κορίτσια και τα αγόρια επεξεργάζονται διαφορετικά τη γλώσσα. Όταν μάθαιναν μια νέα γλώσσα, ο εγκέφαλος των κοριτσιών έδειχνε μεγαλύτερη δραστηριότητα στην επεξεργασία της. Ο εγκέφαλος των αγοριών, εν τω μεταξύ, έδειξε δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με οπτικές και ακουστικές λειτουργίες. Πρότεινε ότι τα κορίτσια μπορούν να επεξεργάζονται πιο εύκολα την αφηρημένη γλώσσα, αλλά τα αγόρια χρειάζονται «αισθητηριακή ενίσχυση» για να επεξεργαστούν τα δεδομένα.