Αιμορραγία Πεπτικού: Από τα συμπτώματα… στη θεραπεία!

Η αιμορραγία από το πεπτικό σύστημα αναμφίβολα αποτελεί μία αιτία έντονης ανησυχίας των ασθενών, καθώς μπορεί να συνδέεται με ορισμένες εξαιρετικά σοβαρές παθήσεις.

Η πιο συνηθισμένη μορφή αιμορραγίας του πεπτικού εκδηλώνεται ως αίμα στα κόπρανα, ενώ ακολουθούν η αιματέμεση και οι μέλαινες κενώσεις (μαύρα κόπρανα).

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε, λοιπόν, αναλυτικά σε όλες εκείνες τις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν αίμα στα κόπρανα.

Αίμα στα Κόπρανα: Ποιες αιτίες μπορεί να ευθύνονται;

Αναμφίβολα, κάθε πάθηση του συνόλου του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει την απώλεια αίματος στα κόπρανα, συνηθέστερα, ωστόσο, το αίμα στα κόπρανα οφείλεται σε παθήσεις του λεπτού και του παχέος εντέρου.

Στις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν αίμα στα κόπρανα συγκαταλέγονται:

• Κάθε μορφής λοιμώδης γαστρεντερίτιδα (ιογενής ή βακτηριακή)
• Το πεπτικό έλκος (έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου)
• Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
• Κάθε μορφής φλεγμονή του εντέρου (κολίτιδα)
• Ο πολύποδας του παχέος εντέρου
• Η αγγειοδυσπλασία του εντέρου
• Τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου
• Ο καρκίνος παχέος εντέρου
• Ο καρκίνος ορθού
• Η ραγάδα πρωκτού
• Το συρίγγιο πρωκτού
• Οι αιμορροΐδες.

Ποιες θα πρέπει να είναι οι πρώτες κινήσεις μόλις δούμε το αίμα στα κόπρανα;

Η διατήρηση της ψυχραιμίας μας αποτελεί σίγουρα το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνουμε μόλις αντικρύσουμε την παρουσία αίματος στα κόπρανα. Και αυτό διότι οι περισσότερες αιτίες αιμορραγίας του πεπτικού αφορούν σε καλοήθεις παθήσεις, με την μειοψηφία αυτών να αφορούν σε κακοήθειες.

Ταυτόχρονα, τα περισσότερα επεισόδια απώλειας αίματος στα κόπρανα εμφανίζουν μία αυτόματη διακοπή της αιμορραγίας εντός μερικών δευτερολέπτων ή λεπτών της ώρας.

Παρόλα αυτά, ένα επεισόδιο απώλειας αίματος στα κόπρανα οφείλει να μας παρακινήσει να:

• Διαπιστώσουμε την ποσότητα και το χρώμα του αίματος, όπως επίσης και εάν το αίμα συνοδεύεται από βλέννα ή πύον
• Ελέγξουμε εάν το αίμα συνοδεύεται από πόνο στην κοιλιά ή όχι
• Να πιστοποιήσουμε την αυτόματη διακοπή ή τη συνέχιση της αιμορραγίας του πεπτικού συστήματος
• Να μην θεωρήσουμε αυθαίρετα πως το αίμα προέρχεται από κάποια διογκωμένη αιμορροΐδα, ακόμη και επί υπάρξεως αιμορροϊδοπάθειας, καθώς μπορεί να οφείλεται σε κάτι σημαντικότερο και σοβαρότερο
• Να επικοινωνήσουμε άμεσα και να προγραμματίσουμε μία επίσκεψη σε κάποιον ειδικό ιατρό (γαστρεντερολόγος ή γενικός χειρουργός).

Πότε θα πρέπει να μας ανησυχήσει η απώλεια αίματος στα κόπρανα;

Όπως προαναφέραμε, η απώλεια αίματος στα κόπρανα δεν οφείλεται πάντοτε σε κάποια κακοήθη κατάσταση, όπως επίσης δεν αφορά πάντοτε σε απώλεια κάποιας μεγάλης ποσότητας αίματος.

Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες καταστάσεις, οι οποίες θα πρέπει να μας ανησυχήσουν όταν συνοδεύουν ή ακολουθούν την απώλεια αίματος στα κόπρανα και στις οποίες συγκαταλέγονται:

• Η σύγχρονη με την απώλεια αίματος παρουσία ζάλης, έντονης εφίδρωσης, ναυτίας, ταχυκαρδίας ή αισθήματος εύκολης κόπωσης: όλα τα προαναφερθέντα συμπτώματα υποκρύπτουν την απώλεια κάποια σημαντικής ποσότητας αίματος στα κόπρανα, με συνέπεια ο ασθενής να πρέπει άμεσα να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ιατρό ή σε κάποιο νοσοκομείο.

• Η απώλεια αίματος στα κόπρανα, η οποία συνοδεύεται από ελαττωμένη όρεξη, απώλεια βάρους παρά την σωστή σίτιση ή από κάποιες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου: όλα αυτά τα συμπτώματα προσομοιάζουν στα συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου,ο καρκίνος του ορθού ή κάποια ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η εξακρίβωση της ακριβούς αιτίας πρόκλησης απώλειας αίματος στα κόπρανα κρίνεται περισσότερο από επιτακτική.

Πως θα εξακριβώσουμε την αιτία της αιμορραγίας του πεπτικού;

Το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό αποτελεί τις περισσότερες φορές τον ακρογωνιαίο λίθο για την διάγνωση της αιτίας που προκάλεσε την απώλεια αίματος στα κόπρανα.
Πέραν, ωστόσο, του ιατρικού ιστορικού, η κλινική εξέταση του ασθενούς (δακτυλική εξέταση) προσφέρει πολύτιμες επιπλέον πληροφορίες, όσον αφορά στην ενδεχόμενη παρουσία αίματος στο ορθό, όπως επίσης και στην αυτόματη διακοπή ή συνέχιση της αιμορραγίας.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε, πως η δακτυλική εξέταση δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από ραγάδα πρωκτού, καθώς η εξέταση καθ’ εαυτή θα προκαλέσει έντονο πόνο και δυσφορία.

Ανεξάρτητα, βέβαια, από τις πληροφορίες που θα προσφέρει το ιατρικό ιστορικό και η δακτυλική εξέταση, η πραγματοποίηση ενδοσκόπησης τόσο του ανώτερου (γαστροσκόπηση) όσο και του κατώτερο πεπτικού συστήματος (κολονοσκόπηση) είναι επιτακτική, καθώς θα θέσουν με ακρίβεια την διάγνωση της αιτίας που προκάλεσε την απώλεια αίματος στα κόπρανα, ενώ σε μερικές περιπτώσεις μπορεί κατά την ενδοσκόπηση να αντιμετωπιστεί και το αίτιο πρόκλησης της αιμορραγίας.

Η εξαιρετική σημασία της πρόληψης

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, πως η πρόληψη είναι εξαιρετικά σημαντικότερη της θεραπείας, ειδικά όσον αφορά σε εξαιρετικά σοβαρά νοσήματα τα οποία μπορεί να προκαλέσουν την απώλεια αίματος στα κόπρανα, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ο καρκίνος του ορθού.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τις διεθνείς οδηγίες πρόληψης, οι ενήλικες ασθενείς οι οποίοι δεν έχουν εμφανίσει κάποιο ανησυχητικό σύμπτωμα, δεν πάσχουν από κάποια ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και δεν έχουν στο συγγενικό τους περιβάλλον κάποιον Α’ βαθμού συγγενή που να έχει στο παρελθόν νοσήσει από καρκίνο του παχέος εντέρου η καρκίνο του ορθού, θα πρέπει να υποβάλλονται σε ενδοσκόπηση του κατώτερου πεπτικού συστήματος (κολονοσκόπηση) για πρώτη φορά στην ηλικία των 50 ετών, με την στρατηγική πρόληψης να διαμορφώνεται ακολούθως, ως εξής:

• Αρχική κολονοσκόπηση στην ηλικία των 50 ετών
• Επαναληπτική κολονοσκόπηση κάθε 10 έτη
• Εύκαμπτη σιγμοειδοσκόπηση κάθε 5 έτη
• Έλεγχος μικροσκοπικής απώλειας αίματος από το ορθό κάθε έτος, με τα σύγχρονα τεστ προληπτικού ελέγχου.

Η εξαιρετική σημασία της στρατηγικής πρόληψης του καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθού επεκτείνεται και πέραν της πρώιμης διάγνωσης, καθώς η πρώιμη διάγνωση συνεπάγεται μία σαφέστατα βελτιωμένη επιβίωση των ασθενών ή ακόμη και την οριστική ίασή τους, σε σύγκριση με τα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Σε ποια χώρα ζουν τα πιο δυστυχισμένα παιδιά της Ευρώπης