Τελικά τι ισχύει με την καφεΐνη; Πρέπει να την αποφεύγουμε ή όχι;

Ο καφές περιέχει πολλά απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, ευεργετικά για τη γενική υγεία. Ένα τυπικό φλιτζάνι περιέχει μικρές ποσότητες βιταμινών Β -ριβοφλαβίνη, παντοθενικό οξύ, θειαμίνη και νιασίνη– καθώς και τα μέταλλα κάλιο, μαγγάνιο και μαγνήσιο, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ημερήσια πρόσληψή τους.

Είναι επίσης πλούσιος σε αντιοξειδωτικά. Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι -ειδικά στον δυτικό κόσμο- πιθανότατα θα πάρουν περισσότερα αντιοξειδωτικά από τον καφέ, παρά από τα φρούτα και τα λαχανικά.

Τι σημαίνει, λοιπόν, η κατανάλωση καφέ για τον οργανισμό; Ένα από τα πιο γνωστά πιθανά οφέλη του καφέ είναι η ικανότητά του να ενισχύει τα επίπεδα ενέργειας και να βελτιώνει την πνευματική εγρήγορση, ειδικά το πρωί ή κατά τη διάρκεια της απογευματινής ύφεσης. Αυτό οφείλεται κυρίως στην καφεΐνη, ένα φυσικό διεγερτικό που βρίσκεται στον καφέ και το οποίο μπλοκάρει την αδενοσίνη, ανασταλτικό νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που προάγει τον ύπνο και καταστέλλει τη διέγερση. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη πυροδότηση νευρώνων και την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη, που ενισχύουν τη διάθεση, τον χρόνο αντίδρασης και τη γνωστική λειτουργία. Τα οφέλη του καφέ, όμως, δεν σταματούν εδώ.

Χρόνιες παθήσεις

Μακροπρόθεσμα, η μέτρια κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να αναπτύξετε μια σειρά από χρόνιες ασθένειες.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Η μέτρια κατανάλωση καφέ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού. Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ενός έως δύο φλιτζανιών καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιμότητας και ασθενειών. Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και όταν κάποιος έχει μη φυσιολογικούς καρδιακούς ρυθμούς, ο καφές δεν είναι επιβλαβής, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα.

Διαβήτης τύπου 2

Ο καφές μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται τη γλυκόζη, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερο καφέ έχουν μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν αυτή την πάθηση.

Ασθένειες του ήπατος

Ο καφές φαίνεται να βοηθά στην προστασία του ήπατος. Τόσο ο κανονικός όσο και ο ντεκαφεϊνέ καφές έχουν συσχετιστεί με πιο υγιή επίπεδα ηπατικών ενζύμων και όσοι πίνουν καφέ έχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο κίρρωσης του ήπατος και καρκίνου του ήπατος.

Καρκίνος

Η κατανάλωση καφέ έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο αρκετών άλλων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του παχέος εντέρου και της μήτρας. Μια συστηματική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η υψηλή κατανάλωση καφέ σχετίζεται με 18% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Νευροεκφυλιστικές παθήσεις

Η καφεΐνη σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον και μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με την πάθηση να διαχειριστούν καλύτερα τις κινήσεις τους. Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας.

Ψυχική υγεία

Σαν να μην είναι αρκετά τα σωματικά οφέλη, ο καφές έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει θετικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Μελέτες δείχνουν ότι όσοι πίνουν καφέ έχουν χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, με ορισμένα ευρήματα να υποδεικνύουν 20% μειωμένο κίνδυνο να πάθουν κατάθλιψη.

Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο αυτοκτονίας. Έρευνες διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που πίνουν τέσσερα ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα έχουν 53% λιγότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν.

Διάρκεια ζωής

Με όλα αυτά τα οφέλη, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως η έρευνα δείχνει ότι όσοι πίνουν καφέ τείνουν να ζουν περισσότερο από εκείνους που δεν πίνουν. Μια μεγάλη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 400.000 άτομα, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση καφέ για μια περίοδο 12 έως 13 ετών συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου – με το ισχυρότερο αποτέλεσμα να παρατηρείται σε τέσσερα έως πέντε φλιτζάνια την ημέρα.

Αυτό το όφελος μακροζωίας θα μπορούσε να οφείλεται στις σωρευτικές επιδράσεις των προστατευτικών ιδιοτήτων του καφέ έναντι διαφόρων ασθενειών.

Απαιτείται μετριοπάθεια

Ενώ ο καφές προσφέρει πολλά οφέλη για την υγεία, είναι απαραίτητο να καταναλώνεται με μέτρο. Συνιστάται, επίσης, να περιορίσετε τα πρόσθετα σάκχαρα και κρέμες για να αποφύγετε την περιττή πρόσληψη θερμίδων.

Η υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές παρενέργειες, όπως νευρικότητα, άγχος και διαταραχές ύπνου. Μερικοί άνθρωποι, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην καφεΐνη, μπορεί να χρειαστεί να περιορίσουν την κατανάλωση καφέ ή να τον αποφύγουν εντελώς, καθώς ακόμη και ο ντεκαφεϊνέ καφές περιέχει καφεΐνη.

Όπως με οποιοδήποτε διατροφικό συστατικό, η ισορροπία είναι το «κλειδί». Κατανοώντας τα πιθανά οφέλη και τους περιορισμούς του καφέ, οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για την ενσωμάτωσή του στην καθημερινή τους ρουτίνα.