Η βρογχοκήλη αποτελεί ένα συνηθισμένο πρόβλημα υγείας, που εμφανίζει σημαντική έξαρση τα τελευταία χρόνια στο δυτικό κόσμο. Στο άρθρο που ακολουθεί, ο συμπατριώτης μας Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου - Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων, απαντά σε όλα τα ερωτήματα που αφορούν στη βρογχοκήλη και τους τύπους της, όπως και τη θέση που έχει το χειρουργείο για τη θεραπεία της.
Τι είναι η βρογχοκήλη και ποια είναι οι τύποι της;
Η βρογχοκήλη αποτελεί την κατάσταση εκείνη στην οποία το μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα υπερβαίνει τις φυσιολογικές διαστάσεις του. Για να αποτελέσει, λοιπόν, ένας διογκωμένος θυρεοειδής αδένας μία βρογχοκήλη, θα πρέπει το μέγεθός του να υπερβαίνει κατά τουλάχιστον 50% το φυσιολογικό μέγεθος του θυρεοειδή αδένα.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι βρογχοκήλης, που εξαρτώνται από την αιτία πρόκλησής της, την ύπαρξη ή μη όζων του θυρεοειδούς εντός της βρογχοκήλης, όπως και την επέκταση ή μη της βρογχοκήλης εντός του θώρακα.
Η σποραδική βρογχοκήλη αποτελεί τον συχνότερο τύπο και εμφανίζεται στο 5% του ενήλικου πληθυσμού, σε περιοχές με επαρκή διατροφική πρόσληψη ιωδίου. Η σποραδική βρογχοκήλη οφείλεται σε ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Σπανιότερα, η εμφάνιση βρογχοκήλης ενδέχεται να εμφανίζει ισχυρή κληρονομική προδιάθεση (οικογενής βρογχοκήλη) και οφείλεται σε κληρονομικές διαταραχές που αφορούν στη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Εμφανίζεται συνηθέστερα στα πρώτα έτη της ζωής, ενώ η βαρύτητά της κυμαίνεται από ήπιο υποθυρεοειδισμό έως σοβαρό υποθυρεοειδισμό με συνοδό υπολειπόμενη σωματική και νοητική ανάπτυξη (κρετινισμός).
Ποια αίτια προκαλούν τη βρογχοκήλη;
Σε παγκόσμια κλίμακα, η ανεπάρκεια του προσλαμβανόμενου ιωδίου από την διατροφή αποτελεί το συνηθέστερο αίτιο της βρογχοκήλης.
Σε περιοχές, ωστόσο, με επαρκή διατροφική πρόσληψη ιωδίου, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) αποτελεί τη συχνότερη αιτία, ακολουθούμενη από τη νόσο graves.
Τι είναι η καταδυόμενη βρογχοκήλη;
Η πλειονότητα των περιπτώσεων βρογχοκήλης περιορίζεται στην περιοχή του τραχήλου. Σπανιότερα, βέβαια, κάποια βρογχοκήλη μεγάλου μεγέθους επεκτείνεται (καταδύεται) πίσω από το στέρνο εντός του θώρακα και τότε ονομάζεται, πλέον, καταδυόμενηή οπισθοστερνική βρογχοκήλη. Μετά την είσοδό της στο θώρακα, η βρογχοκήλη μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος δίχως κανένα περιορισμό, ενώ δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που η καταδυόμενη βρογχοκήλη φθάνει μέχρι και το επίπεδο της καρδιάς!
Πως εμφανίζεται και ποια συμπτώματα προκαλεί η βρογχοκήλη;
Η βρογχοκήλη εμφανίζεται σαν μία διάχυτη ομαλή διόγκωση στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου (λαιμού), την οποία συνήθως παρατηρεί ο ίδιος ο ασθενής. Δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις που η βρογχοκήλη συνοδεύεται από πολλαπλούς όζους θυρεοειδούς (πολυοζώδης βρογχοκήλη), οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις ψηλαφούνται από τους ίδιους τους ασθενείς.
Το αυξημένο μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα μπορεί, ωστόσο, να προκαλέσει τοπικά πιεστικά φαινόμενα. Αυτά συνήθως περιλαμβάνουν την εμφάνιση βήχα, δύσπνοιας, δυσφαγίας ή βράγχους της φωνής (βραχνάδα), εξαιτίας της πίεσης της τραχείας, του οισοφάγου ή του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου, αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα, οι ασθενείς με τοξική βρογχοκήλη εμφανίζουν τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού, δηλαδή της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα.
Ποια είναι η οριστική θεραπεία της βρογχοκήλης;
Η θεραπεία της βρογχοκήλης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και περιλαμβάνει:
- τη χειρουργική θεραπεία (θυρεοειδεκτομή),
- τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Πολυάριθμες, ωστόσο, επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει την ανωτερότητα της χειρουργικής θεραπείας έναντι του ραδιενεργού ιωδίου στην αντιμετώπιση της βρογχοκήλης, όταν η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, καθιστώντας τη ως την οριστική θεραπεία εκλογής.
Στις ενδείξεις, λοιπόν, χειρουργικής αντιμετώπισης της βρογχοκήλης περιλαμβάνονται:
- Η παρουσία τοπικών πιεστικών φαινομένων (δύσπνοια, δυσκαταποσία, βραχνάδα φωνής)
- Η παρουσία μίας καταδυόμενης βρογχοκήλης, εξαιτίας του αυξημένου κινδύνου υπόκρυψης καρκίνου του θυρεοειδούς
- Η παρουσία μίας τοξικής βρογχοκήλης (υπερέκκριση θυρεοειδικών ορμονών που προκαλούν υπερθυρεοειδισμό)
- Η παρουσία μίας πολυοζώδους βρογχοκήλης με παρουσία ύποπτων όζων
- Η παρουσία μίας βρογχοκήλης με αποδεδειγμένη ύπαρξη καρκίνου του θυρεοειδούς (μετά από παρακέντηση διά λεπτής βελόνης – FNA υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση και βιοψία)
- Οι αισθητικοί λόγοι
Για την επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος, καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό η χειρουργική αντιμετώπιση, όταν ενδείκνυται, να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων (θυρεοειδούς, παραθυρεοειδών και επινεφριδίων) που μπορεί να επιλέξει την ορθή χειρουργική προσέγγιση και να την πραγματοποιήσει με απόλυτη ασφάλεια για τον ασθενή.
Από τον Κωνσταντίνο Αποστόλου, MD, MSc, PhD
Εξειδικευμένο Χειρουργό Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών και Ενδοκρινών Αδένων
